O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Zamonaviy SIM-kartalarning ilg‘or xususiyatlariga asos-
langan xizmatlar
SIM - karta ( ingliz tilida 
S
ubscriber 
I
dentity 
M
odule). 
SIM - karta dastlab tarmoqda abonent autentifikatsiya va 
identifikatsia vositalari va GSM standarti bilan birga paydo 
bo‘lgan. 
Bugungi kunda SIM-kartalar bir qator funktsiyalarni ken-
gaytirdi va eslatma, xabarlar ro‘yxatini saqlash uchun faol 
foydalanilmoqda. Zamonaviy SIM-kartalar abonentlarga bir qator 
mobil savdo xizmatlaridan foydalanish imkonini beradi. 
Hozirki kunda eng ommaboplari quyidagilar: 

tarif rejalarini boshqarish ; 

---

185 

mobil kontentni etkazib berish (ohanglar, o‘yinlar va 
boshqalar) ; 

mobil to‘lovlar. 
SIM kartalardagi ilovalar -
statik 
va 
dinamik
bo‘lishi mum-
kin. Kelajakda, 4 Ga unda yuqori tarmoqlar kelishi va tarqalishi 
bilan SIM - kartalar uyali tarmoq resurslariga ulanish va
aniqlash uchun ishlatiladi. 
Mobil operatsiyalari 
bugungi kunda SIM-karta imkoni-
yatlariga asoslangan mobil tijoratning xizmati yuqori talabga ega 
bo‘liadi. Mobil to‘lovlarni amalga oshirish uchun telefon bo‘lishi 
va uni uyali tarmoqqa ulanish imkoni bo‘lish kerak. 
Mobil to‘lovtijorat tizimlariga qo‘yiladigan talablar: 

operatsiyalarning xavfsizligi; 

foydalanish qulayligi; 

daxlsizlik (terminal uskunasiga); 

bitimlarning huquqiy ahamiyati. 
SIM – kartdagi mobil ilovalardan foydalanish - to‘lov oper-
atsiyalarini bajarish uchun qulay va xavfsiz. 
Mobil Banking -xizmati
Bank hisob-varaq egasini identifikatsiya qilish vositasi sifat-
ida mobil telefon yordamida bank hisob varag‘ini boshqarishni 
ifodalaydi. To‘lov operatsiyalarini amalga oshirishda bank 
hisobvarag‘idagi mablag‘lardan foydalaniladi. Bundan tashqari, 
foydalanuvchiga taqdim etiladigan xizmatlar doirasi juda kengdir 
- hisobraqam bilan bank operatsiyalari, doimiy ravishda xiz-
matlarni to‘lash (kommunal xizmatlar, aloqa, televidenie), tovarlar 
va xizmatlar uchun bir martalik to‘lovlar. 
Mobil bank xizmatining eng oddiy turi foydalanuvchiga 
SMS-xabar orqali uning bankdagi hisob raqamidagi joriy 
operatsiyalar (hisob raqami yoki kredit holati, hisobvaraqdan 
mablag ‘olish, muddatli depozit operatsiyalari va boshqalar) 
haqida xabar berishdir.