O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkеnt davlat pеdagogika univеrsitеti «geografiya»

Ikkinchi navbatda, biz umumiy pulga talabni aniqladik, endi taklif 200 milliard so’m bo’lganda muvozanat darajasini aniqlashimiz kerak.
Agar pul taklifi 200 milliard so’m bo’lsa, muvozanat quyidagicha o’rnatiladi.

Foiz stavka

r S_m

15

12

9

6
3
D_r pulga foiz stavkasiga ko’ra talab chizig’i; D_t – pulga transaktsion talab chizig’i;
D_m – pulga umumiy talab; S_m pul taklifi;
E – pul taklifi (S_m) – 200 milliard so’m bo’lganda pulning
muvozanat nuqtasi.
Chunki pulga umumiy talabimiz D_t bilan D_r kesishgan nuqtada edi. Pul taklifi 200 milliard so’m bo’lganda muvozanatni topish uchun bu nuqtani S_m taklif egri chizig’iga ko’chiramiz. Muvozanat E nuqtada bo’ladi.
Pul taklifini kamayishi bilan foiz stavkasi oshayapti yoki aksincha. Demak, biz ikkisidan birini tanlashimiz kerak. Pulkredit siyosati yuritilayotganda mamlakatdagi sharoitga, Markaziy bankning maqsadiga ko’ra, foiz stavkasini oshirish yoki pasayishi tanlanadi. Ssuda foiz stavkasiini pasayishi investitsion faoliyatni kuchayishiga olib keladi. Chunki kreditga talab ortadi, degan xulosa chiqariladi.
Darsni o’tkazishda o’qituvchi o’rganiladigan mavzu bo’yicha tayyorgarlik ko’rishni, axborot, ma’lumot dalillarni to’plashni talabalarga avvaldan topshirishi mumkin.
Bu usulda butun guruh birgalikda bank ishi fanini yaxshiroq tushuntirishga intiluvchi izlanuvchilarga aylanishadi. Lekin bu uslubni qo’llash oson emas.
Birinchidan, bu metod bilan dars o’tish ko’p vaqt talab qiladi. Qo’yilgan muammoni tatbiq qilishga e’tibor qaratilib, boshqalari keyinga surilishi yoki qolib ketishi mumkin.
Ikkinchidan, tadqiqot uslubi asosida dars o’tish guruh talabalarining barchasining qobiliyati bir biriga yaqin, fikrlash darajasi yuqori bo’lishini talab qiladi. Bunga erishish qiyin.
Uchinchidan, tadqiqot uslubi o’qituvchidan chuqur bilim, tajriba, iqtidor talab qiladi. Chunki tadqiqot o’tkazish uchun o’qituvchining o’zi ijodiy fikrlash qobiliyatiga ega bo’lishi, tadqiqot jarayonida yuz beradigan har qanday kutilmagan hodisa, talabalar tomonidan qo’yilgan savol, masala yoki muammoga javob berishga tayyor bo’lishi, tadqiqot o’tkazilayotgan masalani echishda metoddan foydalanish mahoratiga ega bo’lishi kerak.

3. Dars o’tishda munozara metodini qo’llash.

Talabalarni o’z fikrini qat’iy himoya qilishga, boshqalarning fikrini tahlil qilishga, mantiqiy mushohada yuritishga undaydigan, darsda faol qatnashishlarini ta’minlaydigan metodlardan biri darsni munozara metodi asosida tashkil qilishdir.

Tadqiqotchi J. T. Dillon tomonidan o’qituvchi izlanuvchanlik va hamkorlikka asoslangan tarzda munozarani tashkil etishi uchun quyidagilarga e’tibor berish lozimligi ko’rsatilgan.

1.