O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

1.5.2-rasm. 
Bulutli hisoblash sxemasi 
Hozirgi vaqtda yirik hisoblash bulutlari ma’lumotlar mar-
kazlarida (MQIM) joylashgan minglab serverlardan iborat. Ular 
bir vaqtning o‘zida millionlab foydalanuvchilar tomonidan ishla-
tiladigan o‘n minglab ilovalar uchun manbalar bilan ta’minlaydi. 
Bulutli hisoblashning xususiyatlari 1.5.3-rasmda keltiril-
gan. Hisoblash manbalari egasi tomonidan bulutli hisoblash tashqi 
foydalanuvchilarga axborot manbalarini taqdim etishga qaratilgan. 
Foydalanuvchi tomonidan "bulutli hisoblash" – bu tashqi 
manbadan provayder tomonidan xizmat ko‘rinishida ma’lumot 

---

65 
manbalarini olish,to‘lov to‘lash belgilangan tarifga muvofiq 
iste’mol qilingan resurslar hajmiga qarab amalga oshiriladi. 
Bulutli hisoblashning asosiy xususiyatlari bu 
kattaligik 
o‘zgaruvchanligi 
va 
virtuallashuvi 
. 
Kattaligik o‘zgaruvchanligi 
– bu axborot resurslarining 
o‘zgaruvchan yukiga qarab dinamik ravishda sozlash qobiliyati, 
masalan, foydalanuvchilar sonini ko‘paytirish yoki kamay-
tirish, malumotlar omborlari yoki hisoblash quvvatining zarur 
hajmini o‘zgartirish . 
Virtuallashuv asosan 
abstraksiya 
va 
inkapsulyatsiyani 
ta’min
lash uchun ishlatiladi (foydalanuvchi uchun qulay interfeysni 
ta’minlaydigan va shu bilan birga uni amalga oshirishning 
murakkabligini batafsil yashiradigan tizimni yaratish jarayoni). 
 
Manba:
mashtab.org 
1.5.3-rasm.
Bulutli hisoblash xususiyatlari 
Abstraktsiya 
"xomaki" hisoblash komminikatsion resusrlarni 
va axborot saqlovchilarni resurslar fondi shaklida sifatida
aniqlashtiradi,birlashtiradi va bir xil resurslarni o‘z ichiga olgan, 
ammo mavhum shaklda birlashtirilgan resurs qatlamini yaratish 
imkonini beradi. Ular foydalanuvchiga va bulut tizimlarining 

---

66 
yuqori qatlam yuqori qatlamlariga virtual serverlar, klasterlar, 
fayl tizimi va ma’lumotlar bazalarni boshqarish tizimlar (MBBT) 
sifatida taqdim etilishi mumkin. 
Ilovalarni inkapsulyatsyasi xavfsizlikni, boshqarishni va aj-
ratishni yaxshilaydi .