O`zbek tili morfologiyea so`z tarkibi


Sababli, tufayli --- SABAB



Yüklə 0,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə34/39
tarix10.12.2023
ölçüsü0,69 Mb.
#139586
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39
O`zbek tili morfologiyea so`z tarkibi

Sababli, tufayli --- SABAB 
Uchun ---
SABAB, MAQSAD, YO’NALGANLIK, ATALGANLIK
 
Tomon, qarab, sari, bo’ylab
---
YO’NALISH
 
Haqida, to’g’risida 
--- FIKR MAVZUSI 
Kabi, singari ---
O’XSHATISH
 
Qadar --- CHEGARA 
Bilan, orqali --- VOSITA
Bilan, kabi, singari, uchun, sari, sayin, bo‘ylab kabi ko‘makchilar bosh kelishik
shaklidagi ismlarga qo‘shiladi.
Ko‘ra, qaramay, yarasha, asosan, doir, muvofiq kabi ko‘makchilar jo‘nalish
kelishigi shaklidagi ismlarga qo‘shiladi.
Tomon ko‘makchisi bosh va jo‘nalish kelishigi shaklidagi ismlarga qo‘shiladi.
Ke
yin, bo‘lak, boshqa, o‘zga, tashqari, buyon, oldin, boshlab, avval kabi
ko‘makchilar chiqish kelishigi 
shaklidagi ismlarga qo‘shiladi.
Old, ost, ust singari vazifadosh ko‘makchilar qaratqich kelishigi shaklidagi
ismlarga qo‘shiladi. 
Bunday hollarda ba’zan kelishik qo‘shimchasi qo‘llanmasligi
ham mumkin. 
Ko’makchilar 4 ta kelishikda ishlatiladi:
 
BOSH:
bilan, kabi, singari, uchun, sari, sayin 
JO’NALISH(
-ga+):
ko’ra, 
qaramay, yarasha, doir 
CHIQISH(-dan+):
keyin, bo’lak, boshqa, o’zga
QARATQICH(-ning+):
oldi, osti, usti…
BOG‘LOVCHILAR
 
Ikki va undan ortiq gap bo‘lagi yoki qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplarni
o
‘zaro bog‘lash 
uchun xizmat qiluvchi yordamchi so‘zlarga bog‘lovchi deyiladi.
Masalan: va, ammo, lekin, biroq, 
chunki, yo... yo, dam... dam, goh... goh singari. 
Vazifasiga kora bog‘lovchilar 
teng va ergashtiruvchi
bog‘lovchilarga bo‘linadi.
O‘zaro teng 
mun
osabatdagi gap bo‘laklari va gaplarni bog‘lab keluvchi
bog‘lovchilar 

Yüklə 0,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin