9-mavzu. Iroda xaqila umumny tushuncha. Ichki irodaviy boshqaruv. Irodani buzilishi, irodasizlik hulqi, diqqatning vazifalari, insonni xayoti va faoliyati kundalik moddiy ehtiyoj, irodaviy akt, qarorga kelish, mativlar kurashi, yangi ish joyi, ichki qanoatlanish tuyg’usidan vos kechish, imkoniyat tug’ilishi istiqbol evaziga o’zining boshqa extiyojlaridan yuz o’girish, hulosa chiqarish munosabat hohish istakka erishish. Diqqatni xususiyatlaridan keng doirada uning ko’lami hajmi bo’lib hisoblanadi. Diqqat qaratilgan narsalar va hodisalardan qanchasi ongimiz obyektidan joy oladi.
10-mavzu. Irodaviy xususiyatlarni o’rganish metoddari. N.N.Lange diqqatning iroda, reflektiv, instektiv, pertseptiv xolatlar bilan bog’liqligi va ro’li masalalarini o’rgangan. Birinchi bosqichda u beqarorligi, ko’lamini to’g’riligi, uchun qo’zg’atuvchilar qo’rshovidagi diqqatni bo’lololmaydi. O’quv faoliyatida diqqatni shakllantirishda irodaviy diqqat bilan emosional qiziqishning birlashuvi, ko’z yugurtirish, illustrastsiyalarni chuqur taxlil qilish, mantiqiy urg’uga etibor berish, teksdan mantiqiy xatobi tipish tajribalarda topshiriqni bajarish uni yechish faoliyatida esa diqqatni shakllantiradi.
11-mavzu.Irodani buzilnshi. Irodasizlik xulq-atvori Muvofaqiyat motivasiyasini muvofaqiyatsizlikdan qutqarish, motivasiyadan yaqqolroq namoyon bo’lishida o’z ifodasini topadi. Tavakkalchilik inson uchun qaror qabul qilishda muhim ahamiyat kasb etadigan ruhiy hodisa hisoblanib, u yoki bu tarzdagi harakatni amalga oshir o;z hulq atvorini namoish qiladi. Iroda muommosiga bag’ishlangan bundan oldingi sahifalarda ta’kidlab o’tilganday shaxsning irodaviy harakatlari murakkab psixologik manzmun mohiyat ma’no kasb etadi.
12-mavzu. Yosh va jins xususiyatlari faollikdagi ixtiyorilikga ta’siri Yosh va jins xususiyatlari faollikdagi ixtiyorilikga ta’siri mulohaza fikrlash, refleksiya, aks ettirishda farqli o’laroq aniq muommolarni hal qiladi. Yeg’ilgan va lahzali fkirlash tushunish ko’pincha sezgi mohiyatini ko’rsatib beradi. Ayol ishda erkakdan ko’ra samaraliroq bo’lish ammo biznes uslubi boshqacha ma’no kasb etadi. Erkaklarga qaraganda ayollarni o’zini o’zi qadrlashi va intilishlari pastligi umuman olganda kasbiy faoliyatda muvafaqiyatga ta’sir qilish gender omili.
III. Amaliy mashg‘ulotlar bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi: Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanishini baholash.
Bolalar va o‘smirlarning jismoniy rivojlanishini indekslar va koeffisiyentlar metodi yordamida baholash.
Biologik yoshni aniqlash.
Bosh miyaning rivojlanishi. Bolada reflektor reaksiyalarning rivojlanishini baholash.
Bolada xotiraning yetakchi turini aniqlash. Diqqat barqarorligini aniqlash.
Aqliy ish qobiliyatini aniqlash.
Rangli ko‘rish darajasini aniqlash. Ko‘z o‘tkirligini aniqlash.
Ta’m bilish va hid bilish analizatorlarining o‘zaro hamkorligi.
Kerdo vegetativ indeksini hisoblash.
Yurak-qon tomir tizimining dozalangan jismoniy yuklamaga reaksiyasi
Jismoniy ish qobiliyatini kislorodni maksimal iste’moli ko‘rsatkichi bo‘yicha baholash.
Bolaning yoshiga qarab ovqat rasionini tuzish va gigiyenik baholash.
Alkogol, tamaki, zaharli moddalarning odam organizmiga ta’siri.
Sinf xonasi (auditoriya)ga gigiyenik baho berish.
O‘quvchilarni yoshiga qarab dars jadvalini tuzish va uni tahlilini qilish.
