Mablag‘ yig‘ish qanday amalga oshiriladi? Har bir kraudfanding maydonchasi loyiha, uning muuallifi va homiylarga nisbatan o‘z talablariga ega bo‘ladi. Lekin umuman olganda bu talablar bir-biridan unchalik farq qilmaydi.
Platformalarning talabiga ko‘ra, uning ishtirokchilari voyaga yetgan, o‘z loyihasini taqdim etishi, loyiha qonunchilikka zid bo‘lmasligi hamda yig‘ilgan pul o‘sha loyihani amalga oshirishga sarflanishi lozim.
Muallif loyihani, uning o‘ziga xos xususiyatlari va qanday naf keltirishini bayon etadi. Asosiysi, pul qanday maqsadda yig‘ilayotganligi aniq ko‘rsatilishi kerak. Muallif shuningdek, maqsadga erishish uchun qancha mablag‘ kerakligini ham ko‘rsatadi.
Jahondagi taniqli kraudfanding maydonchalari Kickstarter – dunyodagi eng yirik va taniqli kraudfanding maydonchasi. U “hammasi yoki hech narsa” tamoyili asosida ishlaydi. Agarda 60 kun ichida yetarli mablag‘ to‘planmasa, loyiha muallifiga hech qanday pul berilmaydi.
Shu bilan birga, ko‘pchilik bu maydonchaga qo‘yilgan loyihalar uchun yig‘ilgan mablag‘ning 5 foizini o‘ziga olgani uchun tanqid qiladi. Ular sayt bu bilan ijtimoiy yordam o‘rniga daromadli biznes keltiruvchi tijoratga aylanib qolgan deb hisoblashadi.
Indiegogo – bu yo‘nalishdagi ikkinchi o‘rinda turuvchi sayt. Bu platformaning ajralib turadigan xususiyati shundaki, loyiha muallifining qaysi mamlakatdan ekanligi borasidagi talab qattiq emas. Bundan tashqari, loyiha toifasi bo‘yicha cheklov yo‘q. Istagan shaxs o‘z g‘oyasini (hattoki g‘ayritabiiy yoki aqlga sig‘maydigan bo‘lsa ham) joylashtirishi va mablag‘ to‘plashi mumkin.
Yevropadagi kraudfanding maydonchalari Shveysariya. 2015 yil oxirida 30ta kraudfanding platformasi bo‘lgan bo‘lsa, 2017 yil aprelida ularning soni 50tani tashkil etgan.
Yetti yil ichida kraudfanding orqali 193,8 mln shveysariya franki yig‘ilgan. 2016 yilda kraudfanding loyihalarini 100 mingdan ortiq kishi qo‘llab-quvvatlagan.
Avstriya. 2015 yilda 6ta kraudfanding platformasi 8,1 mln yevro to‘plagan. 2017 yilda bu yerda 20ta platforma faoliyat ko‘rsatgan. Ayrim banklar o‘z kraudfanding platformasiga ega.
Buyuk Britaniya. 2017 yil oxirida Buyuk Britaniyadagi platformalar soni 65tani tashkil qilgan. Maydonchalarning 60 foizi biznes-moliyalashtirish yo‘nalishida. Ikkichi o‘rinda ijtimoiy muammolarni hal qilishga yo‘naltirilgan plaftormalar turadi 37 foiz.
2014 yilda turli hisob-kitoblarga ko‘ra, 10 mlrddan 16 mlrd dollargacha mablag‘ to‘plangan.
