Oʻzbеkiston rеspublikasi axborot tеxnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

---

OʻZBЕKISTON RЕSPUBLIKASI AXBOROT 
TЕXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI 
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 
 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKЕNT AXBOROT TЕXNOLOGIYALARI 
UNIVЕRSITЕTI 
 
 
F.B.Botirov, A.A.Abdurahmonov, B.M.Shamshiyeva, 
E.D.Haydarov 
 
TARMOQ XAVFSIZLIGI
 
Oʻquv qoʻllanma (laboratoriya ishlarini bajarish uchun) 
5330300- "Axborot xavfsizligi", 5330500 - "Kompyuter 
injiniringi (Kompyuter injiniringi, AT - servis, Multimediya 
texnologiyalari)", 5350100 - "Telekommunikatsiya texnologiyalari" 
(telekommunikatsiyalar, mobil tizimlar) yoʻnalishlari boʻyicha 
oʻqiyotgan bakalavr talabalari uchun. 
 
 
 
 
 
TOSHKENT 2021 

---

2 
Taqrizchilar: 
Gafurov Sh.R.
“Kiberxavfsizlik 
markazi” DUK, direktor 
oʻrinbosari.
Samarov H.K.
Muhammad 
al-Xorazmiy 
nomidagi 
TATU, “Axborot xavfsizligini ta’minlash” kafedrasi dotsenti, t.f.n. 
 
Tarmoq xavfsizligi: 
Oʻquv qoʻllanma / F.B.Botirov, 
A.A.Abdurahmonov, B.M.Shamshiyeva, E.D.Haydarov
 
–
Т.: «_______________», 2021. – 246 с. 
Oʻquv qoʻllanma "Tarmoq xavfsizligi" fani boʻyicha 
laboratoriya mashgʻulotlari dasturini hisobga olgan holda tuzilgan. 
Ushbu qoʻllanma xavfsiz korporativ tarmoqlarni yaratishning dolzarb 
masalalariga 
bagʻishlangan. 
Xavfsizlik 
kafolatlari, 
korporativ 
tarmoqlarni ichki tajovuzkorlardan himoya qilish usullari va vositalari 
bilan murakkab axborot xavfsizligi tizimini yaratish masalalariga 
alohida e'tibor qaratilgan. Zamonaviy korxonalarning korporativ 
tarmoqlari xavfsizligi muammolari, tarmoq axborot texnologiyalari 
rivojlanishining zamonaviy tendensiyalarini hisobga olgan holda 
korporativ tarmoqlarning axborot resurslari xavfsizligini ta'minlash 
tizimini yaratishning ilmiy-texnik tamoyillari, xavfsizligini tahlil 
qilish usullari va vositalari, korporativ tarmoqlar, tarmoqlararo ekran 
texnologiyasi, kirishni aniqlash tizimlari va virtual xususiy 
tarmoqlarni qurish vositalari muhokama qilinadi. Qonunbuzarlarning 
harakatlarini modellashtirish asosida himoya usullari va korporativ 
tarmoqlarning umumiy xavfsizligini oshirish boʻyicha tavsiyalar taklif 
etiladi. 
Qoʻllanma 5330300- "Axborot xavfsizligi", 5330500 - 
"Kompyuter 
injiniringi" 
(kompyuter 
injiniringi, 
AT-servis, 
Multimediya texnologiyalari), 5350100 - "Telekommunikatsiya 
texnologiyalari" 
(telekommunikatsiya, 
mobil 
aloqa 
tizimlari) 
yoʻnalishlari boʻyicha oʻqishga qabul qilingan bakalavriat talabalari 
uchun tavsiya etiladi. Shuningdek, faoliyati tarmoq xavfsizligini 
ta'minlash bilan bogʻliq boʻlgan koʻplab mutaxassislar uchun foydali 
boʻlishi mumkin.