O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti qurbonova O’lmas Usmonovna

Shanxay Universiteti haqida
Shanxay universiteti Xitoyning eng nufuzli, yetakchi oliy ta’lim 
muassasalaridan biri hisoblanadi. Hozirgi paytda universitet mamlakat 
iqtisodiyotining turli soha va tarmoqlari uchun zarur bo’lgan, zamonaviy 
talablarga to’liq javob beradigan mutaxassislarni tayyorlab bermoqda. 
Universitetda 58 ta bakalavr dasturi, 64 ta magistr dasturi, muhanddislik ilmiy 
darajasi uchun 7 ta mutaxassislik dasturi, axborot muhanddislik, matematika, 
elektronika va kommunikatsiya, metallurgiya, dinamika sohalarini qamrab 
olgan 7 ta nomzodlik va 16 ta doktorlik dasturlari mavjud. Bundan tashqari 
Shanxay universiteti 2010 kishilik professor – o’qituvchilar kontingentiga 
ega, ulardan 337 tasi professor va 687 tasi fan nomzodlaridir. Ushbu 
professorlardan 7 tasi Xitoy muhanddislik akademiyasi va Xitoy fanlar 
akademiyasi akademiklaridir.
Bugungi kunda Shanxay universitetida 30 mingdan ziyod talabalar tahsil 
oladilar. Ushbu universitetning 72 ta ilmiy tadqiqot institutlari bilan 
hamkorlik aloqalari mavjud.
Oliy o’quv yurtlarida tadqiqot bilan shug’ullanish qadimiy an’analardan 
biridir. O’tgan asr boshlarida Vilgelm Fon Gumbold Pruss universitetlarni 
isloh qildi, o’shandan beri “tadqiqot va o’qitish birligi” ularning hayotiy 
tamoyillariga aylanib qolgan. Germaniya ta’limi o’ziga xos yo’nalishda va 
juda murakkab tizimga ega. Shu bilan bir qatorda hozirda Germaniya ta’lim 
tizimini isloh etish yo’lida yangi izlanishlar olib borilmoqda.
Pokiston ta'lim tizimi
 Maorifi, madaniy-ma'rifiy va ilmiy muassasalari
. Pokistonda umumiy 
ta'lim haqida qonun qabul qilingan. Pokiston umumta'lim maktablari tuzilishi 
quyidagicha boshlang'ich maktab (1-5 sinflar), to'lisiz o'rta (6-8 sinflar), o'rta (9-10 
sinflar), oliy maktab (11-12 sinflar). Oliy o'rta maktabni shuningdek oraliq kollejni 
tugatganlar oliy o'quv yurtlarida 168 ming maktab, 690 kollej, 23 universitet 
mavjud. Barcha turdagi maktablarda 16.9 mln., kollejlarda 610 ming, unitarda 76 
ming kishi o'qidi. O'qituvchilar soni barcha turdagi maktablarda-salkam 550 ming, 
kollejlarda-56 ming, universitetlarda 6 ming maktab o'qituvchilari maxsus 
maktablar, institut va kollejlarda tayyorlanadi. Yirik universitetlari: Karochidagi 
Karochi universiteti (1951) tibbiyot fanlari universiteti (1983). Lohurdagi 
muhandislik texnalogiya universiteti (1961). Islomoboddagi Qand-e. A'zam 
universiteti (1965). Xalqaro islom universiteti (1980) Lohurdagi Panjob 
universiteti (1982) fanning rivojlanishini rejalashtirish bilan Fan va texnika 

---

37 
qo'mitasi, fan yutuqlarini joriy etish bilan Fan va texnika tadqiqotlari kengashi 
shug'ullanadi. Eng yirik ilmiy muassasalari: Pokiston fan taraqqiyoti assotsiatsiyasi 
Pokiston fanlar akademiyasi, Atom energiya komissiyasi, Atmosferaning yuqori 
tamoyillari va kosmik fazoni tadqiq etish qo'mitasi, geofizik i.t. in-ti, paxtachilik i.t 
in-ti va boshqalar. Bundan tashqari tibbiyot iqtisodiyot, xalqaro munosabat, 
adabiyot va til masalalarini o'rganuvchi ixtisoslashgan ilmiy institut va jamiyatlar 
mavjud.