O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti “pedagogika” fakulteti

---

1 
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA 
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
 
 
QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI 
 
“PEDAGOGIKA” FAKULTETI 
 
 
 
 
“TASDIQLAYMAN” 
Texnologik ta’lim kafedrasi 
mudiri _________ X.Maxamov 
“___” ______________ 2022 yil 
 
 
 
“HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI”
 
fanidan auditoriyadan tashqari ishlarni bajarish uchun 
vazifalar va metodik ko’rsatmalar
 
 
 
 
Qarshi-2022 yil 
 
 

---

2 
Ushbu uslubiy ko‘rsatma barchata’lim yo‘nalishlari bo‘yicha ta’lim 
olayotgan talabalarga “Hayot faoliyati xavfsizligi” fanidan mustaqil ishlarni 
bajarishi natijasida fandan o’zlashtirgan amaliy va nazariy bilimlarini 
mustahkamlash va chuqurlashtirish yuzasidan dastlabki ko’nikmalar hosil 
qilishlariga amaliy yordam beradi. Undan fan o‘qituvchilar ham foydalanishlari 
mumkin.
Tuzuvchilar:
dots.Xurramov M 
k.o‘q.Ochilov A 
o‘q.Kaxxarova T 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Taqrizchi: kafedra dotsenti, t.f.d. Tilovov Y.J. 

---

3 
MUNDARIJA 
Kirish ………… ………………………………………………………………….……………. 5 
Hayot faoliyati xavfsizligi fanidan mustaqil ishlarning tematik rejasi ………………….….… 6 
1 Mavzu: HFX muammolarini о‘rganishga katta hissa qо‘shgan jahon va vatanimiz olimlari. 
Ularning asosiy ilmiy-amaliy ishlari ………………………………………………………….. 8 
2-Mavzu: Xavflarni kvantifikatsiyalashning sonli, balli va boshqa uslublarini tahlil qilish ….… 9 
3-Mavzu: Xavfsizlikni ta’minlash tamoyillari va uslublarini tahlil qilish ……………………. . 10 
4-Mavzu: Faoliyatning turli bosqichlarida xavfsizlik shartlarini tahlil qilish …………………. 11 
5-Mavzu: Faoliyat xavfsizligini ta’minlashning ergonomik kо‘rsatkichlarini tahlil qilish…… ..12 
6-Mavzu: Ish о‘rnini tashkillashtirishning talablari ……………………………………………. 13 
7-Mavzu: Inson antropometrik kо‘rsatkichlarining faoliyat xavfsizligiga ta’siri ……………… 14 
8-Mavzu: Faoliyat xavfsizligini ta’minlashda psixologik omillarning ahamiyati ………….. ... .15 
9-Mavzu О‘zbekiston Respublikasida hayot faoliyat xavfsizligini ta’minlash sohasida qabul 
qilingan qonun va meyoriy hujjatlar tizimi ……………………………………………………. 16 
10-Mavzu: Hayot faoliyati xavfsizligi fani bo’yicha glossariy tuzish ……………………… ...... 17 
11-Mavzu: Insonning fiziologik va psixologik tavsiflarining xavfsizlikni ta’minlashdagi 
ahamiyati ………………………………………………………………………………….. ….. .18 
12-Mavzu: Odam anatomiyasining (antropometrik parametrlarining) xavfsizlikni ta’minlashdagi 
ahamiyati ……………………………………………………………………………………… ..19 
13-Mavzu: Hayot faoliyati xavfsizligini ta’minlashga oid xalqaro tajriba va izlanishlar 
taxlili ……………………………………………………………………………………………20 
14-Mavzu: Hayot faoliyati xavfsizligini ta’minlashga oid chet davlatlarda qabul qilingan 
qonunlar va meyoriy hujjatlar taxlili ……………………………………………………………21 
15-Mavzu: Shovqin va titrashdan himoyalanish texnik vositalarining guruhlanishi va tuzilish..22 
16-Mavzu: Mashina va mexanizmlar uchun texnika xavfsizligi talablari keltiriladigan 
meyoriy hujjatlar tizimi …………………………………………………………………………23 
17-Mavzu: Davlat yong’in xavfsizligi xizmati ………………………………………………… 24 
18-Mavzu: Respublika bо‘yicha yong‘inlar sodir bо‘lishi va ularda kо‘riladigan zararlar 
tо‘g‘risida statik ma’lumotlar taxlili …………………………………………………………… 25 
19-Mavzu: Yong‘indan himoyalanishning zamonaviy texnik vositalari ………………………. 26 
20-Mavzu: Xalqaro tеrrorizm va tеrroristik tashkilotlar ………………………………………..27 
21-Mavzu: O’zbеkistonda bo’lishi mumkin bo’lgan tеxnogеn xavflar ……………………... 28 
22-Mavzu: Markaziy Osiyoda bo’lishi mumkin bo’lgan tabiiy xavflar ……………………..… 29 
23-Mavzu: “Aholini va hududlarni tabiiy hamda texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlardan 
muhofaza qilish tо‘g‘risida”gi qonun. ………………………………………………………… 30 
24-Mavzu: Favqulodda vaziyatlarda ularning oldini olish va harakat qilish davlat tizimi (FVDT) 
ning strukturaviy tuzilishi ……………………………………………………………………. .31 
25-Mavzu: “Fuqaro muhofazasi tо‘g‘risida”gi qonuni. …………………………………………32 
26-Mavzu: “Terrorizmga qarshi kurash tо‘g‘risida”gi qonuni. …………………………………33 
27-Mavzu: “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi tо‘g‘risida” gi qonuni … 34 
28-Mavzu: Favqulodda vaziyatlarda xa vfsizlikni ta’minlash bо‘yichaqabul qilingan davlat 
standartlari tizimi ……………………………………………………………………………….35 
29-Mavzu: “Gidrotexnika inshootlarining xavfsizligi tо‘g‘risida” gi qonuni …………………..36 
30-Mavzu: “Sanitariya nazorati tо‘g‘risida”gi qonuni. …………………………………………37 
31-Mavzu: “Fuqarolar sog‘lig‘ini saqlash tо‘g‘risida”gi qonuni. …………………………….. 38 
32-Mavzu: Tashkilotlardagi mehnatni muhofaza qilish va sanoat xavfsizligini boshqarishdagi 
xavfli obyektlari …………………………………………………………………………………39 
33-Mavzu: Mehnatni muhofaza qilish va sanoat xavfsizligini boshqarishni xududiy, ishlab 
chiqarishdagi darajasi. ……………………………………………………………………….. 40 
34-Mavzu: Korxonalarda ishchilarni mehnatini muhofaza qilishni tashkillashtirish. …………. 41 

---

4 
35-Mavzu: Ish joylarini sharoitiga kо‘ra attestatsiya qilish, korxonalardagi mehnatni 
muhofazalash ishlari bо‘yicha sertifikatsiyalash ………………………………………………. 42 
36-Mavzu: Davlatimizda va chet ellardagi hayot faoliyati xavfsizligining madaniyatini holati 43 
37-Mavzu: Hayot faoliyati xavfsizligining madaniyatini umumiy tavsifi, uning tarixiy, falsafiy, 
ijtimoiy va diniy asoslari ……………………………………………………………………... 44 
38-Mavzu: Hayot faoliyati xavfsizligining madaniyatini tushunchasi. ……………………… .45. 
39-Mavzu: Hayot faoliyati xavfsizligining madaniyatini tashkil etish obyektlari. …………… 46 
40-Mavzu: Hayotfaoliyatixavfsizligisohasidagixalqaritajribalar ………………………………47 
41-Mavzu: Xodimlarning xavfsiz faoliyatini tashkil qilish chora-tadbirlari. …………………. 48 
42-Mavzu: Ish beruvchining majburiy javobgarligi. …………………………………………. 49 
43-Mavzu: Mehnat xavfsizligi bo’yicha xodimning bilimlarini tekshirish. …………………. 50 
44-Mavzu: Insonning faoliyat jarayoniga madaptatsiyasi. …………………………………… 51 

---

5