O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tarmoq markazi

Namoyish qilish va illyustrasiya o’quvchilar tomonidan materiallarni aniq obrazlar orqali bevosita idrok etish jihatidan muhim ahamiyatga yega.

O’quvchilar o’rganayotgan buyum va hodisalarni konkret va aniq tasavvur yetgan taqdirdagina ularning olgan bilimlari chuqur va puxta bo’ladi.
Ko`rgazmalilik didak tikada yeng asosiy qoida bo`lib, uning yordamida ko`ruv o`quvi va tafakkur o`zaro uyg’unlashadi. Ko`rgazmali metodlarning quyidagicha turlari mavjud:
-Illyustrasiya metodi og’zaki bayon qila turib, rasmlar, chizmalar, jadvallar, doskadagi yozuvlarga diqatni tortish.
Demonstrasiya metodi-kinoapparat, LETI kabi texnik vositalar asosida, shuningdek, televizor ko`rsatuvlaridan, videotasvirdardan foydalanib, turli tasvirlarni namoyish qiladi.
Tabiiy ko`rgazmalar-narsalarning o`zi, predmetlar, turli jonivorlarning mulyajlarini ko`rsatish. Ko`rgazmali metodlar yeshitish va ko`rishni o`zaro uyg’unlashtirish vositasi hisoblanadi. Shu tufayli ulardan bilimlarni og’zaki bayon qilish metodlari bilan yonma-yon foydalansh ta`limning samaradorligini oshiradi.
Ta’limda namoyish qilish metodi keng qo’llaniladi. Bu metoddan darsda ko’pincha fizika, ximiya, biologiya fanlariga alohida tabiiy narsa va buyum ko’rsatiladi. Ta’lim jarayonida namoyish qilish metodidan foydalanish juda ko’p jihatdan namoyish qilish materiallarining xarakteriga, mazmuniga, shakli va hajmiga bog’liqdir. Ko’rsatma materiallari o’z mazmuni va xarakteriga ko’ra 2 turga bo’linadi:

1. 
   Tabiiy ko’rsatmali materiallar: o’simlik, hayvonlar, foydali qazilmalar, ularning kolleksiyalari va boshqalar.
   
2. 
   Tasviriy ko’rsatma materiallar. Tasviriy ko’rsatma materiallari ham mazmuni va tizimi shakliga qarab 2 turga bo’linadi.
   

a) Buyum, narsa, hodisa va voqyealarning tasvirini ifodalovchi rasmlar-rasm, surat, fotosurot, diafilm, kinofilm va h.k.
b) Buyum, narsa, hodisa va voqyealarning biror shartli belgisi orqali simvolik yoki grafik materiallar – geografiya va tarix kartalari va chizmalar, jadvallar va boshqalar.
Illyustrasiya-og’zaki bayon qila turib, rasmlar, chizmalar, jadvallar, doskadagi yozuvlarga diqqatni tortish.
Demonstrasiya metodi-kinoapparat, LETI kabi texnik vositalar asosida, shuningdek, televizor ko`rsatuvlaridan, videotasvirdardan foydalanib, turli tasvirlarni namoyish qiladi.
Namoyish qilish va illyustrasiya metodlar yeshitish va ko`rishni o`zaro uyg’unlashtirish vositasi hisoblanadi. Shu tufayli ulardan bilimlarni og’zaki bayon qilish metodlari bilan yonma-yon foydalansh ta`limning samaradorligini oshiradi.

2.