O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus talim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti a. Yu. Xudoyberdiyev turistlar xavfsizligini ta’minlash oliy talimning 810000 – «Xizmat ko’rsatish»

Misr Arab Respublikasi. Bu mamlakatning deyarli barcha turistik rayonlarida
turistik polisiya punktlari ishlab turibdi. Agar biror kor-hol bo’lib, majora chiqsa chet
ellik tashrif buyuruvchi oddiy polisiya mahkamasiga emas, faqat shu bo’limga
yuboriladi. Shuni ta’kidlab o’tish kerakki, mahalliy fuqaro bilan majaro kelib chiqsa,
Misr davlati hamisha chet ellik tomonida bo’ladi. Bundan tashqari, mehmonxona
xizmatchilari bilan har qanday nizo – ta’magirlik bo’ladimi, kalit yo’qoladimi,
magazinda xarid chog’ida aldaydilarmi, restoran ovqati sifatsizmi, bemalol turistik
polisiyaga murojaat qilish yoki shu bilan qo’riqitish mumkin. Gap shundaki,
misrliklar turistik polisiya ofiserlari aldovchilarga, mamlakat sha’niga dog’
tushiruvchilarga shafqatsiz ekanliklarini yaxshi bilishadi. Axir bunday harakatlar
Misrga turistlar kelishiga salbiy ta’sir qilishi mumkinda.
Turkiya Respublikasi. Bu mamlakatda ham turistik polisiya faoliyat olib
boradi. Lekin uning xususiyatlari misrliklarnikidan sal boshqacharoq. Shuni nazardan
qochirmaslik kerakki, Turkiyada xususiy
mulkka juda intiqlik bilan qarashadi va
mahalliy aholi tomonidan chet ellik tashrif buyuruvchiga nisbatan tartib buzarlikka
yo’l qo’yilgan bo’lsa pul to’lamagan bo’lsa, polisiya magazin yoki egasi yonini oladi.
Shuning uchun turoperator turist o’zini qanday tutishi, uni aldaganini qanday bildirish
lozimligini oldindan aytib qo’yishi zarur. Avvalo, hujjat talab qilish kerak, ya’ni
chekka qo’l qo’ydirishi, yoki hisob-kitob qilish, pul to’lash lozim, keyin polisiya
75

---

---

chaqirish kerak. Agar xo’jayin aybdor bo’lsa, pulni qaytarib beradi. Lekin baribir

tartib shunday: avvalo to’lash kerak, so’ngra polisiya bilan qo’rqitish mumkin.
Shuni qo’shimcha qilish zarurki, jiddiy jinoyat uchun turmaga tushish mumkin.
Aytaylik yirik miqdordagi narkotik moddalar tranziti uchun. Shunga qaramasdan,
mutaxassislarning ta’kidlashlaricha, ichib janjal ko’tarish, mushtlashish va o’g’irlik
uchun turistlardan hyech kim qamoqda o’tirmaydi. O’g’irlik, qalbaki dollar, bezorilik
bilan bog’liq majoralarda hamisha pul to’lab qutilib ketishi mumkin. Bundan
tashqari, Turkiyada yarashtiruv sudiyalari bor, ular turistlar bilan mahalliy aholi
o’rtasidagi ixtiloflarni nisbatan xayrihohlik bilan tartibga soladilar. Agar turist
falokatga uchrasa, hyech kim o’limgacha jabrlanmasa, ish yarashtirish sudiyalariga
oshiriladi, tomonlar yaxshilikcha kelishtirib qo’yiladi. Lekin turk sha’ni hamisha
ustun qo’yiladi.