O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti

His qilish
. Sezish inson kognitiv faoliyatining eng muhim elementlaridan biri 
hisoblanadi. Umumiy psixologiya kursidan bizga ma'lumki, sezgi tufayli inson 
bosh miyasida bizni o‘rab turgan atrof-muhit, uning ayrim predmetlari 
xususiyatlari to‘g‘risida hissiyotlar tug‘yoni paydo bo‘ladi va o‘ziga xos 
munosabatlar uyg‘onadi. 
His qilish-eng birinchi bo‘ladigan jarayon. Asosiy his qilish organlari bilan 
birga boshqa sezish organlari ham axborotlarni tasavvur, idrok qilishda muhim rol 
o‘ynaydi. Ko‘rish, eshitish, hid bilish, ta'm bilish, qo‘l bilan tegib ko‘rish, 
harakatlanish, his qilish, organik xususiyatlar, tebranish, muvozanatni his etish 
kabilar shular jumlasiga kiradi. 
Hissiyot - sezgidan kelib chiqadigan eng asosiy xususiyat. Sezgining absolyut 
va differensial bo‘sag‘alarini anglash bunda juda muhimdir. Absolyut bo‘sag‘ada 
(quyi va yuqori) his qilish organlarining iqtidori aniqlanadi. His qilish organlari 
(analizatorlari) turli hissiy signallarni qabul qiladi va sezish tuyg‘ularini uyg‘otadi. 
Differensial bo‘sag‘a davrida signallarni ajratish bo‘yicha ro‘y beradigan turli 
omillar xilma-xilligi ro‘y beradi. Reklama faoliyatida ko‘rish, eshitish, ta'm 
bilish,harakatlanish, hidlab ko‘rish, sezgi va boshqa organlardan keng 
foydalaniladi. 
Reklama axborotini qabul kilish yoki reklama mahsulotini iste'mol qilishdagi 
sezgilarni o‘rganish, tahlil qilish muammosi hozirgi kunda eng aktual 
muammolardan biri bo‘lib turibdi.Reklama qilinayotgan mahsulotni iste'mol qilish 
bilan odamda paydo bo‘lgan taassurotlar, sezgilar darajasi reklamani baholash 
qiymatini belgilab beradi. Buning uchun maxsus sub'ektiv shkaladan foydalaniladi. 
Ushbu sub'ektiv shkala qaysi mahsulotning iste'molchi uchun jozibador ekanligini 
belgilab beradi. 
Agarda reklama ta'sirida hosil bo‘lgan sezgilar ilgaridan yaxshi ma'lum bo‘lgan 
taassurotlardan keskin ravishda farq qilsa, reklamani ishlab chiqaruvchi ushbu 
mahsulotni alohida ajratib ko‘rsata olish baxtiga muyassar bo‘ladi va bu bilan 
iste'molchining harid qilish qobiliyatiga ta'sir ko‘rsatgan bo‘ladi. 
Yuqoridagi kabi xolatlarni o‘rganish va tahlil qilish reklama faoliyatidagi eng 
ishonarli va ta'sir qiluvchi omillardan biri bo‘lib qolishi mumkinligi shu darajaga 
borib yetadiki,o‘sha faoliyatning o‘zi reklama bo‘lib xizmat qilishi mumkin. 
Masalan, videoklipda odamga tish yuvish vositasining ikki turini sinab 
ko‘rishini tavsiya qilish mumkin. Buning uchun reklama qilinayotgan 
mahsulotning bir qator afzalliklari ko‘p xollarda bo‘rttirilgan xolda namoyish 
etiladi. 
Psixologlarning olib borgan izlanishlarni shuni ko‘rsatadiki, namoyish 
etilayotgan reklama ta'sirida kishi Fexnerning psixofiziologik qonuniga bo‘ysinib 
qolar ekan. Bu qonun xulosasiga ko‘ra qiziqtiruvchi omil miqdori qanchalik ko‘p 
bo‘lsa, kishi o‘z sezgisida shuncha kam miqdordagi o‘zgarishni sezadi, aksincha, 
bu stimulning (qiziqtiruvchi omilning) kam miqdorida sezgidagi o‘zgarish 
ko‘payadi. Ushbu qonun talabiga ko‘ra reklama axborotini qabul qilishda intensiv 
ta'sir xam katta ahamiyat kasb etmas ekan. Jumladan, qattiq ovoz,kuchli ranglar 
jilosi, matnning ko‘p so‘zligi va b.q. xolatlar shular jumlasiga kiradi. Aksincha, 
intensiv ta'sirlardan ko‘ra, oddiy murojaat katta ta'sir kuchiga ega bo‘lishi mumkin. 

---