O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti

11-MODUL. KREDITNING BAHOSI VA UNGA TA`SIR 
QILUVCHI OMILLAR 
 
11.1. Kreditning bahosi tushunchasi. Oddiy foizlar va ularni 
hisoblash tartibi. Murakkab foizlar va ularni hisoblash tartibi.
11.2. Ssuda kapitallari bozori va uning segmentlari. Qisqa 
muddatli pul bozorida kreditlar bahosining shakllanishi.
11.3. Kapital bozorida o`rta va o`zoq muddatli kreditlar 
bahosining shakllanishi.
11.4.Kreditning bahosiga ta`sir qiluvchi omillar. 
 
11.1. Kreditning bahosi tushunchasi. Oddiy foizlar va ularni 
hisoblash tartibi. Murakkab foizlar va ularni hisoblash tartibi.
Korxonalar foydalanilgan qarz mablag’lari uchun kreditorga 
foiz shaklida to`lovni o`tkazadilar. Kreditning to`lash uni to`liq 
summada o`z egasiga qaytarilishinigina emas, shu bilan kredit uchun 
foiz shaklidagi to`lov bilan qaytarilishini ifodalaydi. Demak, kreditor 
o`z mablag’larini hech vaqt o`z hajmida qaytarib olish sharti bilan 
bermaydi, bunda u mablag’ni qarzga berganligi uchun muayyan to`lov 
talab qiladi (foizsiz imtiyozli kreditlar bundan mustasno). 
Kreditning to`lovi nafaqat banklar xo`jalik hisobi 
maqomiga, shu bilan birga, korxonalarni bevosita foydasi bilan 
bog’liq xo`jalik hisobiga rag’batlantiruvchi ta`sir ko`rsatadi.

---

195 
Kredit uchun haq to`lashning iqtisodiy mohiyati qarz beruvchi va 
qarz oluvchi o`rtasidagi qo`shimcha olingan foydaning taqsimlanishini 
qayd qilishda namoyon bo`ladi. Ko`rib chiqilayotgan tamoyilning 
amaliyotda uchta asosiy funktsiyasini bajaruvchi bank foizi me`yorini 
o`rnatish jarayonida namoyon bo`ladi.
 
Tijorat banklarining foiz siyosati depozitlar va kreditlarning 
okilona foiz stavkalarini shakllantirish va foiz riskini boshkarish bilan 
boglik tadbirlar majmuasidir.
Tijorat 
banklarining 
foiz 
siyosatining 
asosiy 
jixatlari 
kuyidagilardan iborat: