O‟zbеkiston rеspublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi

Bevosita esga tushirish 
- narsa va hodisalar, fikrlar, harakatlarni idrok 
qilgandan keyinoq, oradan vaqt o‟tkazmay,esga tushurishdan iborat xotira prsessi. 
Gallyutsinatsiya 
- (lot. hallucinatio-alahash, bosinqirash) sezgi aldanishi 
yo‟q narsani bor deb idrok etish. Odatda muayyan tashqi ta‟sirlarsiz vujudga 
keladi. Asosan ko‟rish, eshitish gallyutsinatsiyalari mavjud. U psixik kasallarda 
uchraydi. Real voqeilikdagi narsa va hodisalarning analizatorlarga bevosita 
ta‟sirisiz ongimizda turli obrazlarning xayoliy ravishda paydo bo‟lishi. 
Deduksiya 
- (lot. deductio-keltirib chiqarmoq) bilish jarayonida umumiy 
hukmlardan xususiy hukmlarga o‟tish orqali mantiqiy xulosa chiqaruvchi tafakkur 
turi. 
Diqqat - 
individning hissiy, aqliy va harakatlantiruvchi faolligi darajasining 
oshirilishini taqozo etadigan tarzda ongning yo‟naltirilganligi va bir narsaga 
qaratilganligi. Diqqat ongning bir nuqtaga to‟planib,muayyan bir obyektga faol 
qaratilishidir. Ixtiyoriy va ixtiyorsiz diqqatlar mavjud, 
Diqqatning barqarorligi –
diqqatni uzoq vaqt bir obyektga muttasil, kuchli 
qarata olishdan iborat ijobiy xususiyati. 
Diqqatning ko‟lami 
- bir vaqtning o‟zida diqqatning bir qancha obyektga 
qaratilishi imkoniyati. 
Diqqatning to‟planganligi 
- diqqatning muayyan obyektlar doirasida tez 
hamda kuchli to‟plana olishdan iborat xususiyati. 
Diqqatning taqsimlanishi
– bir paytning o‟zida diqqatning bir necha 
obyektlarga yoki faoliyatga qarata olish imkoniyati. 
Diqqatning ko‟chuvchanligi 
- faoliyat protsessida diqqatning ongli ravishda 
bir obyektdan ikkinchi obyektga ko‟chirilishi. 

---

197 
Ixtiyoriy diqqat 
- ongimizning obyektga ixtiyorsiz ravishda yo‟naltirilsa-da, 
uning ustida ma‟lum vaqt barqaror holda, to‟planib turishidan iborat ixtiyoriy 
diqqat turi.