O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Sun’iy intellekt 
(AI)
. Sun’iy intellekt texnologiyalari mash-
inani o‘rganish, tasvirni aniqlash va nutq kabi ishlanmalarni o‘z 
ichiga oladi. AI, AKT, media-sanoat, chakana savdo, sog‘liqni 
saqlash va boshqa sohalarda qo‘llaniladi. AI eng yaxshi uchta so-
hada amalga oshiriladi: telekommunikatsiya, avtomobilsozlik va 
moliyaviy xizmatlar.
Virtual voqeylik 
– texnik vositalar orqali yaratilgan dunyo, un-
ing his-tuyg‘ulari orqali insonga uzatiladi: ko‘rish, eshitish, teginish 
va boshqalar. Virtual voqeylik ta’sirga ta’sir va reaktsiyalarni taqlid 
qiladi. Haqiqiy his-tuyg‘ularning ishonchli majmuasini yaratish 
uchun virtual voqeylikning xususiyatlari va qayta ta’siri (react-
siya)ning kompyuter sintezi real vaqtda amalga oshiriladi. Virtual 
voqeylik texnologiyasi foydalanuvchini sun’iy yo‘l bilan yaratilgan
o‘xshash (simulyatsiya qilingan) muhitga o‘tkazish uchun komp-
yuter imkoniyatlaridan foydalanishga imkon beradi. Sizning oldin-
gizda ekranga qarash o‘rniga, virtual voqeylikda uch o‘lchamli dun-
yoga sho‘ng‘ish va u bilan muloqot qilish (1.1.4-rasm). Simul-
yatsiyaga turli xil hislar o‘tkaziladi, siz hatto unda xushbo‘y hidni 
his qilishingiz mumkin. Hozircha bu faqat kompyuter uskuna-
lari va tarkibiy qismlarining imkoniyatlari bilan cheklangan. 

---

18 
Virtual voqeylik obyektlari odatda moddiy voqelikning 
o‘xshash obyektlarining hatti-harakatlariga yaqinlashadi. Foyda-
lanuvchi ushbu obyektlarda fizikaning haqiqiy qonunlariga muvo-
fiq harakat qilishi mumkin (tortish kuchi, suv xususiyatlari, 
obyektlar bilan to‘qnashuv, ko‘zgu va boshqalar). Virtual voqey-
likni 
ko‘paytirilgan
  bilan aralashtirib yubormaslik kerak. Ular-
ning tub farqi shundaki, virtual haqiqat yangi sun’iy dunyoni qu-
radi, kengaytirilgan haqiqat faqat individual sun’iy elementlarni 
real dunyo idrokiga olib keladi.
1.1.4-rasm.
Virtual voqeylik 
Manba:
hi-news.ru 
Ko‘rib chiqilgan texnologiyalar raqamli iqtisodiyotning 
eng yangi texnologiyalaridir, ularning paydo bo‘lishi va rivojlani-
shi iqtisodiyotning barcha sohalariga va ijtimoiy faoliyatga, shu 
jumladan ishlab chiqarish, sog‘liqni saqlash, ta’lim, moliyaviy 
xizmatlar, transport va boshqa sohalarga kuchli ta’sir ko‘rsatdi.