O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Blokcheyndagi bloklar va ularning bir-biri bilan munosabatlari 
Bitcoin blokcheynni ko‘rib chiqamiz. Har bir blok quyidagi 
ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi (4.3.2-rasm): 

---

264 

blok versiyasini; 

blokni yaratish sanasi va vaqtini; 

blok sarlavhasining 
xesh-kodini
; 

oldingi blokning 
xesh-kodini
; 

blokdagi barcha tranzaktsiyalarning 
xesh-kodini
; 

mayniing
jarayonida qayd etilgan maxsus 
Nonce 
va 
Bits 
parametrlarini. 

Blok sarlavhasining xesh-kodi
oldingi blokni boshqasi 
bilan blokcheyn zanjirida bog‘laydigan narsa. Keyingi sarlavhada 
oldingi blokning 
xesh- kodi
sifatida yozilgan. Shuningdek, 
sarlavhada joriy blokning tranzaktsiya 
xesh - kodi
mavjud. 
Merkle 
daraxti
(Merkle tree)yoki 
binar
(ikkilik) 
xesh
daraxti deb 
nomlanuvchi algoritm yordamida hisoblanadi. 

Bunday blok zanjirga kirishi bilan, kelajakda uni o‘zgar-
tirish imkoni bo‘lmaydi. Bu blokcheynning asosiy tamoyillaridan 
biridir. 
Ma’lumotlar 
blokcheynga 
xavfsizroq 
aloqani 
ta’minlaydigan kriptografiya protokollaridan foydalangan holda, 
shuningdek bank ma’lumotlarini uzatish tarmoqlarida yoziladi. 

Blok zanjirini shakllantirishda faqat ishonchli ma’lumotlarga 
ega bloklar unga kirishlari mumkin. Shunga ko‘ra, zanjirning 
mavjud bo‘lgan har qanday blokida ommaviy mavjud bo‘lgan 
ma’lumotlarni soxtalashtirish yoki almashtirish mumkin emas. 

Blokcheyndagi barcha ma’lumotlar to‘planib, doimiy 
ravishda yangilanib turadigan ma’lumotlar bazasini hosil qiladi. 
Ushbu ma’lumotlar bazasidan biron bir narsani olib tashlash yoki 
blokni almashtirish / o‘zgartirish mumkin emas. Bu blokcheyn-
ning asosiy xususiyatlaridan biridir.