O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

 
2.4.1-jadval 
Farqlar savdo texnik B2C dan B2B 
Qaror qabul qilish
tezligi
Soatlar / kun
Oylar / yillar
Model
B2C
B2B
Qaror qabul qiluv-
chilar soni 
Faqat, 
2 kishigacha 
Jamoa asosda 
2 kishidan 
ko‘proq 
Qaror qabul qilishda 
hissiyotlarning roli 
Yuqori 
Kam 
Murojaatlar soni 
Katta 
Yagona 
Xaridorning roli 
Minimal 
Hal qiluvchi 
 
Misol
. Oziq-ovqat do‘konlari yoki ho‘jalik molar do‘konlari 
B2C toifasiga kiradi. Ular odamlar shaxsiy foydalanish uchun 
mo‘jallangan mahsulotlarni sotuvga qo‘yadi. Bu, uy yoki maishiy 
ehtiyoj mollarni sotish bilan shug‘ullanadigan internet-
do‘konlarga tegishli. 

---

143 
2.4.2-jadval 
B2C marketingidan B2B farqlari
B2C
B2B
Mahsulot 
Yakuniy 
Oraliq 
Narxi 
Maxsus taklif, 
foydaliyligi 
Iqtisodiy foyda 
Mahsulot ishlab chi-
qarishni rag‘batlan-
tirish 
Moda (trend) 
Texnologiya 
Motivatsiya 
Shahsga
yo‘naltirilgan 
Jamoaga 
yo‘naltirilgan 
Sotib olish to‘g‘-
risida qaror 
Tuyg‘ular 
Mantiq 
Savdo 
Ulgurji 
Maqsadli 
Mahsulotni reklama 
qilish 
Reklama 
PR + shaxsiy 
savdo 
B2C modeli amalga oshirish imkoniyatlari
1. 
Web-vitrinalar 
–
 
nisbatan arzon va mahsulotlar katalogini 
taqdim etadigan saytlar. Web-vitrinalar funksiyalariga mollarga 
buyurtma berish va to‘lov varaqani taqdim etish. Biroq, buyurtma-
larni qayta ishlash bir kishi - savdo bo‘yicha menejer tomonidan 
amalga oshiriladi. Uning vazifalariga omborxona bilan aloqada 
bo‘lish, mol yetkazib berish, sotib olish to‘lovi, bozor tadqiqot, 
reklama va marketing faoliyatini oli borish, tahliliy ishlarni tashkil 
etish kiradi. Shunday qilib, sotuv jarayonini ichki biznes-jarayon-
lari bilan birlashtirish menejer tomonidan eskicha yo‘l bilan 
amalga oshiriladi.
2. Internet-do‘kon yordamida savdo-sotiqni olib boradigan 
tashkilot butun jarayonini nazorat olib bora oladi va operatsion
xarajatlarini 
kamaytira 
oladi. Internet 
do‘konni 
bilan
taqqoslaganda odatiy do‘konni yaratish qimmatroq, ammo to‘g‘ri 
tashkil qilingan holda, bu xarajatlar tezroq qoplanadi. Mijozlar
talablari ilovalar server bilan qayta ishlanadi, keyin ma’lumotlar 

---

144 
bazasi va elektron to‘lov tizimi bilan bog‘lanadi.Texnik jihat-
dan, Internet-do‘kon - bu web-vitrina va elektron savdo tizimin-
ing (front - office и back - office) majmuasi. Ushbu tizim kiruvchi 
buyurtmalarni avtomatik ravishda qayta ishlashni amalga oshiradi 
(omborga zahira qilish, to‘lovlarni to‘lash va yetkazib berishni 
nazorat qilish va boshqalar).
Web-vitrinaga qaraganda Internet – do‘konda menejer faqat 
tizim ishini nazorat qiladi. Internet do‘kon avtomatik rejimida ish-
lash mumkin.
3. 
Internet Savdo tizimi 
(IST), internet do‘konga qaraganda 
tijorat tsiklning yuqori darajadagi avtomatlashtirish bilan tavsifla-
nadi.