O’zbekiston Respublikasi Raqamli Texnologiyalar Vazirligi Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent

AND, OR, NOT mantiqiy standart so’zlardan foydalanish
Mantiqiy Mantiqiy operatorlar taqqoslash operatorlari asosida 
murakkab tanlov shartlarini yaratishga imkon beradi. Mantiqiy operatorlarning 
operandlari 
mantiqiy qiymatlar sifatida qabul qilinadi: TRUE, FALSE va NULL. Bu holda 0 
raqami va nol 
sanasi va / yoki vaqti ("0000-00-00 00:00:00") noto'g'ri qiymatlar (FALSE), nolga 
teng 
bo'lmagan raqamlar va sanalar haqiqiy qiymatlar (TRUE) hisoblanadi. 
X AND y operatori 
AND operatori ("va") quyidagi qiymatlarni qaytaradi: 
• 1 (TRUE) - agar ikkala operand ham haqiqiy qiymatga ega bo'lsa; 
• 0 (FALSE) - agar bitta yoki ikkala operanda noto'g'ri qiymat bo'lsa; 
• NULL - boshqa hollarda. 
Boshqacha qilib aytganda, agar siz ikkita tanlov shartini AND operatoridan 
foydalangan 
holda ulatsangiz, kompozit shart faqat shartning ikkala tarkibiy qismi bir vaqtning 
o'zida 
qoniqtirilganda amalga oshiriladi. 
Masalan, 
SELECT * FROM Imtihonlar WHERE imtihon_sanasi=’2019-07-20’ AND 
imtihon_turi=’yozma’; 

---

Imtihonlar jadvalida 2019-07-20 kundagi yozma olingan imtihonlar ro’yxatini beradi. 
&& 
juftligi AND operatori bilan sinonimdir. Biz ko'rib chiqadigan keyingi bayon OR 
buyrug'idir. 
X OR y operatori 
OR operatori ("yoki") quyidagi qiymatlarni qaytaradi: 
• 1 (TRUE) - agar bitta yoki ikkala operand haqiqiy qiymatga ega bo'lsa; 
• 0 (FALSE) - agar ikkala operand ham noto'g'ri qiymatga ega bo'lsa; 
• NULL - boshqa hollarda. 
Boshqacha qilib aytganda, agar siz ikkita tanlov shartini OR operatoridan foydalangan 
holda ulasangiz, u holda agar biron-bir komponent shartlaridan bittasi qoniqtirilsa, u 
holda 
kompozit shart qondiriladi. 
Masalan, 
SELECT * FROM Imtihonlar WHERE imtihon_sanasi=2019-07-20 or 
imtihon_turi=’yozma’; 
Imtihonlar jadvalida 2019-07-20 kundagi yoki yozma olingan imtihonlar ro’yxatini 
beradi. 
Belgilar juftligi || OR operatorining sinonimi. 
Operatori NOT X 
NOT operatori ("emas", ya'ni "rad etish") quyidagi qiymatlarni qaytaradi: 
• 1 (TRUE) - agar operand noto'g'ri qiymat bo'lsa; 
• 0 (FALSE) - agar operand haqiqiy qiymat bo'lsa; 
• NULL - agar operand NULL bo'lsa. 
Boshqacha qilib aytganda, agar boshlang'ich shart qoniqmasa va NULL bo'lmasa, 
NOT 
operatoridan foydalanib yaratilgan tanlov sharti qondiriladi. Masalan, 
SELECT * FROM Customers WHERE not ( name LIKE 'A%' and tel=58551) ; 
LIKE 'MChJ% OR sharti> 1000 sharti bajarilmagan va shuning uchun "Operator x 
OR y" 
so'rovi bilan so'ndirilmagan mijozlar jadvalining satrlarini ko'rsatadi. Shunday qilib, 
so'rov 
jadvalda keltirilgan natijani qaytaradi. 

---