O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovalar vazirligi

Химоя газлар мухитида пайвандлаш
Муҳофаза газлари (аргон, гелий, карбонат ангидрид га-
зи) муҳитида пайвандлаш. Муҳофаза гази 5 пайвандлаш ёйи
3 га (7-расм, а) ичига вольфрам электрод 1 жойлаштирилган
ҳалқа мундштукдан юбориб турилади. Ёй эритиб
қўшилади-
ган сим 2 ни ҳамда асосий металл четларини эритиб, пайванд-
лаш ваннаси 4 ни ҳосил қилади. Эрийдиган электрод билан
пайвандлашда (7- расм, б) эритиладиган сим тариқасида пай-
вандланаётган металл сингари металлдан ясалган сим 1 иш-
латилади. Ей 6 сим учини ҳамда асосий металлнинг пайванд-
механизм ёрдамида узатиб турилади. Ёйига муҳофаза гази
бериладиган сопло 5 баъзан сув билан ҳам совитиб турилад
Ёй ҳамда пайвандлаш ваннаси атрофида муҳофаза гази
мавжуд бўлгани учун эритилган металл юксак механик хос-
сали
бўлади. Шунинг учун ҳам ҳозирда кўпгина конструк-
циялар, шу жумладан энг масъулиятлилари ҳам муҳофаза
газлари муҳитида пайвандланмоқда.
Аргон-электр ёй ва гелий-электр ёй ёрдамида қўлда, ярим
автоматик ва автоматик равишда пайвандлаш усуллари занг-
ламайдиган пўлатлар, магний ва алюминий қотишмалари, ти-
тан, цирконий ҳамда унинг қотишмаларидан ясалган .
листлар
ва трубалардан ишланган юпқа деворли буюмларни бирикти-
ришда қўлланилади. Булардан ташқари аргон-водород газида
ёй ёрдамида пайвандлаш усули ҳам қўлланилади.
Углеродли ва легирланган пўлатларни эрийдиган электрод
билан ярим автоматик ва автоматик усулда
пайвандлашда
муҳофаза гази тариқасида нисбатан арзон карбонат ангидрид
1зидан кенг фойдаланилади. Бундай ҳолларда эркин кисло-
адни бириктириш ҳамда
темир оксидларини тиклаш учун
пайвандлаш симига
0,8
- 2,1% гача марганец ва 0,6 - 1,2%
гача кремний қўшилади. Пўлатларни қарбонат ангидрид гази
муҳитида пайвандлаш ҳамда эритиб қоплаш ишлари
жуда
унумли бўлади, чок сифати яхши чиқади. Бу усул пўлатни
электр ёй ёрдамида ярим автоматик ва автоматик тарзда пай-
пандлашнинг энг кўп тарқалган усулларидан бири бўлиб қол-
ци. Аралашига муҳофазалаш, яъни электрод билан ёйни аргон
ёрдамида, чок металини эса карбонат ангидрид гази билан
муҳофазалаб пайвандлаш усуллари ҳам қўлланилади. Шундай
қилинганда арон 75% кам сарфланади.

I. Юк аравачаси рамасини ишлаш шароитини ўрганиб чиқиб, уни юкланишлардан хосил бўладиган шароитларни хисобга олган холда ва металл қалинлигини билган холда асосий пайванд чоклар химоя гази – карбонат ангидрид гази мухитида пайвандланади, қисқа чоклар дастаки ёйли пайвандлаш билан амалга оширилади.