Oʻzbеkiston rеspublikasi axborot tеxnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

Advertisement requests
Summary Advertisement Alert uchun mijozdan serverga soʻrov 
taqdim etadi 
2. 
Summary advertisements
Ushbu 
standart 
xabar 
server 
har 
5 
daqiqada 
yoki 
konfiguratsiyani oʻzgartirgandan soʻng darhol yuboradi. 
3. 
Subset advertisements
VLAN konfiguratsiyasini oʻzgartirgandan soʻng, shuningdek, 
ogohlantirish soʻrovidan keyin darhol yuboriladi. 
VLAN ma'lumotlar bazasining yangi versiyasi serverdan olgan 
mijoz uni boshqa barcha trank portlarga uzatadi, agar uning orqasida 
yana VTP Client lari va VTP Transparent lari bo`lsa, ular ham ushbu 
yangilanishlarni oladi.
VTP protokolining bazaviy sozlamasi 
switch(config)#vtp mode - bu yerda kerakli rejim tanlanadi: 
server, client, transparent yoki off.
Protokol versiyasi tanlanadi: 
Switch(config)# vtp version 3
Domen va parol kiritiladi: 
Switch(config)# vtp domain domen nomi 
Switch(config)# vtp password пароль [hidden | secret] 

---

56 
Kerakli rejimga oʻtiladi: 
Switch(config)# vtp mode server | client | transparent | off 
Yuqoridagi buyruqlardan soʻng VTP yoqiladi, biroq, zarur 
vaqtda uni ma’lum bir interfeyslarda oʻchirib qoʻyish ham mumkin
: 
Switch(config-if) # no vtp 
Protokol sozlamalarini koʻrish uchun quyidagi buyruqlarni 
kiritish kerak:
Switch# show vtp status 
Switch# show vtp devices 
Switch# show vtp interface 
Switch# show vtp added counters 
Kommutatsiyalangan 
internet 
tarmoqlarida 
VLANlar 
segmentatsiya va tashkilotning moslashuvchanligini ta'minlaydi. 
VLANlar qurilmalarni lokal tarmoq ichida birlashtirishga imkon 
beradi. VLAN ichidagi qurilmalar guruhi, xuddi qurilmalar bitta kabel 
yordamida ulanganidek aloqada boʻladi. VLANlar jismoniy 
ulanishlarga emas, balki mantiqiy aloqalarga asoslangan. 
VLANlar tarmoq ma'muriga foydalanuvchi yoki qurilmaning 
jismoniy joylashuvidan qat'i nazar, funksiyalari, dizayn guruhlari yoki 
dasturlari boʻyicha segmentlarga boʻlishga imkon beradi. VLAN 
ichidagi qurilmalar, xuddi boshqa infratuzilmani boshqa VLANlar 
bilan boʻlishgan taqdirda ham, oʻzlarining mustaqil tarmogʻida 
boʻlganidek tutishadi. Komutatordagi har qanday port VLANga 
tegishli boʻlishi mumkin. Unicast, translyatsiya va multicast paketlari 
yuboriladi va faqat ushbu paketlarning manbai boʻlgan VLAN 
ichidagi soʻnggi nuqtalarga yuboriladi. Har bir VLAN alohida 
mantiqiy tarmoq deb hisoblanadi va ushbu VLANga tegishli 
boʻlmagan stansiyalarga yoʻnaltirilgan paketlar marshrutizatsiyani 
qoʻllab-quvvatlovchi qurilma orqali uzatilishi kerak. 
VLAN tarmog`i LAN ning bir nechta segmentlarini qamrab 
oluvchi mantiqiy keng eshittirishli (broadcast) domenni yaratadi. 
VLAN tarmog`i quyidagi afzalliklarga ega: 

---

57 
Xavfsizlik:
muhim ma`lumotlarga ega bo`lgan guruhlarni 
tarmoqning boshqa qismlaridan ajratiladi. Uning yordamida axborotni 
maxfiyligini buzilish ehtimolligini kamaytiradi; 
Xarajatlarni kamaytirish:
o`tkazish qobiliyatidan samarali 
foydalanish va qimmat tarmoq inrastrukturalari yangilanishini 
arzonligi; 
Samaradorlikni oshirish:
tarmoqni ikkinchi pog`onada bir 
nechta mantiqiy guruhlarga bo`lish (keng eshittirishli domen) ortiqcha 
tarmoq trafigini sonini kamaytiradi va samaradorlikni oshiradi; 
Keng 
eshittirishli 
domenlarni 
kamaytiradi:
tarmoqni 
VLANlarga ajratish keng eshittirishli domendagi qurilmalar sonini 
kamaytiradi. 
Аxborot texnologiyalari bo`limining samaradorligini oshirish:
VLAN tarmog`i tarmoqni boshqarishni soddalashtiradi. Yangi 
kommutatorni ekspluatatsiyaga kiritishda ko`rsatilgan portlarda 
kerakli qoida va jarayonlarni amalga oshiradi. Аxborot texnologiyalari 
mutaxassislari VLAN ga tegishli nom bilan tarmoqni funksiyasini 
tezda aniqlashadi.
Har bir VLAN tarmoqda qaysidir bir IP tarmoqqa tegishli 
bo`ladi. VLAN ni loyihalashda tarmoq adreslashining ierarxik tizimini 
amalga oshirishni inobatga olish lozim.
Vlan tarmoqlari asosan 2 xil diapazoda bo`ladi: 
1.Standart – 1 dan 1005 gacha 
2.Kengaytirilgan – 1006 dan 4094 gacha 
Kommutator portlari VLAN 1 ga oldindan biriktirilgan bo`ladi 
(default vlan, native vlan = 1) 
5.2-rasm. VLAN 1 ga biriktirilgan portlar roʻyxati 

---

58