Ortiqov chaqiruvga qadar boshlang‘ich tayyorgarlik

Askar va matroslarga qo‘llaniladigan ragbatlantirishlar.

Harbiy xizmatchilarga qo‘llaniladigan intizomiy ta’zirlar

Rag‘batlantirish harbiy xizmatchilarni tarbiyalashning va harbiy intizomni mustahkamlashning muhim vositasidir. Har bir komandir (boshliq) O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining Intizom Nizomida berilgan huquqlar doirasida o‘z qo‘li ostidagi harbiy xizmatchilarni ko‘rsatgan jasorati, foydali tashabbusi, tirishqoqligi va a’lo xizmati uchun rag‘batlantirishi lozim.

Askarlar, matroslar, serjantlar va starshinalarga qo‘llaniladigan rag‘- batlantirish ko‘rinishlari quyidagilardir: oldindan berilgan intizomiy ta’sir choralarini bekor qilish; minnatdorchilik e’lon qilinishi; harbiy xizmat­chining yurtiga yoki xizmatgacha bo‘lgan o‘quv joyi (ish joyi)ga u harbiy burchini namunali bajarayotganligi va rag‘batlantirish olganligi to‘g‘risida xabar berish; faxriy yorliq; qimmatbaho sovg‘a yoki pul bilan mukofotlash; harbiy xizmatchini harbiy qism Jangovar bayrog‘i yonida suratga olish bilan taqdirlash; serjantlar (starshinalar)ga ular shtat bo‘yicha egallab turgan lavozimida harbiy unvonidan bir pog‘ona yuqori harbiy unvon berish, a’lochilik ko‘krak nishoni bilan taqdirlash; askar, matros, serjant, starshi­nalarga yo‘lga ketgan vaqtdan tashqari 10 sutkagacha ta’til berish.

A’lochi ko‘krak nishoni bilan faqat askarlar, matroslar, serjantlar va starshinalar hamda o‘quv yili davomidagi a’lo ko‘rsatkichlarga erishganlar taqdirlanadi. Harbiy qism (kema)ning hurmat kitobiga yozish esa, askarlar, matroslar, shuningdek, serjantlar va starshinalar oxirgi xizmati davrida a’lo ko‘rsatkichlarga erishganliklari uchun zaxiraga bo‘shatishlari oldidan qo‘llaniladi.

Qisqa muddatli ta’til rag‘batlantirish tartibiga asosan, muddatli xizmat davomida askarlar, matroslar, shuningdek, serjantlar va starshinalarga bir yilda bir marta, matros va starshinalarga bir yarim yillik muddatli xiz- matlari davomida ikki marta beriladi. Rag‘batlantirishlar O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari saflarida shartnoma asosida xizmat o‘tayotgan askarlar, matroslar, serjant va starshinalarga ham qo‘llaniladi.

Harbiy xizmatchilarga qo‘llaniladigan intizomiy ta’zirlar

Askarlar va matroslarga qo‘llaniladigan intizomiy ta’zir ham, shuningdek, rag‘batlantirish singari harbiy xizmatchilarni tarbiyalash, harbiy intizomni mustahkamlashdagi asosiy turlardan rag‘batlantirish bilan birga intizomiy ta’zirlar ham qo‘llaniladi. Intizomiy ta’zirni qo‘llashdan asosiy maqsad boshqa harbiy xizmatchilar tomonidan bunday kamchilik-nuqsonlarga yo‘l qo‘ymaslik.

Harbiy intizomni buzganlik va ma’muriy qonunbuzarlik uchun harbiy xizmatchi shaxsan javobgardir.

Askar, matros, serjant va starshinalarga beriladigan intizomiy ta’zirlar: hayfsan; qattiq hayfsan; askar va matrosni navbatdagi javob berishdan yoki kemadan sohilga chiqarishdan mahrum qilish; muddatli xizmatdagi askar va matroslarni besh naryadgacha navbatdan tashqari naryadga tayinlash;

10. 
    sutkagacha gauptvaxtaga band qilish, harbiy xizmatni o‘tayotgan serjant va starshinalarga ulardan tashqari lavozimidan pasaytirish; harbiy unvonidan bir pog‘ona pasaytirish; harbiy unvonidan bir pog‘ona pasaytirib, past lavozimga o‘tkazish; quyi lavozimga o‘tkazib, serjant (starshina) unvonidan mahrum qilishlar qo‘llaniladi. Harbiy xizmatni shartnoma asosida o‘tayotgan askar, matros, serjant va starshinalarga, ulardan tashqari, zaxiraga muddatidan oldin bo‘shatish, muddatidan oldin zaxiraga bo‘shatib, serjant (starshina) unvonidan mahrum qilish belgilangan.
    

Intizomiy ta’zir chorasi va aybi aniqlanganda, quyidagilar e’tiborga olinadi: xatti-harakatlarining tavsifi, u sodir etilgan holat, uning aybdorlari, aybdorning oldingi xulqi, shuningdek, tartibni bilish darajasi. Intizomiy ta’zirning qattiqligi, agar voqea jangovar navbatchilik (jangovar xizmat) va boshqa xizmat vazifalarini bajarishda, mast holatda yoki tartibni jiddiy buzishga olib kelsa, kuchayadi.

Intizomiy ta’zirlar qoidaga ko‘ra, zudlik bilan ijro etiladi va favqulodda holatlarda bir oy ichida ijro etiladi. Bir oylik muddat tugagach, ta’zir ijro etilmaydi, lekin u haqdagi qayd xizmat varaqasida saqlanadi. Rag‘batlantirish va intizomiy ta’zir choralari to‘g‘ridan to‘g‘ri boshliqlar, ayrim hollarda garnizon boshliqlari, dengiz kattalari va garnizon harbiy komendantlari tomonidan belgilanishi mumkin.

6. 
   bob. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QUROLLI KUCHLARINING ICHKI XIZMAT NIZOMI
   

1.