O`zbekiston respublikasi oliy va o'rta

Biologik antiseptika. Maxsus zardoblar, vaksina va antibiotiklar ta'sirida 
bemorning himoya kuchlarini oshiradigan, jarohatlarda infeksiyaning rivojlanishini 
to'xtatuvchi antiseptik xususiyutlari bo'lgan davolash vositalari (maxsus zardoblar 
va vaksinalar, anatoksinlar, immunglobulinlar, qon va plazma quyish va boshqalar 
shuningdek, ma'lum bir organizm, (viruslar, zamburug’lar va boshqalar) 
faoliyatida paydo bo'lgan moddalar orqali boshqalarga ta'sir qiluvchi antibiotiklar, 
bakteriofaglar va proteolitik fermentlardan iborat.
SULFANILAMID PREPARATLARI. Bularga streptosid, norsulfazol, etazol, 
urosulfan, 
sulgin ftalazol, sulfadimetoksin, sulfalen kabi dori moddalari kiradi. Organizmga 
mahalliy va umumiy ta'sir ko'rsatadi. 
ASEPTIKA. Bu fizik omillar, kimyoviy preparatlar, biologik usullari qo'llash 
bo'yicha o'tkaziladigan tashkiliy ishlar tufayli, operasiya yarasiga mikroblar 
tushishini oldini olish demakdir. 
Aseptikaning asosiy qonuni quyidagicha sharxlanadi: yaraga tegadigan har bir 
narsa bakteriyalardan holi bo'lishi, ya'ni sterillangan bo'lishi kerak. Yaraga 
mikroblar ikki xil yo’l bilan tushadi: ekzogen va endogen. 
Mikroblar va ularning sporalarini xirurgik operasion oqliklar, asboblar, chok 
solish va yara bog’lash materiallarini, xirurgning qo'lqopi, xalati, qo'llaridan 
yo'qotishga sterilizasiya deyiladi. Sterilizasiyani turli usullarda: bug' bilan bosim 
ostida avtoklavlash, quruq issiqlik,qizdirish,qaynatish,kuydirish yo'li bilan, 
antiseptik eritmalarda va antibiotiklarning eritmalarida saqlash bilan amalga 
oshiriladi. 
Radioaktiv nurlanish nurlar (gamma - nurlar), ultrabinafsha nurlar (simob-kvars 
lampalar), gazlar bilan sterilizasiya qilish birmuncha keng qo'llaniladi. 
Ma'lumki, qaynoq suv bug'i issiqlik o'tkazish qobiliyatiga ega. U qaynoq 
havoga nisbatan yuqori issiqlik darajasiga ega bo'lgani uchun sterilizasiya 
qilinayotgan jismga issiqlikni tez o'tkazadi. Oquvchi bug' bilan sterillash 
avtoklavda bajariladi. 
Quruq issiqlik bilan sterlizasiya qilinadigan sohalarni qizdirishga asoslangan va 
unda 
sterilizasiya qilinayotgen jismlardagi harorat 170 C-200 C ga yetishi kerak. 
Avtoklavlar qarovsiz qoldirilmaydi. 180 C temperaturada sterilizasiya qilish vaqti 
15 minutga teng. 
Nur bilan sterilizasiya qilish, bu usul katta energetik kuchga ega bo'lib, 
sterilizasiyaning kuchi materiallarning har - xil chuqurligigacha yetib boradi. 
Ultra tovush bilan sterilizasiya qilish. Bu usulda sterilizatorlar kuchsiz antiseptik 
vosita 
bilan to'ldiriladi va ultra tovush to'lqinlari ta'sirida xirurgik asboblar. kichik 
plastmassa 
asboblar yoki jarroh barmoqlarini dezinfeksiya qilinadi. 

---

Kimyoviy (sovuq) sterilizasiya deb, etilen oksidi hamda kuchli antiseptiklarni 
qo'llashga 
aytiladi. Sovuq sterilizasiyadan oqsillar koagulyasiyasi 45 C dan 60 C gacha 
harorat atrofida 
bajariladi. Bu usul bilan avtoklavda yoki havo sterilizatorida kateterlar, xirurgik 
qo'lqoplar, 
tomir protezlar, endoskoplar, respirator va sun'iy qon aylanish apparatlari 
sterilizasiya 
qilinadi.