O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi samarqand davlat universiteti aminov I. B., Bustanov X. A., Raximov S. Z

 
Pedagogik 
ta’lim 
jarayonlarini 
zamonaviy 
axborot 
texnologiyalari asosida samarali tashkil etish: 
- masofaviy o‘quv kurslarini va elektron adabiyotlarni yaratuvchi 
jamoagapedagoglar, 
kompyuter 
dasturchilar, 
tegishli 
mutaxassislarningbirlashuvi; 
- pedagoglar o‘rtasida vazifalarning taqsimlanishini; 
- 
ta’lim 
jarayonini 
tashkil 
qilishni 
takomillashtirish 
va 
pedagogikfaoliyatning samaradorligini monitoring etishni taqozo etadi. 
 
Zamonaviy axborot texnologiyalarining ta’lim jarayonlariga 
joriyetilishi: 
- o‘rganilayotgan hodisa va jarayonlarni modellashtirish orqali 
fansohasini chuqur o‘zlashtirilishiga; 
- 
o‘quv 
faoliyatining 
xilma-xil 
tashkil 
etilishi 
hisobiga 
tinglovchiningmustaqil faoliyati sohasining kengayishiga; 
- 
interaktiv 
muloqot 
imkoniyatlarining 
joriy 
etilishi 
asosida 
o‘qitishjarayonini individuallashtirish va differensiyalashtirishga; 

---

13 
- 
sun’iy 
intellekt 
tizimi 
imkoniyatlaridan 
foydalanish 
orqalitinglovchining o‘quv materiallarini o‘zlashtirish strategiyasini 
egallashiga; 
- 
axborot 
jamiyati 
a’zosi 
sifatida 
unda 
axborot 
madaniyatiningshakllanishiga; 
- 
o‘rganilayotgan 
jarayon 
va 
hodisalarni 
kompyuter 
texnologiyalarivositasida taqdim etish, o‘quvchilarda fan asoslariga 
qiziqishni va faolliknioshirishga olib kelishi bilan muhim ahamiyat kasb 
etadi. 
Axborot texnologiyalarini rivojlantirishning hozirgi bosqichida 
yuqori malakali mutaxassislar uchun talab kuchaymoqda. Zamonaviy 
o‘qituvchi uchun odatiy bo‘lishi kerak: kerakli ma'lumotlarni topish, 
elektron pochta orqali ishlash, axborot tarmoqlaridan foydalanish.
Axborot madaniyati umumiy pedagogik madaniyatning bir qismiga 
ylanadi. O‘qituvchining professionalligi turli xil kompetentlarga, 
jumladan, kompyuterga ega. O‘qituvchi o‘z kundalik va kelajakdagi 
professional faoliyatida mahalliy va global kompyuter tarmoqlaridan 
foydalanishi kerak. 
Hozirgi kunda o‘qituvchilarning aksariyati kompyuterga ega, 
ammo bilim darajasi ularnikidan farq qiladi. 
a) global Internetdan foydalanish
Elektron resurslar shaklida axborot-metodik qo‘llab-quvvatlash 
o‘qituvchini o‘quv jarayoniga tayyorlashda, masalan, yangi usullarni 
o‘rganish, ko‘rgazmali qo‘llanmalarni tanlashda qo‘llanilishi mumkin. 
Qidiruv tizimlari
Internet o‘qituvchilarga bolalarning taraqqiyoti 
va tarbiyasi, fotosuratlar va illyustratsiyalar haqida deyarli barcha 
materiallarni topish imkoniyatini beradi. 
b) Hujjatlar uchun kompyuterdan foydalanish.
Kompyuter, dasturlarni tashkil qilish, bolaning shaxsiy xotirasini 
saqlab qolish, u haqda turli ma'lumotlarni yozib olish, test natijalarini 
yozish, umuman grafiklarni yaratish orqali har qanday harakat rejalarini 
tuzishda g‘amxo‘rlik ko‘rsatuvchilar va "rivojlangan" ota-onalarga 
qimmatli xizmatni taqdim etishi mumkin.
Kompyuterdan foydalanishning muhim jihati ma'lumotlar bazasini 
boshqarishdir. Bugungi kunda bolalarni tarbiyalash va rivojlantirish 
bo‘yicha juda ko‘p kitoblar paydo bo‘ldi, ko‘pgina kitoblarda o‘qitishda 
kompleks yondashuvlar aks ettirilgan, boshqalari esa ma'lum bir sifatni 
rivojlanishini aks ettiradi, yosh toifalarini ajratib turadi va boshqalar. 
Ma'lumotlar bazasidan foydalanmaslik adabiyotda juda qiyin kechadi. 

---

14 
c) 
 Multimediya prezentatsiyalaridan foydalanish
Multimediya prezentatsiyalar ta'lim va rivojlanish materiallarini 
algoritmik usulda kompleks tuzilgan ma'lumotlar bilan to‘ldirilgan 
yorqin tasavvurlar tizimi sifatida taqdim etishga imkon beradi. Bu 
holatda, nafaqat haqiqatni, balki bolalar xotirasida assotsiativ shaklda 
ham ma'lumot berishga imkon beruvchi turli in'ikoslar kanallari 
qo‘llaniladi. 
Rivojlantiruvchi va ma'rifiy ma'lumotlarning bunday taqdimotining 
maqsadi 
chaqaloqlardagi 
tizimni 
shakllantirishdir.
Multimedia 
taqdimotida material taqdimoti o‘quv vaqtini qisqartiradi, bolalar 
salomatligini yaxshilaydi.Ta'lim faoliyati davomida multimediya 
prezentatsiyalaridan foydalanish bizni psixologik jihatdan to‘g‘ri usullar, 
xotira, aqliy faoliyat, o‘quv mazmunini va pedagogik o‘zaro ta'sirlarni 
izolatsiyalash, o‘quv jarayonini qayta tiklash va yaxlitlik nuqtai 
nazaridan o‘quv jarayonini yaratishga imkon beradi.