O‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Adabiyot janrlari

• 
  Komediya- dramatik asar turi. Hamma xunuk va kulgili, kulgili va noqulay narsalarni ko'rsatadi, jamiyatning illatlarini masxara qiladi.
  
• 
  Lirik she'r (nasrda)- muallifning his-tuyg'ularini hissiy va she'riy ifodalovchi badiiy adabiyot turi.
  
• 
  Melodrama- personajlari ijobiy va salbiyga keskin bo'lingan drama turi.
  
• 
  Fantaziya fantastika adabiyotining kichik janri. Bu kichik janrdagi asarlar epik ertak tarzida, qadimgi mif va rivoyatlar motivlaridan foydalangan holda yozilgan. Syujet odatda sehr, qahramonlik sarguzashtlari va sayohatga asoslangan; syujetda odatda sehrli mavjudotlar mavjud; Aksiya o‘rta asrlarni eslatuvchi ertaklar olamida sodir bo‘ladi.
  
• 
  Xususiy maqola- real hayot faktlarini aks ettiruvchi hikoya, epik adabiyotning eng ishonchli turi.
  
• 
  Qo'shiq yoki qo'shiq- lirikaning eng qadimiy turi; bir necha misra va xordan iborat she’r. Qo‘shiqlar xalq, qahramonlik, tarixiy, lirik va hokazolarga bo‘linadi.
  
• 
  Ertak- o'rta shakl; qahramon hayotidagi bir qator voqealarni yoritib beruvchi asar.
  
• 
  She'r- lirik epik asar turi; she'riy hikoya qilish.
  
• 
  Hikoya- kichik shakl, personaj hayotidagi bir voqea haqidagi asar.
  
• 
  roman- katta shakl; voqealarida odatda koʻplab personajlar ishtirok etadigan, taqdirlari bir-biriga bogʻlangan asar. Romanlar falsafiy, sarguzasht, tarixiy, oilaviy va ijtimoiydir.
  
• 
  Fojia- ko'pincha o'limga mahkum bo'lgan qahramonning baxtsiz taqdiri haqida hikoya qiluvchi dramatik asar turi.
  
• 
  Utopiya- ilmiy fantastikaga yaqin, muallif, jamiyat nuqtai nazaridan ideal modelini tavsiflovchi fantastika janri. Distopiyadan farqli o'laroq, u muallifning modelning benuqsonligiga ishonchi bilan ajralib turadi.
  
• 
  epik- muhim tarixiy davr yoki yirik tarixiy voqea tasvirlangan asar yoki asarlar silsilasi.
  
• 
  Drama- (tor ma'noda) dramaturgiyaning yetakchi janrlaridan biri; personajlar dialogi shaklida yozilgan adabiy asar. Sahnada ijro etish uchun mo'ljallangan. Ajoyib ifodaga e'tibor qaratildi. Kishilarning o`zaro munosabatlari, ular o`rtasida vujudga keladigan ziddiyatlar personajlar harakati orqali ochilib, monolog-dialogik shaklda gavdalanadi. Drama tragediyadan farqli ravishda katarsis bilan tugamaydi.
  

Janr - adabiy asarning bir turi. Epik, lirik, dramatik janrlar mavjud. Liroepik janrlar ham ajralib turadi. Janrlar shuningdek, hajmi bo'yicha katta (shu jumladan rom va epik roman), o'rta ("o'rta hajmdagi" adabiy asarlar - romanlar va she'rlar), kichik (hikoya, qissa, insho) ga bo'linadi. Ularning janrlari va tematik bo'linmalari mavjud: sarguzasht romani, psixologik roman, sentimental, falsafiy va boshqalar. Asosiy boʻlinish adabiyot janrlari bilan bogʻliq. Jadvaldagi adabiyot janrlarini e’tiboringizga havola qilamiz.
Janrlarning tematik bo'linishi ancha shartli. Mavzu bo'yicha janrlarning qat'iy tasnifi yo'q. Masalan, lirikaning janr-tematik xilma-xilligi haqida gapiradigan bo'lsak, ular odatda sevgi, falsafiy, manzarali lirikalarni ajratib ko'rsatishadi. Ammo, tushunganingizdek, qo'shiqlarning xilma-xilligi ushbu to'plam bilan tugamaydi.