O„zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o„rtа mахsus tа‟lim vаzirligi nizоmiy nоmidаgi tоshkеnt dаvlаt pеdаgоgikа univеrsitеti

To‟pni ilib olish
ikkala yoki bitta qo‟l bilan bajariladi. O‟yin davomida to‟pni 
turli sharoitlarda, tezlik va balandlikda tutib olishga to‟g‟ri keladi. To‟pni ilish qo‟l 
barmoqlari yoyilib bajariladi, ular egiluvchi harakat bajarib, uzatish tezligini 
kamaytiradi. Bir qo‟llab ilish kam bajariladi. O‟yinda bu usul ishonchli emas va 
ko‟proq mashqlarda qo‟llaniladi. Ilish qo‟lni egiluvuchi harakati bilan bajarilib, 
uzatish kuchi kamaytiriladi va to‟pni kaftga olinadi. Ilishning bosh barmoqlar 
yordamida bajariladi. 
To‟pni uzatish.
Uzatishlar ikki qo‟llab yoki bir qo‟llab bajariladi. Bu uzatish 
uzunligi va raqibning qarshiligiga bog‟liq, qachonki to‟pni turli dastlabki 
xolatlardan uzatishga to‟g‟ri keladi. Uzatish ko‟proq bir qo‟llab bajariladi. Uning 
turli dastlabki xolatlardan uzatishga to‟g‟ri keladi. Uning turlari kaft bilan, bukilib 
yo to‟g‟ri qo‟l bilan uzatish sanaladi. Yaqin masofaga uzatish kaftning qisqa 
harakati bilan oldindan silkinishsiz bajariladi. 
O‟yinchi to‟pni ikki qo‟llab bel balandligida tutadi. U to‟pni biror tomonga 
yoki uloqtirayotgan qo‟l kaftini aylantirib, qo‟l ostiga uzatish mumkin. Kaft bilan 
uzatishda asosiysi-kutilmaganlik va tezlik. Uzatishdan oldin xech bir tayyorgarlik 
bajarilmaydi. Masofa kattalashgan sari uzatish bukilgan qo‟l bilan bajariladi. 
Qo‟lni pastga va orqaga aylanma harakatlantirib o‟rta masofaga to‟p uzatiladi. 
Aylanish tirsak bo‟g‟imlarida bajariladi. Asta-sekin silkish tayyorlov harakati 
qisqarib boradi va uzatish yelkani biroz orqaga olish bilan bajariladi. Uzoq 

---

masofaga uzatish to‟g‟ri uzatilgan qo‟l bilan bajariladi. Harakat gavdani burish va 
to‟g‟ri qo‟lni orqaga va pastga olish bilan bajariladi. Uzatishda gavda mushaklari 
qatnashadi. Gavdani uzatish tomonga burishda to‟pni yelka va qo‟l bilan to‟pni 
quvib o‟tish bilan bajariladi. Uzatish kaft harakati bilan tugaydi. Uzatishning 
barcha turlarini bajarishda gavdaninig harakatda qatnashuvchi qismlari ketma-ket 
to‟pni quvib o‟tishi bajariladi. Silkish qisqarishi xisobigi uzatish tezroq va raqib 
uchun kutilmaganroq bo‟ladi. Ko‟krak oldidan ikki qo‟llab uzatish to‟pni 
kaftlardan siqib chiqarishi bilan bajariladi. Bu amal harakat oxirida keskin tugaydi, 
shuning xisobiga to‟p kattaroq tezlik oladi.