O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

 
2.6.1-rasm.
Internet-do‘kon sayitining daraxtli tuzilishi
Elektron peshtaxtasi
 
– bu sotuvga taklif etilayotgan va 
buyurtma berishni taklif etadigan tovarlar to‘g‘risida batafsil 
ma’lumotni o‘z ichiga olgan ixtisoslashgan sayt bo‘lib, keyin-
chalik u doimiy ofisga elektron pochta orqali yuboriladi. 
Shu bilan birga, tashkilot iste’molchi bilan bog‘lanadi, yet-
kazib berish kafolatlarini beradi, to‘lovlarni Internetda emas, 
an’anaviy usulda amalga oshiradi. Elektron peshtaxtasi avtomatik 
to‘lov funksiyasi va elektron to‘lovlarni qabul qilish mexanizmi 
xos emas. 
Elektron peshtaxta asosini narxlari ko‘rsatilgan mahsulotlar 
katalogi yaratadi. U turli yo‘llar bilan tuzilgan (mahsulot guruhlari 
va toifalari, ishlab chiqaruvchilar va boshqalar). 
Internet Savdo Tizimi 
(IST) Internet orqali savdoni tashkil 
etishning eng murakkab va to‘liq tizimidir. IST avtomatlashtiril-
gan elektron do‘konda bo‘lmagan xususiyatga ega, ya’ni u tijorat 
tashkilotining ichki avtomatlashtirilgan savdo tizimiga bevosita 
bog‘liqdir. Bu juda muhim, chunki elektron do‘konni tashkil qi-
lishda har doim elektron biznesni an’anaviy savdo bilan munosa-
bat o‘rnatishda muammolar mavjud. 
Bosh sahifa 
Bo‘lim 1 
Bo‘lim 2 
Bo‘lim 3 
Sahifa 1 
Sahifa 2 
Sahifa 3 
Sahifa 4 
Sahifa 5 
Sahifa 6 

---

170 
Har qanday ISTni yaratish uch to‘rt oy ketadi. Natijada, ti-
jorat tashkilotida to‘liq ishlaydigan integratsiyalashgan tizim 
mavjud bo‘lib, unda elektron tijorat an’anaviy ravishda an’anaviy 
tarzda birlashtiriladi. Bu birlashish barcha aloqalarda o‘z aksini 
topadi: omborlarda, moliyada, hisobotda, tovarlar oqimida. 
Elektron do‘konlardan eng tez qoplanadigan internet savdo 
tizimlari hisoblanadi. Ular bitta bitimning narxini bir yarim ikki 
martagacha kamaytiradi, do‘konlar esa uni bir necha bor ka-
maytiradi. 
Tovarlarning taklif etilayotgan assortimentiga qarab, Inter-
net- do‘konlar 
yuqori darajada ixtisoslashgan, ixtisoslashgan, 
aralash va
universal bo‘lishi mukin
. 
Yuqori ixtisoslashgan 
do‘konlar o‘zlarining mahsulot assorti-
mentida mahsulot guruhiga yoki kichik guruhga ega (masalan, bo-
lalar poyafzali, ayollar sumkalari va boshqalar). 
Ixtisoslashgan do‘konlar 
bitta mahsulot guruhining to-
varlarini (masalan, mebel, ish yuritish buyumlari, elektr buyum-
lari) sotadilar. 
Kombinatsiyalangan 
do‘konlar 
assortimentida 
umumiy 
talabga bog‘liq bo‘lgan tovarlar guruhlarini birlashtiradi (masalan, 
attorlik - parfyumeriya). 
Universal do‘konlari 
aholining barcha qatlamlari uchun oziq-
ovqat va nooziq-ovqat mahsulotlarining barcha guruhlarini sotadi 
(masalan, univermag, supermarket).