O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“IJTIMOIY FANLAR” KAFEDRASI “FALSAFA”

fanidan
O’QUV-USLUBIY MAJMUA

Bilim sohasi:	100000 -Gumanitar soha;
	200000 -Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq;
Ta’lim sohasi:	230000 -Iqtisod ; 110 000 -Pedagogika;
Ta’lim yoʻnalishlari:	5230600 -Moliya;
	5230700 -Bank ishi;
	5230800 -Soliqlar va soliqqa tortish;
	5230900 -Buxgalteriya hisobi va audit (real sektor bo’yicha);
	5231200 -Sug’urta ishi;
	5230200 -Menejment (xizmatlar sohasi);
	5231500 -Baholash ishi;
	5231300 -Pensiya ishi; 5232100 -Korporativ moliya;
	5111000 -Kasb ta’limi(5230600-Moliya);
	5111000 - Kasb ta’limi (5230700-Bank ishi);
	5111000 -Kasb ta’limi (5230900-Buxgalteriya; hisobi va audit (tarmoqlar bo’yicha); 5232200- Davlat byudjetining g‘azna ijrosi

Toshkent-2019

Ushbu o’quv uslubiy majmua O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 201_ yil “ ” dagi “ ”-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan fan dasturi asosida ishlab chiqilgan.

Tuzuvchilar:	Davronov Z. Primov M.N.	TMI “Ijtimoiy fanlar” kafedrasi, professor; TMI “Ijtimoiy fanlar” kafedrasi, dotsent;
	Sultonova A.	TMI “Ijtimoiy fanlar” kafedrasi, k.o’qituvchi;
Taqrizchilar:	Fayzixo‘jayeva D.	O‘zbekiston Milliy universiteti, “Falsafa va Mantiq” kafedrasi professori, f.f.d. (tayanch OTMdan);
	Qahhorova M.	Nizomiy nomidagi TDPU, "O’zbekistonda demokratik jamiyat qurish nazariyasi va amaliyoti" kafedrasi professori, f.f.d.

Fanning O’quv Uslubiy Majmuasi kafedraning 201_ yil “ ” dagi “ ”sonli yig’ilishi muhokamasidan o’tkazilgan va fakultet Kengashida ko’rib chiqish uchun tavsiya etilgan.

Kafedra mudiri N.Oblamuradov

Fanning O’quv Uslubiy Majmuasi Soliqlar va sug’urta fakultetining Kengashi muhokamasidan o’tkazilgan va fakultet Kengashida ko’rib chiqish uchun tavsiya etilgan. (201_ yil “ ” dagi “ ”-sonli qaror)

Fakultet dekani G’.Safarov

Fanning ishchi o’quv dasturi Toshkent moliya instituti O’quv-uslubiy Kengashining 201 “ ” dagi -sonli majlisida muhokama etilib, institut Kengashida ko’rib chiqishga tavsiya qilingan.

O’quv-uslubiy bo’lim boshlig’i T.Baymuratov

O’quv ishlari bo’yicha prorektor I. Qo`ziyev
Fanning o’quv uslubiy majmuasi institut o’quv-uslubiy Kengashining 201_ yil “ ” dagi “ ”-sonli yig’ilishida ko’rib chiqilgan va tasdiqlash uchun tavsiya qilingan.
Fanning o’quv uslubiy majmuasi institut Kengashining 201_ yil “ ” dagi “ ”-sonli majlisi bayoni bilan ma’qullangan.
MUNDARIJA

№	Kirish	3-4
1.0	O’quv materiallari
1.1	Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli	5-16
1.2	Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: Sharq falsafasi	17-31
1.3	Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari: G‘arb falsafasi	32-47
1.4	Borliq-falsafaning fundamental kategoriyasi	48-61
1.5	Olamning universal aloqalari va rivojlanish. Falsafaning qonun va kategoriyalari	62-83
1.6	Bilish nazariyasi: asosiy muammolari va yo‘nalishlari	84-100
1.7	Tarixiy jarayonda jamiyatning madaniy va ma’naviy qadriyatlari. Jamiyat va tarix falsafasi.	101-113
1.8	Falsafiy antropologiya (Inson falsafasi)	114-125
1.9	Globallashuv va global muammolarning falsafiy jihatlari	126-134
1.10	Mantiq ilmining predmeti, asosiy qonunlari. Tushuncha tafakkur shakli sifatida	135-157
1.11	Mulohaza. Xulosa chiqarish	158-170
1.12	Argumentlash va bilimlar taraqqiyotining mantiqiy shakllari	171-176
1.13	“Etika” fanining predmeti va jamiyat hayotidagi ahamiyati	177-208
1.14	Nikoh va oilaning axloqiy asoslari, uning yoshlar tarbiyasidagi o‘rni	209-218
1.15	Axloqiy madaniyat va qadriyatlar	219-230
1.16	Estetikaning predmeti, maqsadi va vazifalari	231-244
1.17	Tabiat va texnogen sivilizatsiya estetikasi	245-268
1.18	Estetikaning zamonaviy muammolari	269-288
2.0	Amaliy mashg’ulotlar materiallari	289-325
3.0	Mustaqil ta’lim mashg’ulotlari	326-350
4.1	Glossariy	351-363
5.0	Ilovalar
5.1	Fan dasturi
5.2	Ishchi fan dasturi
5.3	Tarqatma materiallar
5.4	Testlar
5.5	O’UMning elektron varianti.

KIRISH

Insoniyat yaratgan ma’naviy boyliklar orasida falsafa ilmida to‘plangan hikmatlar xazinasi, atoqli faylasuflar merosi, ularning asarlari muhim o‘rin tutadi. Har bir davrning buyuk donishmandlari o‘z yurti va xalqining tafakkuri, ruhiyati hamda orzu intilishlarini falsafiy ta’limotlarida ifoda etganlar, jamiyat farovonligi va millat ravnaqi uchun xizmat qiladigan yuksak g‘oyalarni o‘rtaga tashlaganlar. Xalqni buyuk maqsadlar sari yetaklovchi bu g‘oyalarning muayyan davr mafkurasiga aylanishida falsafiy bilimlar katta ahamiyat kasb etadi. Insoniyat azalazaldan olam va odam nima, ular qanday paydo bo‘lgan, voqelik qanday qonuniyatlar asosida yashaydi, o‘zgaradi va taraqqiy etadi, degan savollarga javob izlaydi. Umrning mazmuni nimadan iborat, avlodlar ortidan avlodlar kelibketaverishida qanday ma’no bor kabi masalalar barchani o‘ylantiradi. Falsafa ana shunday masalalar bilan shug‘ullanadi. U nihoyatda qadimiy fan. Olam va odamlar o‘rtasidagi munosabatlar. Inson qadri va umrning mazmuni, dunyodagi o‘zgarishlar, o‘zaro aloqadorlik va bog‘liqlik hamda taraqqiyotning umumiy qonuniyatlari falsafaning asosiy mavzulari hisoblanadi. Falsafa –insoniyatning bir necha ming yillik tarixiy taraqqiyoti davomida yaratilgan ilm va madaniyatning ajralmas tarkibiy qismidir. Inson bor ekan, olam va odam nima, ular qanday paydo bo’lgan, voqelik qanday qonuniyatlar asosida yashaydi, o’zgaradi va taraqqiy etadi, umrning mazmuni nimadan iborat, kabi masalalar barchani o’ylantiradi. Falsafa ana shunday masalalar bilan shug’ullanadi. Falsafaning asosiy vazifasi inson onggida sog’lom aqlga mos dunyoqarashni shakllantirishdan iborat.

Falsafa fanining dolzarbligi bugungi globallashuv davrida ma’naviyat sohasida vujudga kelayotgan dolzarb muammolarni hal etish, xalqimiz ma’naviy me’rosini asrash va yanada yuksaltirish, yoshlarning falsafiy tafakkurini shakllantirish, ongini turli zararli g‘oyalardan saqlash, ularni falsafiy bilimlar bilan qurollantirish zarurligi bilan belgilanadi.
Ushbu fan barcha bakalavriat ta’lim yo‘nalishlarida o‘tilishi belgilangan bo‘lib, o‘zida turli davrlarning ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy qarashlarini mujassamlashtirib, voqea va hodisalarning mohiyatini anglashni, unga munosabat bildirishni shakllantiradi hamda analitik, sintetik, kreativ tafakkurni hosil qiladi.
O’quv uslubiy majmua 5230600-Moliya, 5230700-Bank ishi, 5230800Soliqlar va soliqqa tortish, 5230900-Buxgalteriya hisobi va audit (real sektor bo’yicha)), 5231200-Sug’urta ishi, 5230200-Menejment (xizmatlar sohasi),
5231500-Baholash ishi, 5231300-Pensiya ishi, 5232100-Korporativ moliya, 5111000-Kasb ta’limi (5230600-Moliya), 5111000- Kasb ta’limi (5230700-Bank ishi), 5111000-Kasb ta’limi (5230900-Buxgalteriya hisobi va audit (tarmoqlar bo’yicha)) yo’nalishi bazasida tayyorlanadigan talabalarga mo’ljallangan.

1.