O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus talim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti a. Yu. Xudoyberdiyev turistlar xavfsizligini ta’minlash oliy talimning 810000 – «Xizmat ko’rsatish»

Ekspertlar
Ha
Yo’q
Javobsiz
50

---

---

Hukumat siyosati mamlakatda turistik faoliyatni liberallashtirish imkonini

beradimi
Qozog’iston
62
14
24
O’zbekiston
78
20
2
Qirg’iziston
60
10
30
Tojikiston
55
22
23
Turkmaniston
34
54
12
Hukumat siyosati turistik rasmiy tartib-qoidalarni soddalashtirishga imkon
berdimi
Qozog’iston
50
30
20
O’zbekiston
45
50
8
Qirg’iziston
63
21
16
Tojikiston
69
21
10
Turkmaniston
29
53
28
Eslatma: besh ruspublikadan 204 ekspert fikri so’ralgan.
BTT ekspertlari prognozlari bo’yicha 2020 yilga borib ko’pchilik mamlakatlar
viza tartiblaridan voz kechadilar. Negaki, hozirgi paytda bu rasmiyatchilik davlatlar
nufuziga salbiy ta’sir ko’rsatmoqda. Xorijiy pasportlar o’rniga shaxs shaxsiyati
tafsilotlari barmoq izlari, ko’z qorachig’i va ovoz xususiyatlari orqali aniqlanadi.
Rasmiy tartib-qoidalardan o’tish tashkilari minimumga tushiriladi. Bunday
mexanizmlar hozirda Yevropa mamlakatlari, masalan, Buyuk Britaniyada
foydalanilayapti – yo’lovchi o’z shaxsiyatini ko’zni skanirlash orqali guvohlaydi.
3.2. Asosiy turistik rasmiy tartib qoidalar asoslari
Albatta, xalqaro turizmni rivojlantirishda juda ko’p muammolar mavjud.
Ko’pchiligi orasida borgan mamlakatda bo’lish va chegarani kesib o’tishda rasmiy
tartib-qoidalarni amalga oshirish bilan bog’liq asosiylarini qayd etamiz:
- bojxona tartiblari;
- tibbiy rasmiy tartiblar;
- polisiya nazorati;
- turistik hujjatlar;
51

---

---

- keladigan mamlakatida milliy hujjatlarning legolizasiyasi (qonunga

muvofiqligi).
Bu rasmiyatchiliklar turist yashaydigan mamlakatda paydo bo’ladi (vizalar,
xorijiy pasport) va uning boshqa mamlakatda bo’lgan butun davri mobaynida amal
qilishda davom etadi (masalan, valyuta, tibbiyot va polisiya rejimi). Ularga rioya
etish kerakligini hyech kim inkor qilmaydi, ammo rasmiylashtirishning haddan
tashqari cho’zilib ketishi turistni ruhiy holatiga salbiy ta’sir qiladi.
3.2-jadvalda Markaziy Osiyo turfirmalarining rasmiy tartiblarni turistik
muhitga va mehmonnovozlik industriyasiga salbiy ta’sirlar bo’yicha javoblari
taqsilanishi berilgan.
3.2-jadval
Markaziy Osiyoda xalqaro turizmning rivojlanishiga birinchi navbatda qanday
rasmiyatchiliklar xalaqit beradi