O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti qodirova Surayyo Adilovna
Yüklə 5,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 3. Umumshahar
markazi – epizodik xizmat ko„rsatish – shahar miqyosi – uchinchi bosqich. Tarkibiga quyidagilar kiradi: - teatrlar; - muzeylar; - kinomarkazlar; - ko„rgazma zallari; - yirik sport inshootlari; - yirik savdo markazlari. Aholiga xizmat ko„rsatishning bosqichli sxemasiga kasalxona va yirik ilmiy markazlar kiritilmaydi, sababi, ularning aksariyat qismi aholi istiqomat qiladigan hududlarda emas, balki shaharning landshaft-rekreatsiya zonasida joylashtiriladi. Shahar va qishloq hududlaridagi xizmat ko„rsatish muassasalari va korxonlarini istiqomat qilish joylari va ishxonalarga yaqinlashtirib joylashtirish va odatda, jamoat markazlarini jamoat yo„lovchi transport tarmog„i bilan bog„lanishini ko„zda tutish lozim. Aholiga xizmat ko„rsatish muassasalari va korxonalari soni va sig„imlarini hisoblashda belgilangan tartibda amaldagi normativ hujjatlarga muvofiq yoki loyihalash topshirig„iga ko„ra ishlab chiqilgan ijtimoiy normativlarga rioya qilish. Joylashuv tizimlarining shahar-markazlaridagi xizmat ko„rsatish muassasalari va korxonalarining soni, tarkibi va sig„imini belgilashda boshqa shahar va qishloq aholi punktlaridan keluvchi aholi ham hisobga olinishi zarur. Tarixiy shaharlarda esa, ushbu hududlarga tashrif buyuruvchi turistlar oqimi ham inobatga olishinishi kerak. Qishloq aholi punktlaridagi xizmat ko„rsatish muassasalari va korxonalarini qishloq aholisini eng zarur xizmatlar bilan 30 daqiqapi piyoda yurish radiusida ta‟minlanishini hisobga olgan holda joylashtirish zarur. Xizmat ko„rsatishning yuqoriroq darajasi uchun mo„ljallangan ob‟yektlar bilan ta‟minlash qishloq aholi punktlarining guruhlari uchun ko„zda tutilishi lozim. Xizmat ko„rsatishni tashkil etish uchun statsionar binolardan tashqari ko„chma vositalar va mavsumiy foydalaniladigan inshootlar va ular uchun alohida maydonchalar ham nazarda tutiladi. Turar-joy imoratlari qurilgan hududda joylashtirilgan muassasalar va korxonalar tomonidan aholiga xizmat 13 ko„rsatish radiuslari, odatda, quyidagi jadvalda ko„rsatilgan ko„rsatkichlardan ko„p bo„lmasliklari kerak: Xizmat ko„rsatish muassasalari va korxonalari Xizmat ko„rsatish radiusi, m Maktabgacha ta‟lim muassalari: shaharlarda qishloq aholi punktlari va kichik shaharlarda 300 500 Umumta‟lim maktablari 750 Jismoni tarbiya-sog„lomlashtirish mashg„ulotlar uchun xonalar 500 Turar-joy tumanlarining jismoniy tarbiya-sport markazlari 1500 Poliklinikalar va ularning shaharlardagi filiallari 1000 Sut oshxonasining tarqatish punktlari 500 Shaharlardagi dorixonalar 500 Mahalliy ahamiyatga ega savdo, umumiy ovqatlanish va maishiy xizmat ko„rsatish korxonalari shaharlarda qishloq aholi punktlarida 500-800 2000 Aloqa bo„linmalari va omonat bankining filiallari 500 Ushbu qisqacha tahlildan quyidagi xulosani chiqarish mumkin: turar-joy imoratlari shaharning asosiy “to„qimasini” tashkil qilib, fon vazifasini bajaradilar, jamoat binolari esa mikrotuman, turar-joy tumani, shaharning jamoat markazini shakllantirib, o„ziga xos “karkas” vazifasini o„tab, shaharsozlik dominantalarini tashkil qiladilar. Shuning uchun ham, ularning chuqur-fazoviy, hajmiy va frontal kompozitsiyasiga qo„yiladigan estetik talablar ancha yuqori bo„ladi. Rekonstruktiv choralar ijtimoiy ahamiyatga ega kundalik va davriy xizmat ko„rsatish ob‟yektlarining mikrotuman va turar-joy hududlarida tashkil etilgan tarmoqlarini saqlab qolish va to„ldirishga qaratilishi lozim. Kundalik ehtiyojlar bo„yicha eng asosiy korxonlar sifatida quyidagilar qayd etilgan: narxlari mo„‟tadil bo„lgan universam turidagi universal oziq-ovqat do„koni, umumiy ovqatlanish korxonalari – kafe, yemakxonalar, oshxona, dietik oshxonalar, kulinariya do„konlari; maishiy xizmat ko„rsatish korxonalar – kir yuvish va kimyoviy tozalash korxonalarining qabul punktlari, o„ziga o„zi xizmat ko„rsatish kir yuvish korxonalar, poyafzal, metall buyumlar, charm-galantereya va shu kabilarni ta‟mirlash bo„yicha kichik ustaxonalar, kiyim-kechak, bosh kiyim va trikotaj mahsulotlarini tikish va ta‟mirlash atelesi, sartaroshxona, fotoatele, xizmat ko„rsatish byurosi va h.k. Yüklə 5,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|