O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

S
earch 
E
n-
gine 
O
ptimization) – bu qidiruv tizimlarida saytning mavqeini 
oshirish va qidiruv trafigini ko‘paytirish bo‘yicha chora-tadbirlar 
majmui. 
Qidiruv tizimini optimallashtirish maqsadi: 

tarmoq trafigi oshirish; 

Internetda savdo qilish; 

brendni (savdo markani) reklama qilish. 
Tarmoq trafigining bir necha turlari mavjud: 

qidirish trafigi - kompaniyaning web-saytini qidiruv tizim-
lari (Yandex, Google va boshqalar) orqali har qanday so‘rov 
uchun topish mumkin; 

boshqa saytlar kompaniyaning saytiga ulanadi va ushbu 
saytlar foydalanuvchilari ushbu havolalarga amal qilishadi; 

to‘g‘ridan-to‘g‘ri trafik - foydalanuvchilar kompaniyaning 
web-saytini bilishadi va darhol unga o‘tadilar. 
Yaqin o‘tmishda Internet asosan ma’lumot qidirish uchun 
ishlatilgan. Hozirgi vaqtda vaziyat o‘zgardi. Internetdan foyda-
lanuvchilar sonining doimiy ravishda o‘sib borishi, yangi 
texnologiyalar (sayt orqali maqsadli auditoriya bilan aloqa, onlayn 
to‘lov tizimi, on-layn rejimida buyurtma berish imkoniyati va 

---

213 
boshqalar) va boshqa ko‘plab omillar Internetni kuchli marketing 
vositasi va bir vaqtning o‘zida sotuv joyiga aylantirdi.
Internetda oldinga siljish Internetda mahsulot yoki xiz-
matlarni qidirayotgan barcha kompaniyalar va mijozlar uchun 
samarali bo‘lishi mumkin. Internetdan foydalanuvchilar soni yil 
sayin ortib bormoqda. Har kuni minglab, o‘nlab va yuz minglab 
odamlar kompaniyaning tovarlari yoki xizmatlarini qidiradi va 
ularni raqobatchilardan topadilar. Chunki raqobatchilar qidiruv 
tizimlari ro‘yxatida birinchi o‘rinni egallagan (3.3.1-rasm): 
3.3.1-rasm. 
Yandex qidiruv tizimidagio‘quv
markazlari uchun qidiruv natijasi 
Foydalanuvchilarning 95% dan ortig‘i birinchi o‘nlikda 
joylashgan saytlarga e’tibor berishadi (top 10). 
Agar qidirish mexanizmi kompaniyaning web - saytini 
to‘rtinchi va undan keyingi sahifalarda ko‘rsatib bersa, foyda-
lanuvchilarning 2% dan kamrog‘i ushbu sahifaga kirishadi. 

---

214 
Bozordagi o‘rinni yo‘qotmaslik va u erda munosib o‘rin 
egallash uchun kompaniyaning web-saytida 
qidiruv tizimini 
optimallashtirish 
kerak. 
Optimallashtirish
ichki
va 
tashqi
bo‘lishi mumkin. 
Tashqi optimallashtirish
– bu kompaniya reklamasini boshqa 
manbalarga joylashtirish. 
Ichki optimallashtirish
– bu qidiruv tizimlari uchun kompani-
yaning web-saytini tuzatish (optimallashtirish)dir. 
Saytni optimallashtirish quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 

audit (saytni tekshirish); 

qidiruv saytlari ro‘yxatining dastlabki besh qatorida 
joylashgan raqobatchilarni tahlil qilish; 

kompaniyaning web-saytida o‘sish nuqtasini, qidirish;

kompaniyaning web-saytining ojiz tomonlarini qidirish; 

ichki va tashqi optimallashtirish tufayli web-sayt trafigini 
ko‘paytirish; 

saytni yaxshilash bo‘yicha ishlar; 

qidiruv algoritmlarini kuzatishni yangilash; 

kompaniyaning web-saytini va sotish sonini yaxshilash 
uchun yangi g‘oyalarni izlash.