Ortadoğu ve kuzey afriKA’da (mena) su

F. RÜŞVET

Rüşvet ve Su Sözleşmeleri

Su sözleşmelerini almak için, Suez ve Vivendi’nin ve yavru şirketlerinin yöneticileri hakkında rüşvet vermeye ilişkin olarak, özellikle gelişmiş ülkelerde bir çok mahkumiyet kararı verilmiştir.

Tablo 8: Mahkumiyet Kararları

Mahkumiyet Tarihi	Ülke	Yer ve Şirket	Ana Şirket
2001	ABD	New Orleans (PSG)	Vivendi
2001	ABD	Britprort (PSG)	Vivendi
2001	İtalya	Miland	Vivendi
1996	Fransa	Grenoble	Suez
1996	Fransa	Angouleme	Vivendi
1996	Fransa	Reunion	Vivendi

Kaynak: PSIRU veritabanı

Birçok gelişmekte olan ülkede de, su özelleştirmelerinin çoğunda, bazen ihalede başarısız olanlar tarafından ileri sürülen, fakat cezai bir mahkumiyete konu olmayan rüşvet iddiaları ortaya çıkmıştır. Bu durum Dünya Bankası’nın kendi birimi tarafından yapılan bir araştırma ile de uyumludur; bu araştırmada “çokuluslu firmaların büyük ihtimalle idari rüşvetler ödedikleri ve diğer firmalar gibi devleti ele geçirmeye çalıştıkları ve merkezi yurt dışında olan çokulusluların diğer firmalara göre kamusal fırsatları ele geçirmek için daha fazla komisyon ödedikleri saptanmıştır.”

Aguas Argentinas dahil bu davalara ilişkin olarak yakın zamandaki bir akademik rapora göre, “Bu araştırma için görüşülen insanların çoğu hem düzenleyici kurumun hem de hükümetin desteğini satın alma yönündeki çabaların seyrek olmadığını düşünmektedir. 1997 yılı tarife müzakerelerinde yetkili olan Bakan(ın)...Buenos Aires liman sisteminin özelleştirilmesinde multi-milyon dolarlık rüşvet alma çabası sadece şüpheleri daha da artırmıştır. Görüşülen kişilerin pek çoğu 1997 müzakerelerinin maliyetinin multi-milyon dolar hacminde olduğunu tahmin etmektedir. Ayrıca diğer görüşmeciler de yerel meclis üyelerinin desteğinin Fransa’da 1999 yılındaki Dünya Kupası futbol maçlarına ücretsiz geziler ile satın alındığını belirtmektedirler. Gerçekte kesin bir kanıt sunulamamasına rağmen, göründüğü kadarıyla rüşvet konusuna ilişkin endişeler artmaktadır. Ve görüşmecilere göre, ...(Bakan’ın) ismi diğer skandallar ile artan bir şekilde lekelendikçe, anti-rüşvet ofisinin onu Aguas Argentinas ile uygunsuz anlaşması ile birlikte ele alması sadece bir zaman meselesidir.”

Diğer soruşturmalar ve güncel kovuşturmalar aynı grubun diğer yavru şirketleri ile ilgilidir. Bunların içinde Lesotho’da bir su tedariki projesi ile ilgili olarak büyük bir rüşvet davası, Lyonnaise des Aux (şimdi Suez), RWE ve Bouygues’in yavru şirketleri zamanındaki kovuşturmalar yer almaktadır. Suez’in enerjideki yavru şirketi Tractebel, Kazakistan ve Peru’da elektrik özelleştirmeleri ile bağlantılı olarak rüşvet iddiaları nedeniyle de kovuşturma altındadır.