Umru davlatga bo’lmayin mag’rur,
Qil takabburni xotiringdin dur.
Ko’rsang har kimni ehtirom ayla,
Yaxshi so’z birla shod kom ayla.
Roqimning fikricha, ta’limning eng muhim vositasi — olgan bilimlarni qayta takrorlashdir:
Masaldur, saboq bir agar bo’lsa harf,
O’qumoq kerak oni har kunda alf.
Keling barho sa’y birla jadal,
G’animat mahaldur, g’animat mahal,
Xayol aylamanglar, o’qung muttasil.
U yoshlar uchun kitob mutolaasining ma’rifiy-tarbiyaviy ahamiyatiga ham yuksak baho beradi:
Kitobat dil ochar hamsuhbat emish,
Ulug’lar bu so’zni va yaxshi demish.
Uning ma’rifiy-didaktik qarashlari aqliy va axloqiy g’oyalar bilan chambarchas bog’liqdir. U yoshlarning aql-idrokini rivojlantirish masalasiga to’xtalib, aqlli va dono kishi hecham mag’rurlik va xudbinlikni o’ziga ep ko’rmaydi, deydi:
Agar bor ersa aqling sarf qil umringni joyig’a,
Quloq solma riyo ahli fig’oni birla voyig’a.
Roqim, gar odam ersang, xo’b bulmag’il hayvoyi,
Qilma o’zungni zinhor zud ahlidek riyoyi.
U kishilar o’rtasidagi xudbinliq yolg’onchiliq, manmanlik takabburlik va kibru-havoni qoralaydi:
Men otang bermas nasihatlar senga berdim valek, Kar qilib ikki quloqingni amal qilmay anga,
O’zni yuz turluk balolarga giriftor aylading,
Ayrilib mansabdin, eldin, tortibon behad izo.
U o’z zamonasidagi yuqori tabaqa vakillarining yaramas xulq-atvorini, ularning qon-qoniga singib ketgan ochko’zlik, yulg’ichlik,ta’magirlik, bahillik illatlarini qattiq tanqid qiladi:
Emay-ichmay bukun ko’p jam’ qilding simu zar naqdin,
Bo’lur go’ringda tongla mo’ru mor ohista-ohista.
Yoki:
Odam ersang bil o’zingdin ilgari har kimsani,
Dostları ilə paylaş: |
