Oʻzbekistоn respublikasi оliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi r. I. Ismailov, R. M. Davlatov, M. B. Mamatqulova

76-rasm. 
 zolining mitsella tuzilishi: 
(+) ishora-
 (-) ishora-
ionlari 
Bu zol 
tuzini gidrolizlab olinadi, ya‘ni: 
qisman hosil boʻlayotgan 
bilan reaksiyaga kirishadi:
Hosil boʻlgan ferrioksixlorid 
ionli stabilizator vazifasini bajaradi. 
Ferrioksixlorid quyidagicha dissotsilanadi: 
ionlari potensial aniqlovchi ionlar, 
ionlari esa qarshi ionlar 
vazifasini oʻtaydi. Bunda temir (III)- gidroksidning mitsella tuzilishini quyidagicha 
koʻrinishda koʻrsatish mumkin: 
{
}
13.2-§. Kolloid eritmalarning elektr oʻtkazuvchanligi. 
Konduktometrik 
titrlash 
yordamida 
gidrozollarning 
elektr 
oʻtkazuvchanligini oʻlchash.
Kolloid eritmalarning elektr oʻtkazuvchanligi ikkita 
tarkibiy qismdan tashkil topadi: 

Birinchisi, 
kolloid 
zarralarning 
harakatidan 
kelib 
chiqqan 
elektr 
oʻtkazuvchanlik hisoblansa; 

Ikkinchisi, kolloid eritmada ishtirok etadigan elektrolitlar sababli vujudga 
keladigan elektr oʻtkazuvchanlik hisoblanadi.
 

---

152 
Shu bois, kolloid eritmaning elektr oʻtkazuvchanligi kolloid zarrachalarning 
hamda zoldagi ionlarning zaryadi, soni va harakatchanligiga bogʻliq boʻladi. Agar, 
kolloid eritmada begona ionlar nihoyatda kam boʻlsa, masalan, yuqori sifat 
darajasida tozalanmagan oqsil va polielektrolitlarning kolloid eritmalarida, elektr 
oʻtkazuvchanlik koʻrsatgichlaridan foydalanib, zarrachalarning solishtirma 
zaryadini yoki harakatchanligini aniqlash mumkin. Ammo, ushbu usul bilan liofob 
kolloidlarning elektr oʻtkazuvchanliklarini aniqlash biroz mushkul. 
Dastlab Pauli, keyinchalik esa boshqa tadqiqotchlar tomonidan, kolloid 
sistemadagi ion, komponentlarni aniqlash maqsadida, konduktometrik titrlash 
yordamida gidrozollarning elektr oʻtkazuvchanligini oʻlchashdi. A.Rabinovich va 
uning safdoshlarining ta‘kidlashicha, konduktometrik titrlash orqali nafaqat qarshi 
ionlar sonini, balki, kolloid zarrachalarning sonini ham aniqlash mumkin boʻlar 
ekan. 
Konduktometrik titrlashda bariy xlorid, kaliy gidroksid eritmalari bilan 
mishyak sulfidni titrlash amalga oshirilingan boʻlib, bunda, potensial aniqlovchi 
ion vazifasini 
ioni, qarshi ion vazifasini esa 
ioni oʻtaydi (77-rasm).