O‘zbekiston republikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi ulug‘bek hamdamov, abdug‘opir qosimov jahon adabiyoti
Yüklə 1,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Ralf Uoldo Ellison (1914–1994) – o‘zining yagona yakuniga yetkazilgan “Ko‘rinmas odam”(1952) romani bi - lan nom qozondi. Bo‘lajak yozuvchi AQShning Oklaxoma shtadi - dagi Oklaxoma-Siti shahrida tug‘ildi. 1933-yili u Alabamadagi Taksigi universitetiga o‘qishga kirdi. Bu yerda u modernistik adabiyot bilan jiddiy qiziqib qoldi. O‘qishni tugatish uchun mablag‘ yetishmaganligi bois, uch yildan keyin o‘qishni tashlab, Nyu-York shahriga keladi. Bu yerda u rassom Ro - mare Birden va yozuvchi Richard Rayt bilan tanishadi. Rayt unga o‘z kuchini yozuvchilikda sinab ko‘rishni maslahat beradi va tez orada Ellison o‘zining birinchi hikoyasi “Hymie’s Bull”ni chop ettiradi. 1937–1944-yillarda u muntazam ravishda Nyu-York jurnallarida 313 hikoya va tanqidiy maqolalari bilan ishtirok etadi. 49-yillarning ox - irlaridan Ellison “Ko‘rinmas odam” romani ustida ishlay boshladi. Roman XX asrning 40-yillarida Nyu-York shahrida istiqomat qiluvchi, ismsiz afroamerikalikning nomidan yozilgan bo‘lib, tabulangan mavzularga ham to‘xtalib o‘tadi. Asar katta muvaf - faqiyat qozondi, hamda muallifga nufuzli Milliy kitob mukofoti topshirildi. 1955–1958-yillarda Ellison Ovrupada bo‘lib, bir necha muddat Rimda yashadi. Keyin u Qo‘shma shtatlarga qaytib, Bard shahridagi kollejda Amerika va rus adabiyotidan dars bera boshladi. 1964-yil - dan Rutger va Yel universitetlarida ishladi. 1964-yili uning “Ta’qib qil va harakat qil” ( Shadow And Act) , esselar to‘plami chop etildi. Bu yillarda Ellison tugatishga ulgurmagan “19-iyun”( Juneteeth) romani ustida ishladi. Uning yozishicha, roman qo‘lyozmasining asosiy qismi yozuvchining Massachusets shtati Pleynfild shahridagi uyida 1967-yili sodir bo‘lgan yong‘in paytida nobud bo‘lgan. 1985-yili yozuvchining o‘n yettita essedan iborat “Hududga ke - tayotib” ( Going to the Territory) to‘plami nashr ettirildi. To‘plamga mashhur yozuvchi Uilyam Folkner va yirik afroamerikalik ijodkor Richard Raytlar ijodi, shuningdek, afroamerikaliklarning AQSh madaniyatiga qo‘shgan hissasi tadqiq qilingan esselar ham kiritil- gan. 1970-yili Ellison Fransiyaning san’at va adabiyot Ordeni bilan taqdirlandi va Nyu-York universiteti o‘qituvchilarining tarkibiga do - imiy a’zo qilib tayinlandi. Ellison 1994-yilning 16-aprelida vafot etdi. O‘limidan keyin un - ing chop etilmagan qo‘lyozmalari topildi. 1996-yili “Uyga uchib ketayotib va boshqa hikoyalar”( Flying Home: And Other Storie s) kitobi, 1999-yili esa adibning professor Jon F.Kallaxan tahriri ostida 368 sahifadan iborat tugallanmagan “19-iyun”(Juneteeth) romani nashrdan chiqarildi. Amerikalik yozuvchi Yüklə 1,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|