O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus talim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti a. Yu. Xudoyberdiyev turistlar xavfsizligini ta’minlash oliy talimning 810000 – «Xizmat ko’rsatish»
Yüklə 0,57 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ikkinchidan
- Uchinchidan
- To’rtinchidan
- Beshinchidan
- Oltinchidan
- Kalit so’zlar
| necha qoidalarini taklif qilish lozim.
Birinchidan, chet elga jo’nab ketishdan oldin kishi oila a’zolari, yaqin odamlari bilan kod so’z haqida kelishib olishi zarur, qaysikim, u biror kulfatga duchor bo’lsa, aytishi kerak. Gap shundaki, trafekirlar ko’pincha o’z qurbonlariga hammasi yaxshi ekanligini xabar qilib, uydagilariga xat yozish yoki telefon qilishga imkon berishadi, lekin yozuvni yoki so’zlashuvni nazorat qilib turadilar, tasodifan aytilgan “bu yerda issiq”, “qora non istayman” va boshqa so’zlar odamni boshiga kulfat tushganini, erkinlikda emasligini, qarindoshlari huquq-tartibot organlariga murojaat qilishlari zarurligini bildirishi mumkin. Shundan keyin tegishli organlar hukumatlararo tuzilgan jinoyatchilikka qarshi kurash haqidagi bitim doirasida yoki Interpol orqali ishga kirishadilar. 119 Ikkinchidan, qarindoshlardan aniq bo’lgan joyni yashirmaslik kerak, bu kulfatda qolgan kishini aniqlash imkonini beradi. Shunday bo’lgan, ayol Rossiyaga ketyapman deb aytgan, o’zi esa Turkiya yoki Birlashgan Arab Amirliklariga jo’nab ketgan. Bundan tashqari, qalbaki hujjatlar bilan mamlakatga kirishga rozilik bermaslik kerak. Misol uchun, trafikerlar qurboni bo’lgan ayol, o’zbekistonlik elchixona va “O’zbekiston havo yo’llari” aviakompaniyasidan vatanga qaytish uchun yordam olgan – unga qaytishga sertifikat va avia bilet berishgan. Biroq BAA chegara xizmati ayol ilgari mamlakatga yolg’on hujjatlar bilan kelganini aniqlagan. Bu jiddiy huquq buzarlik hisoblanadi. Oqibatda u qamoqqa olinadi va sudga beriladi. Uchinchidan, mamlakatga kelgan kishi puli, pasport nusxasi, qaytishga biletni aeroport, temiryo’l yoki avtostansiya saqlash kamerasida qoldirishi kerak va bu haqda kutib oluvchilarga lom-mim demasligi zarur. Chunki bu hujjatlar lozim paytida unga o’z maqomini legallashtirishga va mamlakatdan chiqib ketishiga imkon beradi. To’rtinchidan, o’z pasportini hyech qanday shart bilan duch kelgan odamga bermaslik kerak. Agar o’sha odam pasport registrasiya, anketa to’ldirish va boshqa byurokratik yumushlar uchun zarurligini aytsa, ularni o’zim vositachisiz hal etaman deb javob berish lozim. Agar u odam xiralik qilaversa, uning bilan gaplashishdan voz kechish yoki yaqin atrofdagilardan yordam so’rash zarur. Beshinchidan, ishlab topilgan pullarni uyga bank transfertlari orqali jo’natish lozim. Ularni mahalliy bankda saqlamaslik kerak. Chunki, trafikerlar kuch bilan, qo’rqitish bilan hiyla ishlatib odamni uning hisobidan pulni olishga majbur qilishlari mumkin. Boshqa hollarda bu vosita bilan ular pulni olisholmaydi. Oltinchidan, agar odam trafikerlar qurboni bo’lsa, tahdidlardan qo’rqmaydi, ularni qonundan tashqari nolegallar ekanligini bilib, mahalliy hokimiyatga yordam so’rab murojaat qiladi. Bunday paytda ayniqsa, esdan chiqarmaslik kerak, o’sha mamlakatdagi O’zbekiston vakolatxonasiga darhol murojaat qilish zarur. Mazkur choralar odamlar trafiklar to’riga ilinib qolganda nima qilishlari kerakligiga mo’ljallangan. Tur firmalar safarni nazorat qilishlari va fuqarolar o’z vataniga sog’-salomat qaytishlari uchun qayg’urishlari kerak. 120 Kalit so’zlar: tranzit, transfer, reys, immigrasiya, viza, date of expiry, aviakompaniya, turpaket, vizaning sovet konsepsiyasi, trafik, biznes-komandirovka, xususiy viza, kod so’zlari. Nazorat savollari: 1. Huquqiy rejim nima7 2. Turist begona mamlakatda bo’lganida qanday huquqlarni pesh qilishi mumkin? 3. Tranzit va transfer nima? Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|