Nazorat uchun savollar. 1. IIR filtrlarga qanday filtrlar misol bo’la oladi? 2. IIR filtrning dinamik xarakteristikalarini tushuntirib bering? 3. Filtrlardan foydalanish metodlarini sanab bering? 4. Equalizer filtri haqida tushuncha bering? javaobalar Cheksiz impuls xarakteristikali filtr (Rekursiv filtr, IIR-filtr) yoki IIR-filtr
(IIR – infinite impulse response) – kirish o’rnida o’zining bir yoki undan ortiq
chiqishini ishlatuvchi chiziqli elektron filtrdir, ya’ni teskari aloqani hosil qiladi.
Bunday filtrlarning asosiy xususiyati shundaki, ularning impulsli o’tkazuvchi
xarakteristikasi vaqt sohasida cheksiz uzunlikka ega bo’lsa, o’tkazuvchi funksiya
ratsional-kasrli ko’rinishga ega. Bunday filtrlar ham analogli, ham raqamli bo’lishi
mumkin.
IIR filrtlarga Chebishyov filtri, Battervort filtri, Kalman filtri va Bessel filtri
misol bo’la oladi.
Dinamik xarakteristikalari. Diskret IIR-filtrni tavsiflovchi ayirma tenglamasi vaqt sohasida kirish va
chiqish signallari o’rtasida aloqa o’rnatadi.
Bu yerda P kiruvchi signal tartibi, 𝑏𝑏
𝑖𝑖
-kiruvchi signal koeffitsiyentlari, Q-teskari
aloqa tartibi, 𝑎𝑎
𝑖𝑖
-teskari aloqa koeffitsiyentlari, x(n) – kirish va y(n) – chiqish
signallari.
Uni quyidagi ixcham ko’rinishda yozish mumkin:
Filtr yadrosini topish uchun
x(n) = δ(n) . Bu yerda δ(n) – delta-funksiya
Bu holda impuls o’tkazgichli funksiya (filtr yadrosi) quyidagicha bo’ladi:
Impuls o’tkazgichli funksiyaning Z-o’tishi IIR-filtrning o’tuvchi
funksiyasini beradi:
IIR-filtrni amalga oshirish. Quyidagi ko’rinishdagi o’tkazishli funksiya ko’rilayotgan bo’lsin:
U holda bunday tizimning kirish va chiqishi orasidagi bog’lanish
ayirma tenglamasini qanoatlantirishi lozim:
Bu tenglama o’tkazuvchi funksiya ifodasidan bevosita yozilishi mumkin. Shu
holatda, bu tenglamaga muvofiq keladigan zanjir qurish formasini to’g’ri forma 1
deb nomlanadi. FIR –JARAYONI XISOBLANMOQDA
IIRfiltrning 1 tipini to’g’ri-to’g’ri amalga oshirilishi
IIRfiltrning 2 tipini to’g’ridan-to’g’ri amalga oshirilishi (kanonik bo’lmagan)
IIRfiltrning to’g’ridan-to’g’ri amalga oshirilishi (kanonik)
