Қорин чурралари

II. Son tomonidan bajariladigan operatsiyalar. 
1. Lokvud – Bassini usuli – son kanaliga uning tashqi teshigi orqali boriladi. Bu uslda juda 
ko‟p resediv kuzatiladi, chunki kamroq jaroxat bo‟lganligi chuchn operatsiyani tez bajarish mumkin. 
2. Bassini usuli (1894) – Chov bog‟lamini kov bog‟lamiga tikishdir. Birinchi qator choklar 
bilan ikkinchi qator choklar sonning keng fassiyasi taroksimon qirrasi tojsimon fassiyaga tiqilib 
uning tashqi teshigi mahkamlanadi. Bu usulning kamchiligi churra qopchasini yuqoridan bog`lash va 
son kanalining ichki teshigini mahkamlash kiyinligidadir. 
3. Prokunin usuli – son kanalidagi ichki halqani taroksimon mushak va shu nomli fassiyadan 
olingan laxtak bilan yopiladi. Aponevroz chov bog‟lamiga parallel qilib kesib olingan 
transplantatning eniga muvofiq tilinadi. Urug‟ tizimchasini yuqoriga suriladi va korsang yordamida 
son halqasi sohasidagi ko‟ndalang fassiya tumtoq holda suriladi. Son halqasi orqali mushak laxtagini 
tashqi qiyshiq mushak aponevroz kesmasiga o‟tkaziladi, o‟nga transplantat urnatilib, son kanalining 
ichki teshigiga bekitiladi. 
4. Uotson – Cheyne usuli – Prokunin usulidan farki shundaki, taroksimon mushakdan olingan 
asosi yuqoriga yo‟naltirilgan 6-7 sm uzunlikdagi laxtak Pupart bog‟lamiga tashqaridan tikib 
qo‟yiladi. Transplantatni tomir qiniga va taroksimon mushakka maqsad mahkamlanadi. 
KINDIK ChURRALARI 
Kindik halqasi orqali chiqadigan churralarga kindik churralari, deyiladi. Kindik churralari 
hamma churralarning 6-8 % ini tashkml qiladi. Ular quyidagi guruhlarga bo‟linadi: 
1) kindik tizimchasining tug‟ma churralari (embrional churralar); 
2) Bolalardagi orttirilgan kindik churralari; 
3) kattalarda uchraydigan kindik churralari. 
Anatomik ma’lumotlar. Qorin oldingi devori strukturasida kindik sohasini anotamik kuchsiz 
joy deb hisoblash mumkin. Embrional davrda kindikning shakllanishi murakkab jarayondir. 
Normada antinatal davrning 6-oyidayoq kindik halqasi hosil bo‟ladi, uning o‟lchami asta-sekin 
kichrayib boradi va tugilishdan bir necha kun o‟tgach tushgan kindik o'rniga ichiga botgan 
yamokcha holida uzil kesil berkilib qoladi. Bu sohada aksariyat qorin oldingi devorining tug‟ma 
rivojlanish nuqsonlari, shuningdek katta yoshdagi odamlarda churralar kuzatiladi. 
Hatto normal sharoitlarda kindik sohasi birmuncha beqaror strukturalarga ega – teri, kindik 
fassiyasi va qorinpardasi bilan birikkan bo‟ladi. 
Kindik halqasi serbar va fassiyasi sust rivojlanganda churralar paydo bo‟lishi uchun sharoit 
vujudga keladi. Kindik halqasining mushak pardasi bo'lmagan faqat kindik venasi o‟tadigan yuqori 
qismi pastki qismidan kuchsiz bo‟ladi. Kindik fassiyasining to‟rtta biriktiruvchi to‟qimali tortmalar 
bilan mahkamlanganligini eslatib utish lozim: bitib ketgan kindik venasi, kindik arteriyalari va 
obliterasiyalangan siydik yo‟li bor. Biroq fassiya yaxshi rivojlangan qorinning to‟g‟ri mushaklari va 
uni kindik halqasi diametrini toraytiradigan qin aponevrozi bo‟lgandagina mahkam bo‟ladi. Shuning 
uchun kindik churrasi odatda qorinning to‟g‟ri mushaklari sust rivojlangan ayollarda (80 %) va 
bolalarda kuzatiladi. 
Katta yoshdagi odamlarda kindik churrasini to‟g‟ri va qiyshiq turlariga bo‟ladilar. Kindikning 
to‟g‟ri churrasi ko‟ndalang fassiyaning kindik halqasida taranglashib yupqa bo‟lib qolgan holatida 
yuzaga chiqadi. Bu holatda qorin bo‟shlig‟i a‟zolari kindik halqasi orqali qisqa yul bilan teri tagi 
yog' qatlamiga chiqadi. Qiyshiq churralarida kindik halqasidagi ko‟ndalang fassiya qalinlashgan 
bo‟lib, qorin bo‟shlig‟ida bosim kuchayganda ichki a‟zolar kindik halqasidan yoki yuqori qismidan 
yoki pastki qismidan churra xalta ko‟ndalang fassiya va qorinning oq chizig‟i orasidan o‟tib kindik 
kanali hosil qiladi va kindik halqasi orqali teri tagi yog' qatlamiga o‟tadi. Kindik churrasida uning 
xaltasi teri, teri tagi yog' qatlami va ko‟ndalang fassiya bilan qoplanadi. Churra hosilasi bo‟lib 
ko‟pchilik holatlarda charvi, ingichka va yo'g'on ichak sirtmoqlari tashkil qiladi. 

---

Churra pardalari holatiga ko‟ra: 
1. Asoratlangan – churra pardalarining yirtilishi, yiringli parchalanishi va ichak okmalari. 
2. Asoratlanmagan (pardalari o'zgarmagan). 
Kindik churralari bo‟lgan bolalarning taxminan 65 % ida boshqa rivojlanish nuqsonlari (yurak, 
oshqozon-ichak trakti, siydik tanosil tizimi) bilan birga uchraydi.