O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi м. T. Asqarova



Yüklə 2,92 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə16/96
tarix18.11.2023
ölçüsü2,92 Mb.
#133039
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   96
IQTISODIY O\'SISH

 
 
4.3. Lukas modeli 
 
Inson kapitali nazariyasini rivojlanishi inson kapitalini iqtisodiy о‘sishdagi 
roli, ulushi va о‘sishdagi hissasini о‘rganish 80-90- yillarda kо‘plab iqtisodchi 
olimlarning о‘rganish obyekti bо‘lib qoldi.
Birinchilardan bо‘lib R. Lukas 1988- yilda inson kapitalini zaxirasi va uning 
oqibatlarini inobatga olishga harakat qilgan. U quyidagi ishlab chiqarish 
funksiyasidan foydalangan: 
Y(t) = K(t)
1-α
[uh(t)L(t)]
1-α
(h
α
(t))
ψ
 
 
(1)
 


46 
Bu yerda, 
u - 
inson kapitalini yaratishda mehnatning ulushi 
h(t) – 
inson kapitali zaxirasi 
h
α
(t) – 
t vaqt ichida inson kapitalining о‘rtacha darajasi 
Shu bilan bir qatorda yig‘ilishining 2 sharti mavjud: 
1)
Inson kapitali uchun: h
*
=∆h(1-u) 
2)
Fizik kapital uchun: k
*
=ak
α
h(1-α+ψ) 
Faraz qilaylik iqtisodiyot dinamik muvozanat holatda bо‘lsa, bu yerda 
k
*
/k(=γ
k
) va h
*
/h(=γ
h
) ya’ni doimiy fizik kapital (γ
k
) va inson kapitali (γ
h
) о‘sadi. 
Dinamik muvozanat holatda kapital bilan qurollanish darajasini о‘sish sur’ati (α-
1)k
*
/k+(1-α+ψ)h
*
/h=0 ga teng bо‘ladi. 
(α-1) shartida dinamik muvozanat
γ
h
= ∆(1-u) 
γ
k
=[(1-α+ψ)∆(1-u)]/(1- α) 
Ekstral mavjud emas holda (ψ=0) 
γ
h

k
=∆(1-u) 
Bu holda о‘sish sur’ati butunlay inson kapitali о‘sish surati bilan о‘lchanadi. 
Izoh.
Ekstrenal bu – ichki samara bо‘lib, tarmoq ichida samara mavjudligida 
boshqa tarmoqda harajatlarning kо‘payishiga olib keladi. 
ψ>0, γ
h

k
holatda inson kapitali fizik kapitalga nisbattan kо‘proq о‘sadi. Inson 
kapitalini ekstrenalligi sababli “Lukas iqtisodiyoti” samarasi past bо‘lib 
hisoblanadi.

Yüklə 2,92 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   96




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin