Qozoqtili.
Qozoqtiliturkiytillarningqipchoqguruhigamansubbo‘lib,
qoraqalpoqvano‘g‘aytillaribilanbirgalikdaqipchoqtillariningqipchoq-
no‘g‘ayguruhchasinitashkilqiladi. Qozog‘istonRespublikasiningdavlattili. AsosanQozog‘iston, Xitoy,
O‘zbekiston, Rossiya, Mo‘g‘liston, shuningdek, Turkmaniston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Afg‘oniston,
Turkiya, Ukrainavaboshqamamlakatlardatarqalgan. Qog‘oqtilidaso‘zlashuvchilarningumumiysoni
9,5 milliondanoshadi (1990 y.m.k.) Qozoqtiliningdialektikbo‘linishihaqidaaniqbirfikryo‘q.
Manbalarda
2
taba’zan
3
talahjasiborligiaytiladi.
Lahjalarleksiktarkibivafonetikxususiyatijihatidano‘zarofarqlanadi. Fonetikxususiyati:
9
unlifonemagaega, unlilarohangdoshligi (labsingormanizmi) vaundoshlarassimilyatsiyasimavjud,
urg‘udinamikxususiyatgaega.
Bo‘g‘inlarochiq,
yopiqvayarimo‘piqturlargabo‘linadi.
Morfologikxususiyati:
otlarkelishiklarbilanturlanadi,
otyasalishidaaffiksatsiyavakompotsiyausullaribilanyasaladi.
Sonvaolmoshfarqlibelgilargaegaemas.
Fe’llarmorfologktuzilishigako‘ratubvayasamafe’llargabo‘linadi. 4 mayl (aniqlik, buyruq, istak,
shart), 3 zamon (o‘tgan,hozirgi, kelasi) farqlanadi. Ravishlarasliyvanisbiyturlargabo‘linadi.
Yordamchiso‘zlarumumturkiyxususiyatgaega.
Dostları ilə paylaş: |