Örnek dava : tapu iptal ve tescil davasi, keşİF, BİLİRKİŞİ İncelemesi olay

04-11.12.2006 GÜNLERİ DERS NOTLARI :

• 
  ÖRNEK DAVA : TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI, KEŞİF, BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ
  

• 
  OLAY
  

Yüklenici Gazi Mallı ile arsa maliki (A) arasında, imarın 2751 ada 1 parselinde bulunan taşınmazın arsa payı karşılığı kat yapımına ilişkin olarak 28.09.1992 günlü “Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı Gayrimenkul Satış Vaadi ve İnşaat Sözleşmesi” düzenlenmiştir.

Yüklenici ile arsa malikinin vekili oğlu Mühendis (B), Sözleşmenin 5. maddesi ¹ gereğince, onaylı mimari proje ile, Sözleşmeye göre binanın Çıra sokağına bakan ön cephesini, Başşehir sokağına bakan biçimde değiştirmişlerdir. Arsa malikinin vekili (B)’nin, mimari proje üzerindeki 18.01.1993 günlü ve imzalı açıklamasına göre, “Bizdeki nüshanın aynısı olma şartıyla tarafımdan onaylanmıştır. İtirazım yoktur (İmar Md.ne verilebilir)” denilmektedir.
Yüklenici, binayı inşaat sözleşmesi ve onaylı mimari projesine uygun olarak bitirmiş, 09.01.1995 günlü yapı kullanma iznini almış ve binada irtifak hakkı kurulmuştur. 28.09.1992 günlü İnşaat Sözleşmesinin “Teknik Şartlar” (c,d) maddelerindeki koşullar yerine getirilmiştir.
Arsa maliki, sözleşmeye göre yükleniciye ait olan 5 ve 6 nolu iki dairenin satış yetkisini vermiştir, ancak, 2 nolu dubleks daire 7 nolu işyerinin (dükkanın) satış yetkisini vermemiştir.
Yüklenici, arsa malikinin, 7 nolu işyerinin kendisine verilmesini sağlamak amacıyla, bir baskı unsuru olarak, her iki bağımsız bölümün satış yetkisini vermediğini iddia etmektedir. Yüklenici, arsa malikine karşı, 2 ve 7 nolu bağımsız bölümlerin mülkiyetlerinin kendisine geçirilmesi amacıyla tapu iptal ve tescil davası açmıştır.
Arsa maliki, davaya yanıtında, 2 nolu dairenin davacı yükleniciye ait olduğu ve satış yetkisinin verilmesi konusunda bir çekişmenin söz konusu olmadığını, bu dairenin satış yetkisinin istenildiği zaman verileceğini, dava şartı oluşmadığından, 2 nolu daireye ilişkin davanın reddini istemiştir. Davaya yanıtta, 7 nolu işyeri ile ilgili istemlerin yerinde olmadığı belirtilmiş ve “.. noter sözleşmesinin 17. maddesinin incelenmesinde aynen ; “Yeni binanın zemin katındaki dükkan (Çıra sokağa bakan) ile altındaki bölüm (kota göre ne çıkarsa) 1 ve 2. katlardaki normal iki daire ve üst kattaki dublex daire arsa sahibine arsasına karşılık verilecektir. / Müteahhit ise zemin kattaki köşe dükkan ile altındaki bölüm ve 3. kattaki ve 4 normal katlardaki iki daire ve 1. katta girişi bulunan dublex daire kalacaktır” hususlarını ihtiva ettiği açıkça görülecektir. / .. 7 nolu dükkanın Çıra sokağına baktığı ve müvekkilime ait olduğu tartışmasız bir durum olmasına rağmen” davacının bu konudaki isteminin sözleşmeye uygun düşmediği açıklanmıştır.

• 
  SORUN : Sözleşme ve onaylı mimari projesine göre 7 nolu bağımsız bölümün taraflardan hangisine ait olduğunun belirlenmesidir. Olayda başkaca bir çekişmeli konu yoktur, örneğin, bu işyerinin yükleniciye ait olması durumunda satış yetkisinin verilemeyeceğine ilişkin bir savunma bulunmamaktadır.
  

• 
  İSPAT YÜKÜ : İspat yükü, 7 nolu işyerinin Sözleşme ve onaylı mimari projesine göre kendisine ait olduğunu iddia eden davacı yükleniciye düşmektedir. Gerçekten, davalı arsa sahibi, savunmasında, 7 nolu işyerinin sözleşmeye göre belirlenmesi gerektiğini savunmuştur. Oysa, davacı yüklenici, arsa sahibinin vekili tarafından yazılı beyanda bulunmak suretiyle kabul edilen onaylı mimari proje ile, binanın ön yüzünün (cephesinin) değiştirildiğini, hem sözleşmeye, hem onaylı mimari projeye göre bu bağımsız bölümün kendisine ait olduğunu iddia etmektedir.
  

Yüklenici, Onaylı mimari proje ile iddiasını ispat etmektedir. Gerçekten, Yargıtay’ın bir kararına göre de, “Sözleşmeye uygun düzenlenmeyen projeye dayanılarak tapuda kar irtifakı ya da kat mülkiyeti kurulmuş olursa, sözleşme hükmünün değiştirildiğinin kabulü gerekir” ².

• 
  SORUNUN ÇÖZÜLMESİNDE TEKNİK BİLGİYE, DOLAYISIYLA, YERİNDE KEŞİF YOLUYLA BİLİRKİŞİ İNCELEMESİNE İHTİYAÇ VARDIR :
  

“Mahkeme, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişi dinlenemez” (HUMK 275) ³.

Mahkeme, onaylı proje ile binanın ön cephesinde yapılan değişiklikte göz önüne alınarak, Sözleşmenin 17. maddesine göre 7 nolu bağımsız bölümün taraflardan hangisine ait olduğunun “yerinde” yapılacak keşif ⁴ ile bilirkişiler aracılığı ile tesbitine karar vermiştir ⁵. Gerçekten, bu belirleme işlemi, onaylı mimari projenin yerinde uygulanmasına bağlıdır, bu uygulama işi ise teknik bir iştir. Bu nedenle, mahkemenin keşif ve bilirkişi kararı usule ve yasaya uygundur.

• 
  26.12.1995 GÜNLÜ BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ :
  

“.. Davacı vekilinin, dava konusu yaptığı 2 nolu bağımsız bölümün satış yetkisine ilişkin talebi, davalı tarafından kabul edilerek, istenilen vekaletnamenin verilmesiyle, çekişme konusu olmaktan çıktığı için, bu bağımsız bölümle ilgili herhangi bir değerlendirme yapılmasına gerek görülmemiştir.

Buna karşılık, 7 Nolu dükkanın kendilerine ait olduğu konusundaki talebinin değerlendirilmesinde : Taraflar arasındaki sözleşmede yapılacak binadaki bağımsız bölümler ile dükkanlara herhangi bir numaranın verilmemiş olması bu konuda tarafların, bazı tarifleri yapmasına ve böylece bir tanım getirilmesine neden olmuştur. Olayımızda da sözleşmenin önce 3. maddesinde, daha sonra da 17 maddesinde sözü edilen zemin kattaki (arsa sahibine verilecek dükkanın tarifinde kullanılan ölçüt veya ibarenin) dükkan için “ÇIRA SOKAĞINA BAKAN dükkan olduğu dikkate alınarak durum, projeye göre mahallindeki keşifte tespit edildiği biçimde değerlendirilmiştir.

Buna göre ; .. projede 7 ve 8 nolu dükkanlar, fiilen de yerinde görüldüğü gibi sözleşme konusu binanın Başşehir sokağa bakan cephesinde, binanın zemin kat seviyesindeki boyunu kapsamaktadır. Buna göre de 7 nolu dükkan, Başşehir sokak ile Çıra sokağa cepheli ve KÖŞE DÜKKANDIR. / 8 nolu dükkan ise Başşehir sokak ile adı belirtilmeyen diğer bir sokağa cepheli ve yine köşe dükkandır. Ancak bu dükkanın Çıra sokakla herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır. / Bu açıklamalardan, 7 nolu dükkanın gerek sözleşmenin özellikle 2. maddesinde değinilen (köşeden olmayan dükkan ibaresinden hareketle) ve 3 üncü ve 17. maddesinin belirttiği hususlardan gerekse projenin uygulanmasından, mevcut konuma göre arsa sahibine ait olduğu, sonucuna varılmıştır

BİLİRKİŞİ Hukukçu BİLİRKİŞİ İnşaat Mühendisi”

• 
  DAVACI AVUKATININ BİLİRKİŞİ İNCELEMESİNE KARŞI 16.01.1996 GÜNLÜ İTİRAZ DİLEKÇESİ
  

Davacı avukatı, itirazında,

a) Sözleşmenin 3. maddesinde yükleniciye kalacağı belirtilen dükkanın “Çıra sokağına bakan dükkan”, Sözleşmenin 17. maddesinde ise arsa sahibine kalacağı belirtilen dükkanın “zemin katındaki Dükkan (Çıra sokağa bakan)” dükkan olarak belirtildiğini, buna göre, “Çıra sokağa bakan” ölçütünün zemin kattaki iki dükkanın kime ait olduğunun belirlenmesinde ayırıcı bir ölçüt niteliğini taşımadığını,

b) Sözleşmede taraflara kalacak dükkanların tesbitiyle ilgili olarak, Sözleşemenin 2. maddesinde arsa sahibine “zemin kattaki köşeden olmayan dğkkanın”, 17. maddede ise yükleniciye “zemin katındaki köşe dükkanın” verileceğinin kararlaştırıldığını, buna göre, uygulanacak ölçütün “köşeden olmayan dükkan / köşe dükkan” ölçütü olduğunu,

c) 8 nolu dükkanın yanında otopark girişi olup sokak olmadığı, Bilirkişilerin bu dükkanın yanında adı belirtilmeyen diğer bir sokağa baktığı açıklamalarının doğru olmadığı, buna göre, 8 nolu dü köşe dükkan olmadığı,

ç) Bilirkişilerin mimari proje ile binanın ön cephesinin Başşehir sokağa bakacak şekilde yerleştirilmesi suretiyle sözleşmenin değiştirildiğine ilişkin 03.05.1995 günlü dilekçedeki açıklamayı ve binanın mevcut fiziki durumunu, yani mimari proje ile sözleşmenin değiştirildiğini,

tesbit edemediklerini ve yanlış sonuca vardıklarını “gerekçeli” olarak belirtmiştir.

• 
  DAVACI AVUKATI, DAVA DIŞI ÖZEL OLARAK, BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ HAKKINDA GÖRÜŞ ALMAK İÇİN UZMAN BİR TEKNİK KİŞİYE (MİMARA) BAŞVURMUŞ VE GÖRÜŞÜNÜ İSTEMİŞTİR. DAVACININ BAŞVURU DİLEKÇESİ ⁶ İLE MİMARIN TEKNİK GÖRÜŞÜ ⁷ AŞAĞIDA DİP NOTTA ÖRNEK OLARAK VERİLMİŞTİR.
  
• 
  DAVACI AVUKATI, UZMAN BİR TEKNİK KİŞİDEN ALDIĞI “TEKNİK GÖRÜŞÜ” DAVA DOSYASINA VERMİŞTİR. BU KONUDAKİ DİLEKÇE, ÖRNEK OLARAK AYNEN AŞAĞIYA ALINMIŞTIR :