tartibot idorasi
uchastkasini bilish
o’ynamaslik (karta,
qimor)
Polisiyaga mazkur
marshrutni ekspertiza
uchun taqdim etish
shubhali kishilar bilan
aloqa qilmaslik
yashash joyida o’z vaqtida
ro’yxatdan o’tish
Sayohat, safar chog’ida
operativ xizmatlar bilan
doimo aloqada bo’lib
turish
pul va qimmatbaho
bumyularni
qo’riqlanadigan joyda
saqlash
terrorizm holatlari sodir
bo’lgan mamlakatda
safarda bo’lganda
hushyorlikni yo’qotmaslik
4.1-jadvalda safar tashkilotchisi va turistning o’ziga amal qilishi lozim bo’lgan
qoidalar sxematik tarzda ko’rsatilgan. Turoperatorni eng avvalo boriladigan
mamlakat huquq-tartibot organlari bilan ishlashi lozim bo’ladi. Boshlanishi uchun
mamlakatda jinoyatchilik haqidagi milliy statistika ma’lumotlari (turlar bo’yicha
jinoyatlar mutloq soni, aholi jonboshiga to’g’ri kelishi, jinoyatni ochilishi foizi va
boshqalar)ni olish zarur. Ayrim mamlakatlarda turistik polisiya maxsus bo’linma
mavjud. Faqat chet ellik tashrif buyuruvchilar muammolari bilan shug’ullanadi. Bu
xizmat bilan birgalikda turistlarni mahalliy jinoyatchilikdan himoya qilish dasturini
ishlab chiqib, turistni barcha zarur axborotlar bilan ta’minlash lozim. Misol uchun,
falon rayonga kechqurun soat 7 dan keyin bormang, valyutani ruxsat berilmagan
joyda, bunga huquqi bo’lmagan shaxslardan almashtirishga urinmang, cho’ntak
o’g’rilari, zo’ravonlar va talonchilar diqqatini tortmaslik uchun o’zini qanday tutishi
kerak (qimmatbaho narsalarni ko’z-ko’z qilmaslik, diqqatni jalb qiladigan kiyimlar
kiymaslik).
Boriladigan mamlakat huquq-tartibot xizmatlari bilan doimiy va qo’shimcha
ishlash turfirmalarning turistlar xavfsizligini ta’minlashda bosh vazifasi hisoblanadi.
Shahar bo’ylab yoki boshqa joyga marshrut ishlab chiqishdan tashqari, turoperator
mazkur territoriyalardagi jinoyatchilik ko’lami haqida maslahat olishi zarur
bo’lganda marshrutni o’zgartirishi kerak. O’zbekiston Respublikasi qonuni bo’yicha
turistik korxona joyda (mamlakatda) turistlarning qonunchilikka rioya etishi ustidan
nazorat olib borishi kerak, negaki ular turistlar bilan teng javobgardirlar.
72
Taxminiy harakat sxemasi, 4.2-jadvalda ta’kdlangan.
4.2-jadval
N sharhi bo’ylab xavfsizlik nuqtai nazaridan turmarshrutning ko’rinishlari va
baholash
Muammo
Statistika
Tahdidni bartaraf etish
choralari
“S” va “X” ko’chalarida
narkotika sotiladi
polisiya ma’lumoti:
yanvarda 14 narkotik
sotuvchi ushlangan, 0,4 kg
marixuana tortib olingan
mazkur marshrut bo’ylab
turistlarni
harakatlanishiga yo’l
qo’ymaslik, individual
tashrifni tavsiya qilmaslik
“V” mehmonxonada
buyumlar o’g’irlanib
turadi
o’tgan yili 7 chet ellik
polisiyaga mehmonxonadan
chemodonlarni va pullari
o’g’irlangani haqida
murojaat qilgan
boshqa mehmonxona
tanlash, yoki buyumlarni
qo’riqlanishini ta’minlash
“Ch” attraksion parkida
baxtsiz hodisa ro’y
bergan
avariyada uch o’lim, olti tan
jarohati qayd etilgan
attraksion tex ko’rikdan
o’tgan va xavfsizlik
sertifikatga egaligiga
ishonch hosil qilish
Sifatsiz oziq-ovqatdan
zaharlanish
o’tgan safar bozordan va
lavochkidan mahsulot sotib
olgan turistlar orasida 5 tasi
zaharlanish ro’y bergan
oziq-ovqat mahsulotlarini
firma magazinlardan sotib
olish yoki sifat sertifikati
borligiga ishonch hosil
qilish
Turistlar shahar
chekkasidan shaharga
kechqurun yetib borisha
olmaydi
shahar chekkasiga
avtobuslar faqat soat 7
00
dan
19
00
gacha oraliqda
qatnaydi
shahar chekkasiga
marshrut shu oraliq
vaqtda amalga oshiriladi
yoki taksi, alohida
transport buyuriladi
Noyabr-fevral davrida
gripp epidemiyasi
shu vaqtda sayohatda
bo’lgan turistlarda 4 gripp
emlashga majbur etish,
o’zi bilan dori-darmon
73
tarqalgan
bilan og’rigan holat qayd
etilgan
olish
“Ye”, “G”, “F”
ko’chalarida kriminal
holat (mushtlashuv,
otishma)
“G” ko’chasida sayr qilib
yurgan turist do’pposlangan
bu ko’chalardan
yurmaslik, turistni ehtimol
tutilgan tahdiddan
ogohlantirish
Dostları ilə paylaş: