O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi



Yüklə 1,84 Mb.
səhifə7/8
tarix31.03.2022
ölçüsü1,84 Mb.
#115055
1   2   3   4   5   6   7   8
Suv sathini kuzatish natijalarini maxsus qayta ishlash

Moslashgan suv sathlari. Agar bir daryoda bir nechta suv o‘lchash posti bo‘lsa, ularda qayd etilgan suv sathlarining tebranishi bir-biriga o‘xshash, ya’ni moslashgan bo‘ladi. Bunday holatni bir xil tabiiy geografik sharoitda, o‘zaro yaqin masofada joylashgan daryolardagi postlarda qayd etilgan suv sathlarining o‘zgarishida ham ko‘rish mumkin. Mana shu o‘xshashlik va moslikni o‘rganish maqsadida tegishli postlardagi kuzatishlar natijalari asosida suv sathlarining yil ichida tebranish grafiklari birgalikda chiziladi .

11-rasm. Moslashgan suv sathlarini aniqlash chizmasi.

Suv sathlarining davriy o‘zgarish grafiklari maxsus tahlil qilinib, ulardagi moslashgan suv sathlari belgilab olinadi.

Moslashgan suv sathlari deb suv sathi rejimining o‘zgarishi bir xil fazalarda kuzatiluvchi suv sathlariga aytiladi.

Grafikdan suv rejimining turli davrlariga mos keladigan 25-30 ta moslashgan suv sathlari belgilanib, ularning qiymatlari va kuzatilgan kunlari maxsus jadvalda qayd etiladi (1-jadval).



1-jadval
Moslashgan suv sathlari va ular qayd etilgan kunlar

Nuqtalar

Yuqori post

Quyi post

N, sm

Kun

N, sm

Kun

1

244

3.04

546

6.04

2

242

5.04

542

7.04

3

297

14.04

577

14.04

4

274

22.04

562

22.04

5

276

26.04

563

27.04

6

398

5.05

620

5.05

7

336

11.05

599

13.05

8

326

18.05

590

19.05

9

316

24.05

589

24.05

10

420

13.06

634

14.06

11

415

21.06

648

20.06

12

440

29.06

662

28.06

13

314

4.07

578

4.07

14

436

19.07

657

19.07

15

352

25.07

592

25.07

16

412

31.07

643

31.07

17

396

7.08

613

5.08

18

416

8.08

633

8.08

19

402

13.08

619

13.08

20

417

22.08

625

22.08

21

300

31.08

563

31.08

22

371

4.09

624

3.09

23

263

13.11

561

13.11

24

251

29.11

543

2.12

25

248

15.12

540

19.12

Yuqorida keltirilgan jadvaldagi juft suv sathlarining qiymat­lari asosida moslashgan suv sathlarining bog‘lanish grafigi chiziladi. Agar moslashgan suv sathlari orasida bog‘lanish mavjud bo‘lsa, nuqtalar bir xil yo‘nalishda zich joylashgan bo‘ladi va ular aso­sida bog‘lanish chizig‘i o‘tkaziladi .

12-rasm. Moslashgan suv sathlarining bog‘lanish grafigi

Moslashgan suv sathlari orasidagi bog‘lanish grafigidan bir necha amaliy maqsadlarda foydalanish mumkin. Masalan, quyi postdagi suv sathini oldindan prognoz qilishda, u yoki bu postdagi kuzatilmay qolgan suv sathlarini tiklashda va boshqa maqsadlarda bu grafik juda katta amaliy yordam beradi.

III. Suv sathini kuzatish ma’lumotlarini maxsus qayta ishlash (Amaliy qism)

3.1.Suv sathini kuzatish daftarchasini qayta ishlash va gidrometeorologik elementlarning oylik tebranishi kompleks grafigini chizish

I. Berilgan: Chotqol daryosi Chorvoq postida 1985 yil iyun oyi uchun to’ldirilgan KG-1 daftarchasidan ko’chirma.

II. Quyidagilar bajarilsin:

1. Daftarcha tanqidiy ko’z bilan qarab chiqilsin va kuzatuvchining kuzatuvlarni to’ǵri olib borilganligi aniqlansin.

2. Daftarchadan faqat kuzatuvchining dalada kuzatgan malumotlarigina ko’chirib olinsin.

3. Daftarchadagi malumotnomadan foydalanib, suv o’lchash posti reykalarining orttirmalari qayta hisoblab chiqilsin va har bir kuzatish muddati uchun suv sathining «0” grafik tekisligidan bo’lgan balandligi hisoblansin

4. O’rtacha 10 kunlik, o’rtacha oylik, oylik maksimal va minimal suv sathlari hisoblansin.

5. O’rtacha kunlik suv harorati va havo harorati hisoblanib, ularning o’rtacha oylik maksimal va minimal miqdorlari topilsin.

6. Hisoblash malumotlari asosida gidrometeorologik elementlar (suv sathi, suv harorati, havo harorati va atmosfera yoǵinlari)ning oy ichidagi tebranishi kompleks grafigi chizilsin.

Ishni bajarish tartibi

1. Daftarcha tanqidiy ko’z bilan qarab chiqiladi va kuzatuvlar to’ǵri olib borilganligi aniqlanadi.

2. Daftarchadan faqat kuzatuvchining dalada kuzatgan malumotlari ko’chirib olinadi (3.1.-jadval).

3. Daftardagi spravochnik jadvalida post reykalarining orttirmalari qayta hisoblab chiqiladi va ular yordamida har bir kuzatish muddatidagi suv sathining “0” grafik tekislikka nisbatan balandliklari aniqlanadi (3.2.-jadval)

4. O’rtacha 10 kunlik, o’rtacha oylik, oylik maksimum va minimum suv sathlari hisoblab topiladi.

3.1-jadval


KG-1 daftarchasini qayta ishlash



sana


soat

Suv sathi, sm

Harorat

Reyka

Sanoq

“O” grafik balabdligi

O’rta

Suv

Havo

O’lchan

O’rt

O’lchan

O’rt

1

8

1

67

222




11.4




14.2







20

1

61

216

219

12.6

12.0

22.4

18.3

2

8

1

67

222




11.3




15.0







20

1

60

215

218

12.8

12.0

25.0

20.0

3

8

1

64

219




11.0




17.0







20

1

56

211

215

12.8

11.9

25.0

21.0

4

8

1

65

220




11.2




15.8







20

1

59

211

217

13.0

12.1

24.2

20.0

5

8

1

68

223




11.6




15.8







20

1

59

214

218

13.2

12.4

26.8

21.3

6

8

1

67

222




12.0




17.8







20

1

58

213

218

13.4

12.7

24.8

21.3

7

8

1

64

219




12.0




17.4







20

1

56

211

215

13.0

12.5

25.0

21.2

8

8

1

59

214




12.0




16.0







20

1

52

207

210

12.8

12.4

22.0

19.0

9

8

1

50

205




11.5




19.2







20

1

46

201

203

13.4

12.4

24.6

21.9

10

8

1

49

204




12.4




19.4







20

1

46

201

202

14.4

13.4

25.4

22.4

11

8

1

52

207




12.6




20.2







20

1

49

204

206

14.4

13.5

28.0

24.1

12

8

1

56

211




13.4




22.6







20

1

54

209

210

13.5

13.4

21.8

22.2

13

8

1

56

211




12.0




16.4







20

1

50

205

208

14.0

13.0

25.2

20.8

14

8

1

50

205




12.6




17.2







20

1

46

201

203

13.8

13.2

25.2

21.1

15

8

1

46

201




12.4




15.4







20

1

42

198

199

12.6

13.4

24.4

19.9

16

8

1

45

200




12.6




16.6







20

1

40

195

198

15.0

13.8

25.8

21.2

17

8

1

46

201




12.4




17.6







20

1

42

197

199

15.0

13.7

24.6

21.2

18

8

1

47

202




13.0




18.2







20

1

43

198

200

14.8

13.9

25.6

21.9

19

8

1

50

205




12.8




18.8







20

1

44

199

202

15.4

14.1

26.8

22.8

20

8

1

48

203




14.0




21.8







20

1

44

199

201

15.0

14.5

26.4

24.1

21

8

1

48

203




14.0




15.8







20

1

48

203

203

12.3

13.2

24.2

20.0

22

8

1

42

197




12.2




14.8







20

1

37

192

194

13.2

12.7

20.88

17.8

23

8

1

32

187




11.8




12.6







20

1

20

175

181

13.6

12.7

20.6

16.6

24

8

1

68

182




11.8




12.0







20

1

66

180

181

13.6

12.7

23.4

17.7

25

8

1

67

181




12.2




12.6







20

1

65

179

180

14.7

13.4

25.4

19.0

26

8

1

66

180




12.5




13.8







20

1

66

180

180

15.0

13.8

25.0

19.4

27

8

1

67

181




13.0




14.8







20

1

66

180

180

15.0

14.0

26.2

20.5

28

8

1

68

182




13.4




16.2







20

1

65

182

182

16.0

14.7

25.6

20.9

29

8

1

67

182




14.2




17.0







20

1

66

181

182

16.2

15.2

28.2

22.6

30

8

1

68

182




14.0




17.2







20

1

66

180

181

16.3

15.2

28.4

22.8
5. O‘rtacha sutkalik suv harorati, suv sathi, havo haroratlari hisoblanib, ularning o‘rtacha oylik, maksimum va minimum qiymatlari topiladi

6. Hisoblangan gidrometeorologik elementlarning bir oy ichidagi tebranish kompleks grafigi chiziladi.

3.1-jadval davomi

Jami oy uchun




6005

O’rt I dekada

12.4

O’rtacha oylik




200

O’rt II

13.6

Eng katta

5/223




O’rt.III

13.8

Eng kichik

23/175




O’rtacha oylik

13.3

Ma’lumotar jadvali

“o” grafik balandligi 767,0 m



Reper reyka

Nivellirlangan sana

Reper balandliklarining o’zgarishini qaysi vaqtdan qabul qilish kerak

9.X.1997 yil

13.IV.1995 yil

Balandligi

Orttirma

Balandligi

Orttirma

Rp6

770.010










Pr №1 uchun +155 orttirma qabul qilinadi

PR 1

786.556

+156

768.556

156

PR 2

768.144

+144

768.144

+114



Yüklə 1,84 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin