Lokman Hekimin Nasihatlerinden Örnekler
〉 Eğer küçüklüğünde kendini edeplendirirsen, büyüdüğünde bu durumdan faydalanırsın.
〉 Tembellik ve uyuşukluktan kaçın. Ömrünü öğrenmeye ada ve sabit fikirli insanlarla mücadele edip, tartışma.
〉 Fakihlerle mücadele etme, fasıklarla arkadaş olma, onları kardeşliğine de alma. Suçlanan kimselerle de münasebette bulunma.
〉 Sadece Allah’tan kork ve ancak O’na ümitli ol. Allah’a karşı korku ve ümit kalbinde aynı derecede olmalıdır.
〉 Dünya hayatına dayanıp yaslanma ve kalbini ona bağlama. Dünyayı bir köprü menzilesinde gör.
〉 Bilmelisin ki kıyamet gününde dört şey hususunda sorguya çekileceksin: Gençliğini hangi yolda sarfettiğinden, ömrünü nasıl geçirdiğin, malını nasıl elde ettiğin ve ne şekilde harcadığından.
〉 Başkasının sahip olduğu şeylere gözünü dikme ve tüm insanlara güzel ahlak üzere davran.
〉 Yol arkadaşlarınla çok istişarede bulun ve yol erzakını onlarla paylaş.
〉 Eğer seninle istişare edilirse, müşfik olduğunu samimiyetle onlara açıkla. Eğer senden yardım istenirse, kendilerine yardım et ve senden yaşça büyük kimsenin sözünü dinle.
〉 Namazını ilk vakitte kıl. Namazını en zor şartlarda dahi olsa cemaatle kılmaya özen göster. 497
〉 Eğer namazdaysan kalbini koru.
〉 Eğer yemek yiyorsan boğazını koru.
〉 Eğer insanlar arasındaysan dilini koru.
〉 Asla Allah’ı ve ölümü unutma. İnsanlara ihsan ettiğini ya da başkalarının sana olan kötü davranışlarını ise unut. 498
89.
Ebeveyne İhsan
وَوَصَّيْنَا الْاِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ اُمُّهُ وَهْنًا عَلٰى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فٖى عَامَيْنِ اَنِ اشْكُرْ لٖى وَلِوَالِدَيْكَ اِلَیَّ الْمَصٖيرُ
“İnsana da, anne babasına iyi davranmasını emrettik. Annesi, onu her gün biraz daha güçsüz düşerek karnında taşımıştır. Onun sütten kesilmesi de iki yıl içinde olur. (İşte onun için) insana şöyle emrettik: “Bana ve anne babana şükret. Dönüş banadır.”
Lokman, 14
Bakara suresinin 83. ayetinde, Nisa suresinin 36. ayetinde, Enam suresinin 151. ayetinde ve İsra suresinin 23. ayetinde ebeveyne ihsan hususunda tavsiyeler yer almıştır. Ancak Lokman suresinde ebeveyne ihsan, ilahi vasiyet suretinde beyan edilmiştir.
Kur’an’ın birçok yerinde, ebeveyne teşekkür Allah’a şükür ile birlikte açıklanmıştır. Bazen de annelerin ne denli büyük sıkıntılara sabrettiğine işaret edilmiştir.
Ebeveynin makamı o kadar yüksektir ki sonraki ayette şöyle buyrulmuştur: Eğer ebeveyn seni şirke yönelmen için çaba sarf ederlerse onlara itaat etme ancak onlara iyi davranmayı da bırakma. Yani hatta şirk koşmanın dışında ebeveyne itaat gerekir ve onlar her ne olursa olsun terk edilmemelidir.
Evet, ebeveyne saygı İslami hukuktan değil, beşeri hukuktandır. Ve bu ne mevsimlik ve ne de geçici bir hukuktur, bilakis daimi bir hukuktur. Rivayette ebeveyne ihsan etmek ve saygı göstermek her hâlükarda şarttır denmiştir. Onlar iyi olsunlar yahut kötü, ölü olsunlar ya da diri farketmez…
Hz. Peygamber’in (s.a.a) süt kardeşi olan kız kardeşine, süt kardeşi olan erkek kardeşinden daha fazla bir hürmeti olduğunu gördüklerinde sebebini sordular. Hz. Peygamber (s.a.a) onlara şöyle cevap buyurdular: “Çünkü bu kız kardeşim ebeveynine daha fazla hürmet ediyor.” 499
Kur’an’da Hz. Yahya (a.s)’ın ve Hz. İsa’nın (a.s) annelerine iyi davranmakla emredildiklerini belirtilir.
Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “Namazı ilk vaktinde kılmaktan sonra ebeveyne iyilik etmekten daha güzel bir ibadet yoktur.” 500
Kerbela’da bir baba şehid olduktan sonra oğlu da kendisini İmam Hüseyin’e (a.s) yardım için ulaştırdığında İmam ona şöyle buyurdu: “Geri dön! Çünkü annen, babanın acısını görmüşken sen de annenin acısını daha da alevlendirme.” Genç: “Beni annem meydana kendi elleriyle gönderdi” diye cevap verdi. 501
Dostları ilə paylaş: | 
