35
Yer sayyorasi bir butun bo‘lsa, qanday qilib, u
kechasi va kunduzi turlicha
aylanishi mumkin degan savol tug‘iladi.
Yer Quyosh atrofida aylanadi. Aylananing markazdan olisroq joyi, yaqinqor
joyidan tezroq aylanadi. Yer sharining
quyoshga qaragan tarafi kunduz, qarama-qarshi
tarafida esa kechasi bo‘ladi. Yerning kunduzgi
qismi Quyoshga yaqinroq, kechasi esa
kunduzdan ikki yer radiusi masofaga uzoqroq bo‘ladi.
shuning uchun yer sharining
kechasi bo‘lgan qismi Quyoshga nisbatan katttaroq tezlikda aylanadi. Ya’ni kechasi,
kunduzga qaraganda tezroq aylanadi.
4- Keys
Nima uchun Quyosh Oy bilan bir xil o‘lchamda ko‘rinsada, Oyga qaraganda ko‘proq
isitadi va yoritadi?
Savollar:
1. Muammo nimadan iborat?
2. Quyosh yulduz bo‘lsa, Oy esa Yerning yo‘ldoshi bo‘lsa, und anima uchun ular bizning
ko‘zga birdek ko‘rinadi?
3. Siz qanday fikrdasiz, balki boshqa omillar ham ta’sir qilardi?
4. Siz ushbu muammoni qanday hal etgan bo‘lardingiz?
Talabalarga tavsiya etiladigan manbalar:
Perel’man “Qiziqarli astronomiya” va M.Mamadazimov “Umumiy astronomiya”
darsligi
Talabalar uchun ko‘rsatmalar:
1. Keys mohiyatini yaxshilab tushunib oling.
2. Muammoning yechimini topishga xizmat qiluvchi omillarni aniqlang ya’ni
Merkuriy va Venera sayyoralarini sinchiklab o‘qib va o‘rganib chiqing.
kunduzi
kechasi
36
3. Aniqlangan omillar orasidan muammoga ko‘proq dahldor bo‘lgan omil
(sabab)ni ajrating.
4. Ana shu omillar asosida yechimni asoslashga harakat qiling.
5. O‘z fikringizni bayon eting.
3. Sizningcha kuzatuvchi Yerning qaysi joyida turibdi?
4. O‘z fikringizni bayon eting.
Dostları ilə paylaş: 
