O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Raqamli platformalar tasnifi
[16] ga binoan raqamli platformalarni 
funksional jihatdan
(1.2.4-rasm) va ko‘lami bo‘yicha (1.2.5-rasm) ikkiga bo‘lish mum-
kin: 

---

31 
 
1.2.4-rasm.
Raqamli platformalarni funktsiyalari bo‘yicha tasniflash 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.2.5-rasm. 
Raqamli platformalarning qamrab olish ko‘lami
 
bo‘yicha tasniflanishi 
Funksiyalari 
 
Operatsion 
platforma 
(Uber, Gett, Yandex) 
Innovatsion 
platformалар
(Android, iOS, 
Micrisoft Windows) 
 
Agregat platforma 
(Alibaba) 
Ijtimoiy platformalar 
(Facebook, 
Instagram 
Instagram) 
Integrallashgan 
platformalar 
(Apple: AppStore, 
iCloud) 
Mobillashtirilgan 
platforma (CRM -
tizimi) 
Investitsion 
platforma 
(Kickstarter) 
Ta’lim olishga 
mo‘ljallangan 
platformalar (You 
Tube, Coursera) 
Qamrab olish ko‘lami 
bo‘yicha 
Global platform
(PayPall, Facebook, 
Instagram) 
Mintaqaviy platforma 
(YandexTaxi, 
Одноклассники) 
Milliy platform (Qiwi, U 
- Report) 

---

32 
Har bir mukammal platforma uchun besh hil foyda-
lanuvchilarni ajratish mumkin (1.2.6-rasm ): 
1.2.6-rasm.
Mukammal raqamli platformaning foydalanuvchilar 
(ishtirokchilari) guruhlari

platforma operatori 
– platformaning ishlashini ta’minlaydi, 
ishlab chiqish jarayonini boshqaradi; 

yetkazib beruvchilar 
– platform orqali reklama qilingan va 
/ yoki sotiladigan tovarlar va xizmatlarni taqdim etadi; 

iste’molchilar 
- tovarlar va xizmatlarni sotib oluvchilar; 

servis provayderlar 
– yetkazib beruvchilar va / yoki 
iste’molchilar uchun muhim bo‘lgan funksional modullarni yara-
tadi; 

regulyator 
– huquqiy normalarga rioya qilinishini nazorat 
qiluvchi organ. 
Mavjud raqamli platformalar 4 yo‘nalishda ishlab chiqilgan: 
1.
Amaliy dasturiy va apparat yechimlarini ishlab chiqish 
va amalga yetkazib berish uchun raqamli muhitni tashkil tadi-
gan platformalar (AndroidOS, iOS, Intelx 86) ; 

---

33 
2.
Kommunikatsion infratuzilmani va foydalanuvchilar 
uchun kontentni yetkazib beradigan platformalar (Telegram, 
ERAGLONASS, GPS, va hokazo) ; 
3.
Innovatsion biznes – modellarni amalga oshirish imkonini 
beradigan bozorda raqamli infratuzilmasini shakllantiradigan plat-
formalar ( Alibaba, eBuy, Amazon) ; 
4.
Bozorning raqamli infratuzilmasini shakllantiradigan va 
katta ma’lumotlarni qayta ishlash natijalari asosida foyda-
lanuvchilarni boshqaradigan platformalar ( Uber, Yandex Taxi) .