O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Ota-onalar va oila bilan individual ishlash.
Bunda oilaga tarbiyachining borishi, ota-onaga farzandining maktabgacha 
ta’lim tashkilotdagi hayoti haqida tushuncha berishi mumkin. Shu o‘rinda 
tarbiyachining har doim ham oilalarga bir vaqtning o’zida tashrif buyura olmasligini 
hisobga olgan holda boshqa samarali usullardan foydalanish mumkin. Masalan, 
guruhdagi har bir bola uchun alohida “Oilaga tashrif” daftarini yurgizib, uni 
haftaning so’ngi kunida ota-onaga yuborish mumkin. Ushbu daftarda bolaning hafta 
davomidagi taomnomasi, kayfiyati, qiziqishlari, ta’limiy faoliyatdagi ishtiroki va 
tavsiyalar qayd qilinadi. Bu daftar ota-ona va tarbiyachi o’rtasida ajoyib vositachi 
bo’lib, ota-ona ma’lum sohada tarbiyachiga savol paydo bo’lsa uni so’rashi yoki 
lozim topsa kelib tarbiyachi bilan uchrashishi mumkin.
Ota-onalar bilan yana jamoa shaklida majlislar tashkil etib, turli anketa 
savollaridan unumli usuldir. Jarayon tarbiyachining ota-onaga va ota-onaning 
tarbiyachiga bermoqchi bo‘lgan ko‘pgina savollariga oydinlik kiritadi.

---

84 
Ko‘rsatmali ishlarda esa bolalar tomonidan qo‘l mehnati, qurish-yasash, 
tasviriy san’at mashg‘ulotlarida yasalgan ishlar namoyishi sifatida ochiq eshiklar 
kuni o‘tkazish ham tavsiya etiladi.
MTT tarbiyachisi va ota-onalarning pedagogik hamkorligi. 
MTT tarbiyachisi ota-onalarga pedagogik hamkorlikni taklif etishi mumkin . 
Boisi, ilk yosh guruhidanoq bolaning yosh xususiyatlari, yoshga doir muammolari 
bilan tanishib borgan onaning tarbiyachi bilan bola xulqidagi har qanday o‘zgarishni 
yechishi osonroq bo’ladi. Ota-onalar bilan mashg‘ulotlar faqat ma’ruza emas, balki 
seminar, savol-javob, trening tarzida o‘tkazilganida samara seziladi. Shuning uchun 
ham bunday o‘qishlarni tashkil etishni iloji boricha soddalashtirgan ma’qul.
Shu o‘rinda ayrim ota-onalarga quyidagi tavsiyalarni berishni lozim deb 
topdik: 
Tarbiyachining ishidan norozi bo‘lyapsizmi, aynan nimadan noroziligingizni 
aniqlab oling. Ko‘pincha onalar birgina lahzadagi kichik xatoga qarab tarbiyachi 
bilan nizolashishga boradilar. Kimningdir tushlik vaqtida kiyimiga ovqat tekkan 
bo’lishi, qaysidir bolakay kiyimini shoshib teskari kiyishi, o‘ziniki emas 
o’rtog’ining tuflisini kiyib olgan bo‘lishi mumkin. Bu holatda katta muammo 
chiqarish har doim ham to’g’ri emas.
Har kuni farzandingizdan bog‘cha opang seni hafa qilmadimi deb so‘rash 
orqali siz uni o‘zingiz istamagan holda tarbiyachisi haqida salbiy munosabat 
bildirishiga sababchi bo‘lib qolasiz. Shuning uchun ham bolangizning bog‘chadagi 
kuni haqida so‘raganda unga ijobiy savollar bering. Va doim ham bolaning gaplariga 
chippa-chin ishonishdan oldin uning gaplarini teshirib ko‘ring. Gohida bola o’ziga 
ishonayotganlarini ko’rib yolg’on gapirib qo’yib buning natijasida ota-ona 
tarbiyachi bilan noo‘rin janjallashgani ham amaliyotda kuzatiladi. 
Farzandingizning qaysidir gapi sizni ajablantirsa va siz bu masalada 
tarbiyachi bilan gaplashish shart deb hisoblasangiz unda, bu ishni kunning ikkinchi 
qismiga qoldiring. Ana shunda sizning ham tarbiyachining ham kayfiyati 
buzilmaydi. Tarbiyachi bilan gaplashayotganda ortiqcha his-tuyg’uga berilmasdan 
gaplashing. Uning gaplarini ham tinglang, ana shundan so’ng hulosa chiqaring. 
Unutmang, bola ham ba’zida yolg’on gapirishi mumkin. 
Guruhda nechta bola bo’lsa, tarbiyachining ana shuncha ko’zi bor degan 
hazilomuz gap ham bejiz aytilmagan. Farzandingiz tarbiyalanayotgan MTT 
xodimlari o’z ishining ustasi, ular o‘z yo‘nalishi bo‘yicha tahsil olgan va har bir bola 
uchun mas’uliyatni siz o’ylaganingizdan ham ko’ra ko’proq his qiladi. MTT bola 
moslashuvi uchun birinchi zina deb hisoblaydigan bo’lsak, farzandingizning ana shu 
zinadan ortiqcha qiyinchiliksiz ko’tarilishi uchun tarbiyachi va ota-ona hamkorligi 
muhim o’rin tutadi. 

---

85 
Maktabgacha ta’lim tashkilotida rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishda 
bolalarning o‘ziga xos belgilarga ega bo‘lgan yoshga doir xususiyatlari va 
ehtiyojlarini hisobga olish muhim ahamiyat kasb etadi. 
Rivojlantiruvchi muhitning mazmuni: 
- maktabgacha ta’lim tashkilotining ko‘rgazmali-rivojlantiruvchi muhiti 
mazmuni madaniy-tarixiy qadriyatlarga: milliy va mintaqaviy an’analar; 
tabiat, iqlimdan kelib chiquvchi xususiyatlarga mos bo‘lishi lozim; 
- muhit mazmuni birlamchi dunyoqarash asoslarini shakllantirish, bolaning 
muvaffaqiyatli ijtimoiy moslashuviga yordam berishi lozim 
Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalar “Ilk qadam’’davlat o‘quv dasturi 
asosida 5 ta markazda faoliyat yuritadi. Bular quyidagilar: