O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti fan: Tibbiy bilim asoslari Mavzu: Bosh,bo’yin,umurtqa shikastlanishi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI Fan: Tibbiy bilim asoslari Mavzu: Bosh,bo’yin,umurtqa shikastlanishi.

O’qituvchi: M. Kamoliddinov

Reja:

• Bosh miya shikastlari.
• Bo’yin shikasti.
• Umurtqa shikastlari.
• Ko’krak qafasining shikastlanishi.
• Qorin va chanoqning o’tkir kasalliklari.

Bosh miya shikastlanishi

• Bosh suyagi yopiq va ochiq shikastlanishi mumkin
• Bosh miya ochiq shikastlari –Bunda miya kalla suyagi bir butunligi buziladi,ya’ni kalla suyagi yoriladi va bosh miya to’qimalarida zararlanish alomatlari kuzatiladi.Bosh suyagining ochiq shikastlanganligini aniqlash uchun rentgenografiya usuli qo’llanadi.

Bosh miya yopiq shikastlanishi

• Suyak bir butunligi buzilmagan,ya’ni sinmagan,yumshoq to’qimalar esa kesilgan,yorilgan,ko’kargan,ezilgan,bo’lishi mumkin.
• Bosh miya yopiq shikasti quyidagi ko’rinishlarda bo’ladi – bosh miya chayaishi,bosh miya lat yeyishi,bosh miyani ezilishi,aksonlarni zararlanishi.
• Og’irligi bo’yicha bosh miya yopiq jarohatlari – yengil(bosh miya chayqalishi va yengil darajadagi lat yeyishi),o’rta og’ir(o’rta darajali lat yeyishi) va og’ir(Og’ir darajali lat yeyishi,diffuz aksonal zararlanish va bosh miya ezilishi(kompressiyasi) darajalarga bo’linadi.

Bosh miya chayqalishi

• Eng yengil darajadagi bosh miya jarohati hisoblanib,boshmiya to’qimalarida qon-tomirlarni kengayishi,mayda-mayda qon ketish va qon tomirlarining o’tkazuvchanligini oshib ketishi natijasida bosh miya to’qimalarida shish hosil bo’lishi,bosh miya ichida bosimning oshib ketishi bilan xarakterlanadi.
• Bosh miya chayqalishida miya pardalarining to’laqonligi,venalardagi to’laqonlik,miya to’qimasining shishi va mayda-mayda qon quyilishlar kuzatiladi.

Klinik manzarasi

• Hushdan ketish 90 % bemorlarda uchraydi,10% bemorlarda hushi karaxt bo’lib qoladi. Hushdan ketish bir necha daqiqagacha davom etadi. Qusish bir yoki bir necha marta ko’ngil aynishi bilan takrorlanadi. Retrograd amneziya – jarohatdan oldin bo’lib o’tgan voqealarni bemorlar eslay olmaydi. Bemor bir necha kun o’z ismi,familiyasini,manzilini,oila a’zolarini va birga bo’lgan sheriklarini ham taniy olmaydi.