O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

 
1.3.2. Dunyoni o‘zgartiradigan kognitiv texnologiyalar
1. 
Neuroimaging
. Neyrovizuallashtirishning belgisi P.K.Ano-
xin nomidagi normal fiziologiya ilmiy tadqiqit institutining hotira 
neyrobiologiya laboratoriya sichqonning “shaffof miyasi” neyro-
fanlar uchun miya yanada shaffof bo‘lishini ko‘rsatdi. Keyingi 
tadqiqotlar miyaning u yoki boshqa qismlari nima uchun javob 
berishini aniqlashga imkon beradi. Olingan bilimlar ko‘plab 
boshqa kognitiv texnologiyalar uchun asos bo‘ladi.
2. 
Kognotrop preparatlar
. Aqlni, xotirani yaxshilaydigan va 
konsentratsiyani oshiradigan dorilar.

---

38 
3. 
Kognitiv yordamchilar
. Bular dinamik ravishda o‘zgarib 
turadigan texnik muhitda insonni adaptiv qo‘llab-quvvatlash 
tizimlari. Masalan, mashina haydovchining e’tiboriga tushadi, 
mashinani egasi bo‘lmasdan boshlash mumkin emas - yordamchi 
dasturlar buni kuzatib boradi.
4. 
Miya-mashina interfeysi 
. Bugungi kunga kelib, kamera 
yordamida kompyuterni boshqarish tizimlari ishlab chiqilgan va 
ular nigohning yonalishini, ko‘rish, elektroensefalografiya va
boshqa uslublar yordamida xohishingizni taxmin qilish va aqliy 
buyruqlarni bajarishga imkon beradi. Miya-moshina interfeysi
yordamida kompyuter va mobil telefonlarni aqliy boshqarish 
amalga oshiriladi. 
5. 
Sun’iy sezgi organlari 
. Kognitiv texnologiyalar yorda-
mida olimlar yorug‘lik va zulmatni ajratib turadigan ko‘zni 
yaratishni o‘rgandilar, ranglar va shakllarni yaxshiroq farqlashni 
o‘rganmoqdalar. Neyroprotezlari qobiliyatlari bo‘yicha inson 
qo‘llari va oyoqlaridan ancha yuqori bo‘ladi, sun’iy xotira hamma 
narsada inson xotirasidan ustun turadi va miya sun’iy miya bilan 
raqobatlasha olmaydi.