O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi termiz davlat universiteti milliy libos va san’at fakul’teti

KEYS: METALLARGA ISHLOV BERISH ASBOB USKUNALARIDAN FOYDALANISH
Kirish.Arra bilan ishlash
Arra bilan metallni kesish quyidagicha amalga oshirilishi kerak.
Kesiladigan material ishlanayotgan paytda surilib yoki sakrab ketmasligi uchun uni tiskiga mahkam qistirib qo’yiladi (1-rasm).
Kesiladigan materialning qattiqligi, o’lchami va shakliga qarab tishlarining kattaligi bo’yicha tegishli arra polotnosi tanlanadi.

1-rasm. Chilangarlik arrasi bilan ishlashda gavda va qo’llarning holati.
Ishlovchi o’zining gavdasi va oyoqlarining to’g’ri holatda turishiga e`tibor beradi. Bu ishni bajarishda ham metallarni qirqishdagi kabi holatda turiladi. Ishlayotganda arrani ikki qo’l bilan ushlanadi va kesilayotgan tekislikka parallel holatda tutib, sakratmay hamda siltamay bir maromda yurgiziladi. Har bir yurishda arra polotnosi uzunligining eng kamida 2/3qismi ishlashi shart.
Arra polotnosining tishlari tez o’tmaslashib qolmasligi uchun ishlovchi uni qarshi tomonga yurgizishda (ishni bajarishda) bosib, orqaga qaytarishda (salt yurishida) bo’shatib turishi lozim. Arra bilan qo’lda kesishdan tezlik har daqiqada eng kami 30 dan 60 martagacha juft yurishdan iborat bo’lishi kerak.
Tavsiya etilayotgan keysni yechish quyidagi natijalarga erishishga imkon beradi:

• 
  o’zlashtirilgan mavzu bo’yicha bilimlarni mustahkamlash;
  
• 
  muammoning hamda qabul qilingan yechimning individual va guruhiy tahlilida bilim va ko’nikmalarni qayta topshirish;
  
• 
  nazariy va amaliy, hamda ishlab chiqarish ta`limini tashkil qilishning asosiy shakllarini egallash;
  
• 
  Ishlab chiqarish korxonalariga ekskursiya, xo’jalik yuritishning yangi shakllarni va ishlab chiqarish amaliyotiga rahbarlik qilish malakalarini egallash;
  
• 
  mustaqil ravishda qaror qabul qilish ko’nikmalarini egallash.
  

1. 
   muammoli topshiriq. Arralash vaqtida arra plotnosi qisilib qolsa nima qilish lozim?