ORMANLARIN GELECEĞİNİ OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYEN 2000 YILI SONRASI MEVZUAT DÜZENLEMELERİ
6831 sayılı Orman Kanununda yapılan değişikliklerin değerlendirilmesi
Korunan alanlara yönelik mevzuat düzenlemelerin değerlendirilmesi
Ormanları ve korunan alanları olumsuz yönde etkileyen ikincil mevzuat hükümlerine yönelik Odanın hukuk mücadelesi
Ormanlarımızı ve korunan alanları bekleyen potansiyel tehlikeli mevzuat taslakları
I- 6831 SAYILI ORMAN KANUNUNDA YAPILAN VE ORMAN EKOSİSTEMİNİ OLUMSUZ ETKİLEYEN DEĞİŞİKLİKLER
I- 6831 SAYILI ORMAN KANUNUNDA YAPILAN VE ORMAN EKOSİSTEMİNİ OLUMSUZ ETKİLEYEN DEĞİŞİKLİKLER
1- 22/5/1987 tarihli ve 3373 sayılı 6831 Sayılı Orman Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Hükümler Eklenmesi Hakkında Kanun
MADDE 6831/17-3: “Turizm alan ve merkezleri dışında kalan Devlet ormanlarında kamu yararına olan her türlü bina ve tesisler için gerçek ve tüzelkişilere, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığınca bedeli karşılığı izin verilebilir.”
Bu yasa hükmü Anayasa Mahkemesinin 17/12/2002 tarihli, E:2000/75, K:2002/200 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
“Devlet ormanlarının gerçek ve tüzelkişilere tahsisinin, KARAYOLLARI,TELEFON, ELEKTRİK, SU,GAZ, PETROL BORU İSALE HATLARI, SAVUNMA TESİSLERİ, SANATORYUMgibi öncelikli kamu hizmetlerinin ormandan geçmesi ya da anılan bina ve tesislerin orman arazileri üzerinde yapılması zorunluluğu bulunduğu hallerle sınırlı olması gerekir. Başka bir anlatımla, KAMU YARARININ BULUNMASI ve ZORUNLULUK HALLERİNDE Devlet ormanları üzerinde ancak irtifak hakkı tesisine olanak tanınabilir.”.
2- 5/11/2003 tarihli ve 4999 sayılı Orman Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Bu Kanun ile 6831 sayılı Kanunun 1/H maddesi ile 116 ıncı maddesinde değişiklikler yapılarak orman içi ve bitişiğinde tapulu, bunun dışında her türlü belgelerle sahip olunan “Kızılağaçlıklar ile aşılı kestanelikler” orman sayılmamış
Bu ağaçların kesimi muhtar belgesine bağlanmıştır.
Bu değişiklik Anayasa Mahkemesinin 17/3/2003 tarihli E:2003/100, K:2004/33 iptal edilmiştir.
3- 17/6/2004 tarihli ve 5192 sayılı Orman Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
3- 17/6/2004 tarihli ve 5192 sayılı Orman Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
Anayasa Mahkemesinin iptal kararından sonra 5192 sayılı Kanun ile Orman kanununun 17/3 maddesinde yeni düzenleme yapılmıştır.
“Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, altyapı ve katı atık bertaraf tesislerinin; sanatoryum, baraj, gölet ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin ve bunlarla ilgili her türlü yer ve binanın Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere bedeli mukabilinde Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilebilir.”
Bu düzenlemede katı atık bertaraf tesisleri, mezarlıklar ile Devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin, Anayasa kararında işaret edilen tesisler kapsamında olmadığı görülüyor.
4- 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun
4- 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun
6831 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin üçüncü fıkrasına,
- Katı atık düzenli depolama tesislerinin
- Sokak hayvanları bakımevi eklenirken,
Özelliği gereği ormanda yapılması gerekirken
- Sanatoryum
fıkra metninden çıkartılmıştır.
Böylece Anayasa Mahkemesi Kararındaki tesislerin ormanda yapılmasına ilişkin zorunluluk kriterinden uzaklaşılmaya başlanıyor.
6831 Sayılı Orman Kanununa EK MADDE-11 eklenmiştir.
6831/EK MADDE-11
6831/EK MADDE-11
ORMAN KANUNUN 17 NCİ MADDESİNİN ÜÇÜNCÜ FIKRASINA GÖRE;
“a) Sağlık, eğitim ve spor tesisi yapımı maksadıyla verilen izinlere konu asli tesislerin dışındaki kafeterya, kantin, otopark gibi yan ünitelerin kiralanmasının, aynı fıkra kapsamında diğer izinlere konu tesislerin tamamının veya bir bölümünün kiralanmasının veya özelleştirme uygulamaları kapsamında işletme hakkının devredilmesinin, yap-işlet-devret modeli ile yaptırılmasının izin sahibi tarafından talep edilmesi halinde izin verilebilir.”
“ç) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen bedelsiz izinlere konu tesislerin yap-işlet-devret modeli esas alınarak yaptırılması ve işlettirilmesi halinde işletme süresi içinde herhangi bir bedel alınmaz.”
5- 19/4/2012 tarihli ve 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun
5- 19/4/2012 tarihli ve 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun
“6831/17 Ek fıkra: 19/4/2012-6292/13 md.) Gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri ya da vakıflar tarafından kurulan yükseköğretim kurumları hariç olmak üzere; yükseköğretim kurumlarına eğitim ve araştırma maksatlı tesisler yapılması için bu Kanunun 17 nci maddesinin üçüncü fıkrası esaslarına göre orman sayılan alanlardan bedelli izin verilebilir. Ayrıca, izin verilen bu alan içinde izin sahibi yükseköğretim kurumuna veya Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğüne yurt yapılması maksadıyla bedelli izin verilebilir. (Ek cümle: 26/2/2014-6527/3 md.) Verilen bu izinlerden ağaçlandırma ve arazi izin bedeli dışında herhangi bir bedel alınmaz.”
6- 10/6/2010 tarihli ve 5995 sayılı Maden Kanununda Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
6- 10/6/2010 tarihli ve 5995 sayılı Maden Kanununda Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
6831/MADDE 16 (1) Devlet ormanları sınırları içindeki
- Tohum meşcereleri,
- Gen koruma alanları,
- Muhafaza ormanları,
- Orman içi dinlenme yerleri,
- Endemik ve korunması gereken nadir ekosistemlerin
bulunduğu alanlarda
Maden aranması ve işletilmesi, Çevre ve Orman Bakanlığının muvafakatine bağlıdır.
Böylece, ormancılık için önemli alanlarda maden arama ve işletilmesi düzenlenmiştir.
6831/16 5995 sayılı Kanun ile Ek fıkra:
6831/16 5995 sayılı Kanun ile Ek fıkra:
“Madencilik faaliyetlerinin sona ermesi neticesinde idareye teslim edilen veya terk edilen doğal yapısı bozulmuş orman alanları rehabilite edilir. Rehabilite maksadı ile bu alanların orman yetiştirilmek üzere
- İnşaat,
- Yıkıntı ve
- Hafriyat atıkları ile doldurularak ağaçlandırmaya hazır hale getirilmesi için Büyükşehir mücavir alanlarında Büyükşehir belediyelerine,
- Diğer yerlerde ise il ve ilçe belediyelerine bedeli karşılığında izin verilebilir”.
Bir yasaya dayanmadan, İstanbul Büyükşehir Belediyesine verilen hafriyat doldurma işi için daha sonra bu kanun çıkarılıyor.
7- 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılıAfet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun
7- 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılıAfet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun
6831 sayılı Kanuna EK-13 madde eklenmiştir.
“Şehrin içindeki veya yakın çevresindeki ormanlık alanların afetler öncesinde piknik alanı, mesire yeri ve afet sonrasında geçici barınma yeri olarak kullanılması için Orman Genel Müdürlüğünce veya bu Genel Müdürlüğün uygun görmesi hâlinde talepte bulunan idarelerce altyapı hizmetleri verilir.”
Afet halinde toplanma yeri olarak planlanan şehir içindeki parklar ve yeşil alanlar imara açılıp iş merkezleri yapılırken, orman alanlarındaki mesire yerlerinin afet sonrasında geçici barınma yerine açılmaktadır. Bu alanlar daha sonra TOKİ ye devredilerek kalıcı binalar yapılıp 1999 Sakarya-Kocaeli depreminde olduğu gibi özel şahıslara satılabilecektir.
7269 sayılı “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun” a 08/12/1999 tarihli ve 589 Sayılı KHK/4. Maddesiyle eklenen ,
7269 sayılı “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun” a 08/12/1999 tarihli ve 589 Sayılı KHK/4. Maddesiyle eklenen ,
EK MADDE:10 madde,
“(Değişik fıkra: 23/03/2000 - 598 KHK - 1. md.) Orman Bakanlığınca, bilim ve fen bakımından orman olarak muhafazasında hiçbir yarar görülmeyen ve tarım alanına dönüştürülmesi de mümkün olmayan orman sınırları dışına çıkarılmış ve çıkarılacak alanlar, genel hayatı etkileyen doğal afet yerlerinde afete maruz kalan kamu kurum ve kuruluşları ile diğer afetzedelerin iskanlarını temin için Bayındırlık ve İskan Bakanlığına devredilebilir…”
- Bu KHK 1999 Kocaeli-Sakarya depreminden sonra çıkarılmıştır.
- Buna göre Kocaeli-Sakarya illerinde ormandan alanlar çıkarıldı.
10.9.2014 tarihli 6552sayılı Torba Kanun ile 19/4/2012 tarihli ve 6292 sayılı “Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanuna”aşağıdaki Geçici-3’üncü madde eklenmiştir.
10.9.2014 tarihli 6552sayılı Torba Kanun ile 19/4/2012 tarihli ve 6292 sayılı “Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanuna”aşağıdaki Geçici-3’üncü madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Sakarya ili Kocaali ilçesinde bulunan ve Melen Barajı rezervuar alanı ile mutlak koruma alanında kalan yerleşim yerlerindeki halkın iskân edilmesini teminenBakanlar Kurulunun 15/3/2013 tarihli ve 2013/4482 sayılı kararına ekli haritada koordinatlarıyla belirlenen orman sınırları dışına çıkarılmış alan, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına resen tescil edilerek devredilir.
(2) Devredilen bu alan birinci fıkrada belirtilen nakil ve yerleştirme amacıyla kullanılır ve hak sahipliği ile geri ödemeye ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir.”
- Bu Kanun ile Devlet ormanlarına ait alanlar, Anayasaya rağmen gerçek ve tüzel kişilere devredilmesi sağlanmıştır.
8- 6/3/2013 tarihli ve 6444 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun İle Orman Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6831/EK:11’inci maddesine aşağıdaki (e) bendi eklenmiştir.)
8- 6/3/2013 tarihli ve 6444 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun İle Orman Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6831/EK:11’inci maddesine aşağıdaki (e) bendi eklenmiştir.)
“e) Sağlık ve eğitim tesisleri yapılması maksadıyla verilen izinlere konu tesislerin kamu özel iş birliği modeli çerçevesinde yaptırılması veya mevcut izinli tesislerin yenilenmesi hâlinde ilgili bakanlıkların talebi üzerine yüklenici adına üst hakkı tesis edilebilir. İzinler ilgili bakanlıklar adına devam eder. Adına üst hakkı tesis edilen yükleniciden ağaçlandırma bedeli dışında kira dâhil başkaca hiçbir bedel alınmaz. Bu kapsamdaki izinler öncelikle bozuk orman alanlarında verilebilir. İzin verilen alanın en az iki katıalan Maliye Bakanlığı tarafından Orman Genel Müdürlüğüne ağaçlandırılmak üzere tahsis edilir.”
Devlete ait sağlık ve eğitim tesislerinin ormanda yapılabileceği düzenlemesi delinerek bu tesislerin üst hakkı yöntemiyle özel kişilere geçmesi sağlanmıştır.
9- 26/2/2014 tarihli ve 6527 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
9- 26/2/2014 tarihli ve 6527 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
Bu Kanun ile 6831 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesine eklenen fıkra
“Devlet ormanlarında, erişme kontrolü uygulanan karayollarındaki ulaştırma yapıları ve müştemilatı olan hizmet tesisleri ile bakım işletme tesislerine, karayolu sınır çizgisi içinde kalmak kaydıyla izin verilir. Devlet idareleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan, işletilen, işlettirilen veya yap-işlet-devret modeli esas alınarak yaptırılan ve işlettirilen bu tesislerden herhangi bir bedel alınmaz.”
Bu yasal düzenleme ile İstanbul Kuzey Ormanlarından geçen 3 üncü Köprü, otoyol ve bağlantı yolları güzergâhı başta olmak üzere, Türkiye’nin en kıymetli orman alanları içinden geçen karayolları güzergâhlarındaki orman alanlarından bedelsiz olarak, gizlenmiş biçimde rant uğruna üçüncü kişilere izinler verilebilmesine olanak sağlanmıştır.
10- 19/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı İş Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun (Soma Torba Kanunu)
10- 19/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı İş Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun (Soma Torba Kanunu)
“EK MADDE 14 –Orman veya orman rejimine tabi alanların; mesire yeri, şehir ormanı, millî park, tabiat parkı, TABİAT ANITI, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ve avlak olarak ayrılan kısımlarında, orman koruma ve yangınla mücadele için yapılacak yapı ve tesisler ile idarenin ve ziyaretçilerin zaruri ihtiyaçlarını karşılayacak olan taban alanı 250 metrekareyi ve kat adedi bir bodrum kat ve çatı arası hariç ikiyi geçmeyen YAPILAR uzun devreli gelişme planlarına veya gelişim ve yönetim planlarına göre yapılır. Bu alanlar için imar planı şartı aranmaz. …..
2873 sayılı Millî Parklar Kanununun uygulandığı alanlarda, alanın sit statüsü özelliği korunması kaydıyla, 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun diğer hükümleri uygulanmaz.”
BU KANUN DEĞİŞİKLİĞİ SONUCUNDA
BU KANUN DEĞİŞİKLİĞİ SONUCUNDA
2873 sayılı Kanun başta olmak üzere korunan alanlar imar şartı aranmadan, orman idaresinin gereksinim duyduğu orman koruma ve yangınla mücadele için yapılacak yapı ve tesisler görüntüsü yanında lüks binaların yer alacağı yapılaşmaya açılıyor.
2873 sayılı Milliparklar Kanununun “izin verilmeyecek yerler” başlıklı “MADDE 10 – TABİAT ANITLARI ve tabiatı koruma alanlarında 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla kullanma izni verilemez veya irtifak hakkı tesis edilemez.”denilmesine rağmen yapılaşmaya açılmıştır.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun bağlayıcı hükümleri kaldırılmıştır.
Odanın dava açtığı İstanbul Park Orman ile Hacet Deresi Tabiat Parklarında yapılacak lüks yapıların yasal alt yapısı oluşturulmuştur.
II- ORMAN EKOSİSTEMİNE OLUMSUZ YÖNDE ETKİ YAPAN YÖNETMELİK DÜZENLEMELERİ VE ODANIN BU ALANDA YAPTIĞI HUKUK MÜCADELESİ
II- ORMAN EKOSİSTEMİNE OLUMSUZ YÖNDE ETKİ YAPAN YÖNETMELİK DÜZENLEMELERİ VE ODANIN BU ALANDA YAPTIĞI HUKUK MÜCADELESİ
1-Orman Kanununun 16 ncı Maddesinin Uygulama Yönetmeliği
30.09.2010 tarihli Yönetmeliğin bazı hükümlerinin iptali için dava açıldı
Yönetmeliğin tesis tanımı içinde yer alan “… hazır beton ve asfalt üretimi yapılan tesisleri, …” ibaresinin yürütmesi durduruldu.
Ancak 18.04.2014 tarih ve 28976 sayılı Resmi Gaz. Yay. 16. Md. Yön. tekrar konuldu ve tekrar Danıştay’da dava açıldı.
10/6/2010 tarihli ve 5595 sayılı Kanun ile eklenen “(6831/Ek fıkra: 10/6/2010-5995/19 md.) … Rehabilite maksadı ile bu alanların orman yetiştirilmek üzere inşaat, yıkıntı ve hafriyat atıkları ile doldurularak ağaçlandırmaya hazır hale getirilmesi için büyükşehir mücavir alanlarında büyükşehir belediyelerine, diğer yerlerde ise il ve ilçe belediyelerine bedeli karşılığında izin verilebilir.” iptali için Danıştay’ın Anayasa mah. götürmesi
2-Orman Kanununun 17/3 ve 18 inci Maddelerinin Uygulama Yönetmeliği (18/4/2014 tar. 28976 sayılı Res. Gaz.)
2-Orman Kanununun 17/3 ve 18 inci Maddelerinin Uygulama Yönetmeliği (18/4/2014 tar. 28976 sayılı Res. Gaz.)
Yönetmeliğin 4. maddesinde yer verilen ancak Kanunda bulunmayan
- Patlayıcı madde emniyet alanı,
-Yer altında yapılacak patlayıcı madde deposu,
-Yeraltı doğalgaz depolanmasına ilişkin tesislere
İbarelerinin,
- 6’ıncı fıkrasının
- 7. maddesi 3’üncü fıkrasındaki hızar, şerit ve kömür ocaklarına izin verilememesine dair ifadenin
- 24. Maddesinin, (idareden oluşan kamu yararı tespit ve zorunluluk tespit komisyonunun)
Danıştay 8. Dairesinde iptal davası açılmıştır.
6831 sayılı Orman Kanunu’nun 17. maddesinin 3’üncü fıkrasının birinci cümlesinde 17/6/2004 tarihli ve 5192 sayılı, 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Kanunlar ile eklenen ve Yönetmeliğe dayanak olan
6831 sayılı Orman Kanunu’nun 17. maddesinin 3’üncü fıkrasının birinci cümlesinde 17/6/2004 tarihli ve 5192 sayılı, 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Kanunlar ile eklenen ve Yönetmeliğe dayanak olan
“atık su, altyapı, katı atık bertaraf ve düzenli depolama tesislerinin; sokak hayvanları bakımevi ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin” ibrelerinin, Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptali için mahkemenizce Anayasa Mahkemesinde dava açılması talep edilmiştir.
Danıştay 8. Dairesinin 15/9/2014 tarihli ve E:2014/5646 sayılı kararı ile Kamu yararı ve zaruret halinin tespiti başlıklı 24 maddesi 2 inci fıkrasının “(2) Ancak bu Yönetmelikte izin verileceği belirtilen faaliyetlerden Bakanlıkça belirleneceklerin kamu yararı ve zaruret kararı, Bakanlıkça alınır.” yürütmesi oy birliği ile durdurulurken,
Anayasa aykırılık ve yönetmeliğin diğer maddeleri yönünden ise 2 karşı ve 3 kabul oy ile oy çokluğu ret edilmiştir.
FABRİKA, ŞERİT, HİZAR, KATRAN, TEREBANTİN VB. OCAKLAR
FABRİKA, ŞERİT, HİZAR, KATRAN, TEREBANTİN VB. OCAKLAR
6831/18 . Maddesinde; dört kilometreye kadar olan yerlerde ise hızar, şerit kurulması ve kireç, kömür, terebentin, katran, sakız ve benzeri gibi işletilmesinde ağaç kullanılan ocakların açılması izne tabidir.
Bu tesislere 1956 yılından bu yana orman idaresince fizibilite raporları tanzim edilerek izin verilmektedir.
Ancak 107/3 ve 18. Madde Uygulama Yönetmeliği ile tesisin orman dışında olduğunu belirten bir yazı izin yerine sayılmıştır.
Böylece bu tesislerin hammadde ihtiyaçlarının Devletin kontrolü dışında ve kontrolsüz biçimde temin edilmesine fırsat verilmiştir.
Bu düzenlemenin iptali çin Danıştay’da dava açılmıştır.
3- Milli Parklar Yönetmeliğinde yapılan değişiklik “18.03.2014 tarih ve 28945 sayılı Resmi Gazete)
3- Milli Parklar Yönetmeliğinde yapılan değişiklik “18.03.2014 tarih ve 28945 sayılı Resmi Gazete)
Milliparklardayapılaşmaya izin veren aşağıdaki düzenlemenin iptali için Danıştay 6.Dairesinde dava açılmıştır.
Eklenen ifade; “Ancak, içme suyu temini açısından yapımı aciliyet gösteren ve kamu yararı açısından vazgeçilmez ve kesin bir zorunluluk arz eden tesisler için uzun devreli gelişme planı/gelişme planı şartı aranmaz. İlgili kurumların görüşleri alındıktan sonra yapılan bu tesisler uzun devreli gelişme planlarına/gelişme planlarına işlenir.”
Danıştay 6 ıncı Dairesinin 25.09.2014 tarih ve E:2014/3674 sayılı kararı ile “ve kamu yararı açısından vazgeçilmez ve kesin bir zorunluluk arzeden” ifadesinin yürürlüğü durdurulmuştur.
Böylece milliparklara Uzun Devreli Gelişim Planlarıyapılmadan ranta dönük plan dışı tesislerin yapılmasına Danıştay kararı ile dur denilmiştir.
4- Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelik(23.03.2012 tarih ve 28242 sayılı Resmi Gazete)
4- Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelik(23.03.2012 tarih ve 28242 sayılı Resmi Gazete)
Yönetmelikte “Korunan alanlarda hazırlanacak her tür ve ölçekteki planlar” ifadesi kullanılarak, bu planları da Şehir ve Bölge Plancılarınca yapılacağına dair bir düzenleme yapılmıştır.
Bu hükmün iptali için Danıştay 6. Dairesinde Esas No:2012/3070 nolu dava açılmıştır.
Kararda, Orman Mühendisleri Odası üyeleri Orman Mühendislerinin 5531 sayılı Kanundan kaynaklanan millliparklardaki “uzun devreli gelişim planları” ile “yönetim planlarının” yapım yetkilerini Şehir ve Bölge Plancılarına verilmediği, bu disiplinin korunan alanlardaki “uygulama ve nazım imar planlarını” yapmaya yetkili oldukları belirtilmiştir.
Ancak Odamız bu kararla tatmin olmadığı için, Danıştay 6. Dairesinin 18.12.2014 tarihli ve E.2012/3070 ve K:2014/8969 sayılı kararı temyiz edilmiştir.
5-Zirai Karantina Yönetmeliği(12 Şubat 2009 tarihli ve 27137 sayılı Resmi Gazete)
5-Zirai Karantina Yönetmeliği(12 Şubat 2009 tarihli ve 27137 sayılı Resmi Gazete)
Orman bitkisi ve bitkisel ürünlerinde, inspektör yetkisini Ziraat Mühendislerine veren hükümler ile numune analizlerini ormancılık araştırma enstitüleri yerine zirai araştırma enstitülerine veren hükümlerinin iptali için Danıştay 10. Dairesinde dava açılmıştır.
Odamızın talepleri doğrultusunda 28/3/2014 tarihli ve E:2009/4470 ve K:2014/1981 sayılı karar ile düzenlemelerin iptaline karar verilmiştir.
Daha sonra bu Yönetmeliği yürürlükten kaldıran 3/12/2011 tarihli ve 28131 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bitki Karantinası Yönetmeliğinde” mesleki haklarımıza yer verilmiştir.
6- Zirai Karantina inspektör Yönetmeliği (22/1/2009 tarihli ve 27118 sayılı Resmî Gazete)
6- Zirai Karantina inspektör Yönetmeliği (22/1/2009 tarihli ve 27118 sayılı Resmî Gazete)
Orman Bitkisi ve bitkisel ürünlerin ithalat ve ihracat kontrollerini, Orman Mühendisi, Orman Endüstri Mühendisi yerine inspektör olarak Ziraat Mühendislerinin yapmasına dair hükümlerin iptali için Danıştay 2. Dairesinde dava açıldı.
“Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliği” nin Odamız üyeleri aleyhine olan ilgili hükümleri Danıştay 2. Dairesinde açılan dava sonucunda 28/9/2009 tarihli ve E:2009/1321 karar ile iptal edilmiştir.
Bu Yönetmeliği yürürlükten kaldıran 21.04.2011 tarihli ve 27912 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Bitki Karantinası İnspektör Yönetmeliği”nde Orman Mühendisleri ve Orman Endüstri Mühendislerinin inspektör olması sağlanmıştır.
7- Bitki Koruma Ürünlerinin Reçeteli Satış Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik (12/2/2009 tarihli ve 27139 sayılı, 12/Haziran/2009 tarih ve 27256 sayılı, 21/4/2011 tarihli ve 27912 sayılı, 24/9/2013 tarih ve 28775 sayılı, 3/12/2014 tarihli ve 29194 sayılı Resmi Gazete)
7- Bitki Koruma Ürünlerinin Reçeteli Satış Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik (12/2/2009 tarihli ve 27139 sayılı, 12/Haziran/2009 tarih ve 27256 sayılı, 21/4/2011 tarihli ve 27912 sayılı, 24/9/2013 tarih ve 28775 sayılı, 3/12/2014 tarihli ve 29194 sayılı Resmi Gazete)
Yönetmeliklerde, Orman bitkilerine reçete yazma yetkisini Ziraat Mühendislerine veren ve mesleki haklarımızı ihlal eden hükümlerin iptali için Danıştay 10. Dairede iptal davaları açılmıştır.
Danıştay 10. Dairesinin 28/3/2013 tarihli, E:2009/4469 ve K:2013/2850 sayılı
Danıştay 10. Dairesinin 28/3/2013 tarihli, E:2009/8684 ve K:2013/2855 sayılı
Kararlarda; “...orman mühendislerinin görevine giren alanlar ….çok yıllık orman bitkileri yönünden reçete yazma yetki belgesi almak için …orman mühendislerine yer verilmediği görülmektedir.” iptali gerekir.
5531 Yetki Kanundaki mesleki haklarımızı tam olarak karşılamayan, 24/9/2013 tarih ve 28775 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yönetmelik değişikliği ile
5531 Yetki Kanundaki mesleki haklarımızı tam olarak karşılamayan, 24/9/2013 tarih ve 28775 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yönetmelik değişikliği ile
“c) Sadece ormanlık alanlardaki zararlı organizmalara karşı kullanılan bitki koruma ürünlerini reçeteye yazmak üzere, orman mühendisleri.”yapılmıştır.
Danıştay kararlarında belirtildiği üzere nerde yetiştiğine bakılmaksızın çok yıllık orman bitkileri yerine, sadece orman alanlarındaki zararlı organizmalar reçete yazma yetkisinin Orman Mühendislerine verilmesinin iptali için Danıştay 10. Dairesinde E:2013/7659 nolu dava açılmış ve 29/4/2014 tarihli kararla bu düzenlemenin yürütmesi durdurulmuştur.
Bu kez 3/12/2014 tarihli ve 29194 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yönetmelik değişikliği ile “(2) Orman alanları ve ormanlardan elde edilen bitkisel ürünler bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.” denilerek tamamen Yönetmelikten çıkartılmıştır.
Bu hükmün de iptali için, Danıştay 10. Dairesinde E:2014/6707 nolu dava açılmıştır.
8- Orman Genel Müdürlüğünce yürürlüğe konulması gereken Ormancılık karantinası, Bitki pasaportu ve Orman Zararlıları ile Mücadele konularına ait Yönetmelik taslakları
8- Orman Genel Müdürlüğünce yürürlüğe konulması gereken Ormancılık karantinası, Bitki pasaportu ve Orman Zararlıları ile Mücadele konularına ait Yönetmelik taslakları
Odamızın, yaptığı hukuk mücadelesi sonucunda edinilen kazanımların, 3234 sayılı Kanundaki ormancılık karantinası, bitki pasaportu, fidan piyasasının denetimi ve orman zararlıları ile mücadele hükümleri de dikkate alınarak, ithal zararlıların yurda girişinin önlenmesi için OGM de 2011yılından beri bekletilen aşağıdaki Yönetmelik taslakları süratle yürürlüğe konulmalıdır.
Buna göre;
Odamızca OGM ye 31/12/2014 tarihinde önerilen, “Orman Bitkisi Ve Bitkisel Ürünlere Arız Olan Organizmalar İle Teknik Mücadele Yönetmeliği Taslağı”
“Ormancılık Karantina, İnspektör Ve Fümigasyon Yönetmeliği” taslağı,
“Orman Yetiştirme Materyalleri Piyasasında Yetkilendirme, Denetleme Ve Orman Bitki Pasaportu Yönetmeliği Taslağı” taslağı,
9- Doğal sitlerin bozulmasına ilişkin yapılan uygulamalar ve Gazi Yerleşkesi Örneği
9- Doğal sitlerin bozulmasına ilişkin yapılan uygulamalar ve Gazi Yerleşkesi Örneği
Doğal sit alanları, 2863 sayılı “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu” esaslarına göre belirlenmekte iken, bu yetkiler 8/8/2011 tarihli ve 648 sayılı KHK ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı olarak kurulan “Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü”ne verilmiştir.
Bu Genel Müdürlüğe Orman ve Su İşleri Bakanlığının bazı görevleri devredilmiş,
2873 sayılı Milliparklar Kanununun içi boşaltılmıştır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kuruluşuna dair 644 sayılı KHK ye 648 sayılı KHK ile eklenen Geçici Madde: 6 ile “(1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte, doğal sit alanı ve tabiat varlığı olarak tespit ve tescil edilmiş alan ve varlıklara ilişkin her türlü belge, bu alan ve varlıkların statülerinin yeniden değerlendirilmesi için en geç altı ay içinde Bakanlığa devredilir.
GAZİ YERLEŞKESİ
GAZİ YERLEŞKESİ
Gazi Yerleşkesi Birinci Derece Tarihi ve Doğal Sit korunma statüsü; OGM nin Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna gönderdiği 4/8/2011 tarihli 649 sayılı yazısı sonunda, tarihin en hızlı alınan 10/8/2011 tarihli ve 6281 sayılı kurul kararı ile Doğal Sit derecesi 3.Derece Doğal site indirilmiştir. Böylece Gazi Yerleşkesinde bina yapılmasının önü açılmıştır.
Odamız, 10/8/2011 tarihli ve 6281 Sayılı koruma kurul kararının yürürlüğünün durdurulması ve iptali için Ankara 11. İdare Mahkemesinde dava açmıştır.
Yargılama sonucunda; Ankara 11. İdare Mahkemesinin 17.02.2014 tarihli E:2011/2080, K:2014/168 sayılı kararı ile 46 hektarlık Gazi Yerleşkesinin 1 inci Derce Doğal ve Tarihi Sit koruma statüsünün 3 üncü derece Doğal Sit koruma statüsüne indirilmesine dair Ankara Kültür ve Tabiat Varlıkları Bölge Koruma Kurulunun 11.08.2011 tarih ve 6281 sayılı kararı iptal edilmiştir.
Odamız Yönetim Kurulu, Ankara 11. İdare Mahkemesinin 17/2/2014 tarihli iptal kararının 4/3/2014 günü tebliğ edilmesinden sonra, kararın içeriğini 5/3/2013 günü yaptığı basın toplantısı ile kamuoyuyla paylaşmıştır.
Odamız Yönetim Kurulu, Ankara 11. İdare Mahkemesinin 17/2/2014 tarihli iptal kararının 4/3/2014 günü tebliğ edilmesinden sonra, kararın içeriğini 5/3/2013 günü yaptığı basın toplantısı ile kamuoyuyla paylaşmıştır.
Mahkeme Kararının uygulanması Anayasa ve idari yargılama usul Kanunun amir hükümleridir.
Ancak Sayın Başbakan, 5/3/2014 günü Ankara’da yerel basın temsilcikleri ile bir araya geldiğinde, karara ilişkin olarak “güçleri yetiyorsa gelsin yıksınlar” diye beyanat vermiştir. Bu haber 5/3/2014 günü yayımlanan yazılı ve görsel basında yer almıştır.
19/4/1996 tarihli ve 421 sayılı “Tarihi Sitler, Koruma Ve Kullanma Koşulları” kriterleri, Ankara 11. İdare Mahkemesinin 17/2/2014 tarihli iptal kararından bir gün önce 16/2/2014 günü değiştirilmiş ve yeni 271 sayılı ilke kararları 18/2/2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
TARİHİ SİTLER, KORUMA VE KULLANMA KOŞULLARI KARARLARI
TARİHİ SİTLER, KORUMA VE KULLANMA KOŞULLARI KARARLARI
19/4/1996 tarihli ve 421 sayılı “Tarihi Sitler, Koruma Ve Kullanma Koşulları” ilke kararı
“a) Uzun devreli gelişme planı ilgili koruma bölge kurulunca uygun görülünceye kadar zorunlu altyapı uygulamaları dışında,bitki örtüsünü, topografik yapıyı, siluet etkisini bozabilecek, tahribata yönelik hiçbir inşai ve fiziki uygulamada bulunulamayacağına,” ilişkin ilke kararı,
16/2/2014 tarihli 271 nolu “Tarihi Sitler, Koruma Ve Kullanma Koşulları” ilke kararı
“a) Milli Park bulunan yerlerde uzun devreli gelişim planı, milli park bulunmayan yerlerde alanın tarihi ve kültürel değerlerini koruyan koruma amaçlı imar planları ilgili koruma bölge kurulunca uygun görülünceye kadar zorunlu altyapı uygulamaları ve kamu hizmet yapıları dışında, bitki örtüsünü, topografik yapıyı, siluet etkisini bozabilecek, tahribata yönelik hiçbir inşai ve fiziki uygulamada bulunulamayacağına,”
Ankara’da Atatürk Orman Çiftliği’ndeki yeni Başbakanlık Sarayı’nın inşaatı için durdurma ve yıkım kararı çıkmasına rağmen, inşaat tüm hızıyla sürüyor.
Başbakan Tayyip Erdoğan’sa Ankara’da yerel gazete temsilcileriyle bir araya geldiği toplantıda, yıkım karara rağmen, “Yaptığımız hukuksuz bir şey yok, güçleri yetiyorsa yıksınlar” dedi. Erdoğan, mahkemenin yıkım kararının taraflara tebliğ edilmesine rağmen hukuksuz bir şey yapmadıklarını savunarak, “Yürütmeyi durdurdular, bu binayı durduramayacaklar. Açılışını da yapacağım, içine de girip oturacağım” dedi.
TARİHİ SİT KULLANMA İLKE KARARI DEĞİŞİKLİĞİNİN
TARİHİ SİT KULLANMA İLKE KARARI DEĞİŞİKLİĞİNİN
GAZİ YERLEŞKESİNE ETKİSİ
Böylece “kamu hizmet yapıları dışında” ibaresi eklenerek Gazi Yerleşkesinde yapılanlara yasal kılıf hazırlanmaya çalışılmıştır.
Odamız, bu yeni ilke kararının iptali için Şehir Plancıları, Ziraat Mühendisleri, Peyzaj Mimarları odaları ile birlikte Danıştay 14. Dairesinde E:2014/3001 nolu iptal davası açmıştır.
III- ORMANLARIMIZI BEKLEYEN MUHTEMEL BÜYÜK YASAL TEHLİKELER
III- ORMANLARIMIZI BEKLEYEN MUHTEMEL BÜYÜK YASAL TEHLİKELER
1- Prof. Dr. Ergün ÖZBUDUN başkanlığındaki komisyonca hazırlanan ve medyada yer alan yeni Anayasa taslağı
Yeni anayasa hazırlık çalışmaları için 2007 yılında yaptırılan çalışmalarda, 2/B maddesine göre orman dışına çıkarma tarihi 31/12/1981’den 23/7/2007 Tarihine çekilmesine yönelik taslak hazırlanmıştır.
2- Orman ve Su işleri Bakanlığınca hazırlanıp Mayıs-2013 de Başbakanlığa gönderilen “Orman Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”
Bakanlar Kurulunca 28/01/2013 tarihinde kararlaştırılan ve Başbakanlık Kanunlar Kararlar Genel Müdürlüğü’nün 27 Mayıs 2013 tarih ve 31853594-101-676-2885 sayılı yazıları ekinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmuştur. TBMM Esas No:1/781 sırada yasalaşmayı bekliyor.
Orman Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
Orman Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
Kanun tasarısının 24 üncü maddesi ile 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun”un ek 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmek suretiyle,
“Bilim ve fen bakımından orman olarak muhafazasında hiçbir yarar görülmeyen ve tarım alanına dönüştürülmesi de mümkün olmayan yerler, Bakanlar Kurulunca tespit edilen usul ve esaslara göre, hayatı etkileyen doğal afete maruz kalan veya 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanuna göre riskli alanlardaki yerleşim alanlarında kalan kamu kurum ve kuruluşları ile bu alanlarda yaşayanların iskanlarını temin, iyileştirme, tasfiye ve yenileme amacıyla yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkarılır.
Birinci fıkra uyarınca orman sınırları dışına çıkarılacak alanlar ile daha önce bu madde kapsamında orman sınırları dışına çıkarılan alanlar tapuda Hazine adına tescil edilir ve birinci fıkrada belirtilen gaye doğrultusunda kullanılmak üzereÇevre ve Şehircilik Bakanlığının tasarrufuna geçer.” orman alanları daraltılacaktır.
Birinci fıkra uyarınca orman sınırları dışına çıkarılacak alanlar ile daha önce bu madde kapsamında orman sınırları dışına çıkarılan alanlar tapuda Hazine adına tescil edilir ve birinci fıkrada belirtilen gaye doğrultusunda kullanılmak üzereÇevre ve Şehircilik Bakanlığının tasarrufuna geçer.” orman alanları daraltılacaktır.
Bu yerler; 16/5/2012 tarihli ve6306 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun” un 6 ıncı maddesi 11 inci fıkrasındaki
“Bakanlığın, TOKİ’nin veya İdarenin isteği üzerine, kendileri ile anlaşma sağlanan gerçek kişiler veya mirasçıları ile tüzel kişiler adına tapuya tescil olunur.” hükmü uyarınca, önce Hazine adına tapusu alınacak ve daha sonra, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na devredilerekGERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERE SATILACAKTIR.
Kanun tasarısının 7 inci maddesiyle, 6831 sayılı Orman Kanunun 52 inci maddesinde yapılan değişiklikle Özel Ormanların tamamı yapılaşmaya açılıyor.
Kanun tasarısının 7 inci maddesiyle, 6831 sayılı Orman Kanunun 52 inci maddesinde yapılan değişiklikle Özel Ormanların tamamı yapılaşmaya açılıyor.
Tasarının 9 uncu maddesiyle, 6831 sayılı Kanunun 69 uncu maddesinde yapılan değişiklikte orman idare, kırsal kesimdeki yerleşim yeri yangınlarını söndürmekte genel itfaiye görevi ile görevlendiriliyor.
Karantina hizmetleri tekrar Gıda Tarım ve Hayvancılık bakanlığına devrediliyor.
SONUÇ OLARAK; Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülmeyi bekleyen “ORMAN KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI”
SONUÇ OLARAK; Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülmeyi bekleyen “ORMAN KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI”
Orman alanlarından arsa üretilip 6306 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun” bağlamında gerçek ve tüzel kişilere devretmeye yönelik anayasaya aykırı ve orman alanlarını daraltıcı hükümler içerdiği,
Özel orman alanlarının tamamen yapılaşmaya açtığı,
Orman yangınlarıyla mücadelede zafiyet yaratacak hükümlere yer verildiği
Halen Orman Genel Müdürlüğünün görevleri arasında bulunan ormancılık karantinası ve bitki pasaportu hizmetlerinin, tarım bitkilerinden sorumlu Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına devrediği,
Gibi ormanların ve ormancılığın aleyhine tehlikeli düzenlemeler içerdiği görülmektedir.